Semestr europejski jako narzędzie kształtowania polityki społecznej w Unii Europejskiej

Monografia jest poświęcona mechanizmowi funkcjonowania semestru europejskiego, który w założeniu miał stanowić sposób synchronizacji polityk krajowych państw członkowskich Unii Europejskiej. Wprowadzenie semestru europejskiego w listopadzie 2011 r. służyło usprawnieniu systemu monitorowania i zarządzania kryzysowego na poziomie Unii Europejskiej, zwłaszcza w kontekście pokryzysowym.

Książka opisuje semestr europejski jako narzędzie realizacji polityki społecznej Unii Europejskiej, sposób opracowywania rekomendacji dla krajów członkowskich, metody wdrażania rekomendacji oraz sposób pomiaru tego procesu. Autorzy przeprowadzają wieloaspektową ocenę semestru europejskiego w naszym kraju z perspektywy Komisji Europejskiej i Polski. Podjęli też próbę określenia perspektyw rozwojowych tego mechanizmu, a także jego zmian będących odpowiedzią na nowe wyzwania, w szczególności związane z oddziaływaniem pandemii na obszary społeczne. Podjęta przez nich problematyka jest złożona i istotna zarówno z punktu widzenia teorii ekonomii, jak i praktyki społeczno-gospodarczej.

Na polskim rynku wydawniczym brakowało dotychczas kompleksowego opracowania dotyczącego semestru europejskiego, monografia autorstwa Gabrieli Wronowskiej, Janusza Rośka i Agnieszki Witoń stanowi próbę wypełnienia tej luki.

Gabriela Wronowska – doktor nauk ekonomicznych, od 1998 roku związana zawodowo z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie. Obecnie pracuje w Katedrze Teorii Ekonomii na stanowisku adiunkta. W latach 1996-1998 pracowała jako młodszy wykładowca w Katedrze Ekonomii i Zarządzania Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, ekspertem Instytutu Wiedzy i Innowacji w Warszawie oraz Certyfikowanym Tutorem Akademickim. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na makroekonomii, polityce makroekonomicznej, gospodarce opartej na wiedzy, rynku pracy, w szczególności sytuacji absolwentów szkół wyższych na rynku pracy, systemach szkolnictwa wyższego, kapitale ludzkim i jego tworzeniu oraz wykorzystaniu w gospodarce. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym artykułów, rozdziałów w monografiach oraz materiałów dydaktycznych. Wielokrotna laureatka nagrody Rektora Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie za osiągnięcia indywidualne i grupowe w dziedzinie naukowej i dydaktycznej. W 2012 roku została odznaczona przez Prezydenta RP Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. Prowadzi własną działalność gospodarczą, łącząc teorię z praktyką.

Janusz Rosiek – doktor nauk ekonomicznych, absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Od 1994 roku związany zawodowo z tą uczelnią, od tego samego roku asystent, a po obronie dysertacji doktorskiej pt. Eksport do Unii Europejskiej a zmiany strukturalne w polskim przemyśle po roku 1989 (w 2003 roku) – adiunkt w Katedrze Teorii Ekonomii UEK w Krakowie. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na zagadnieniach: zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego, w szczególności na polityce klimatycznej i ekologicznej UE, ekoinnowacjach, międzynarodowych stosunkach gospodarczych oraz modelowaniu procesów i zjawisk ekonomicznych. Autor bądź współautor kilkudziesięciu publikacji oraz realizator kilkunastu projektów naukowo-badawczych z tego zakresu. Od roku 2016 pełni funkcję pełnomocnika rektora UEK ds. Ośrodka Badań Europejskich im. J. Retingera, a od 2017 roku funkcję opiekuna Koła Naukowego Analiz Makroekonomicznych (KNAM).

Agnieszka Witoń – doktor nauk ekonomicznych, absolwentka Ekonomii oraz Zarządzania na Uniwersytecie Jagiellońskim i studiów trzeciego stopnia na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. W 2018 roku obroniła dysertację doktorską pt. Poziom życia a wzrost gospodarczy w Afryce Subsaharyjskiej w dobie globalizacji. Od 2015 roku związana zawodowo z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie, aktualnie adiunkt w Katedrze Teorii Ekonomii UEK. Starszy wykładowca w Podhalańskiej Państwowej Uczelni Zawodowej w Nowym Targu. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na zagadnieniach wzrostu gospodarczego, rozwoju społeczno-gospodarczego, poziomu życia, nierówności społecznych, wykluczenia społecznego, krajów rozwijających się oraz gospodarki opartej na wiedzy. Prowadzi zajęcia z przedmiotów makroekonomicznych i finansowych. Autorka lub współautorka kilkunastu publikacji naukowych. Koordynatorka projektu NCBR pt. „Młodzieżowy Uniwersytet Ekonomiczny”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, którego celem jest krzewienie wiedzy z zakresu aktualnych wyzwań rynku pracy, gospodarki i społeczeństwa wśród uczniów szkół podstawowych i średnich z wybranych powiatów Małopolski. Członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich.

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1
Polityka społeczna Unii Europejskiej - geneza, cele, zadania, instytucje i narzędzia
Janusz Rosiek
1.1. Rys historyczny rozwoju polityki społecznej Unii Europejskiej
1.2. Modele europejskiej polityki społecznej
1.3. Instytucjonalno-prawne uwarunkowania polityki społecznej UE
1.4. Wpływ procesów integracji europejskiej na kształtowanie się
polityki społecznej UE
1.5. Aktywna integracja i inwestycje społeczne
1.6. Finansowe instrumenty polityki społecznej Unii Europejskiej

Rozdział 2
Analiza efektywności polityki społecznej w krajach UE z wykorzystaniem
metody DEA
Janusz Rosiek
2.1. Opis teoretyczny metody DEA i jej zastosowań analitycznych
2.2. Metoda DEA - korzyści skali versus rodzaje efektywności
2.3. Opis etapów procedury badawczej
2.4. Opis selekcji i sposobu weryfikacji danych
2.5. Analiza efektywności polityki społecznej w krajach UE
2.6. Wnioski

Rozdział 3
Semestr europejski - mechanizm i wybrane aspekty związane z jego realizacją
Agnieszka Witoń
3.1. Geneza i mechanizm semestru europejskiego
3.2. Semestr europejski w literaturze przedmiotu: znaczenie
problematyki społecznej
3.3. Semestr europejski a czynniki polityczne
3.4. Efektywność semestru europejskiego w literaturze przedmiotu
3.5. Wnioski

Rozdział 4
Implementacja rekomendacji semestru europejskiego w obszarze społecznym
w Polsce
Gabriela Wronowska
4.1. Cel, zakres i uzasadnienie analizy
4.2. Analiza wybranych rekomendacji w ramach semestru europejskiego
i ocena stopnia ich implementacji w Polsce w latach 2011-2020
4.3. Charakterystyka wybranych obszarów społecznych w Polsce
w latach 2011-2020
4.3.1. Rynek pracy
4.3.2. System zabezpieczenia społecznego
4.3.3. System edukacji
4.4. Ocena stopnia implementacji rekomendacji semestru europejskiego
dla Polski w latach 2011-2019
4.5. Wnioski

Rozdział 5
Perspektywy rozwoju semestru europejskiego
Gabriela Wronowska, Agnieszka Witoń
5.1. Zmiany w funkcjonowaniu mechanizmu semestru europejskiego
5.2. Kierunki zmian, ocena i perspektywy wdrażania rekomendacji
semestru europejskiego w Polsce
5.3. Semestr europejski i wyzwania polityki społecznej w kontekście
pandemii
5.3.1. Wpływ pandemii na politykę społeczną w krajach UE
5.3.2. Modyfikacje semestru europejskiego w reakcji na kryzys
pandemiczny
5.3.3. Sytuacja w Polsce w okresie pandemii
5.4. Wnioski

Zakończenie
Załącznik statystyczny
Spis tabel, schematów i wykresów
Bibliografia