Analiza i projektowanie strukturalne. Wydanie III

Technologia CASE (Computer Aided System Engineering) jest obecnie od dziesięciu lat powszechnie stosowana w analizie i projektowaniu systemów informatycznych. Trudno sobie wyobrazić pracę bez niej (szczególnie przy dużych projektach) na etapie analizy, tworzenia projektu systemu czy jego implementacji.

Techniki CASE umożliwiają wspomaganie:

• analizy i projektowania bazy danych,
• projektowania aplikacji
• generacji kodu aplikacji
• automatycznego tworzenia dokumentacji analizy i projektu
• inżynierii odwrotnej (tworzenie modeli fizycznych i logicznych aplikacji na podstawie jej kodu i fizycznej bazy danych)

Techniki strukturalne są w dalszym ciągu kluczowymi w projektowaniu aplikacji bazodanowych. Niniejsza książka opisuje te techniki, stosując jako egzemplifikację klasyczną metodykę Yourdona (rozkład funkcjonalny), a także metodykę SSADM oraz (w zakresie modelowania danych) metodykę Martina. Autor na podstawie swojego dziesięcioletniego doświadczenia w stosowaniu technologii CASE, odwołując się do projektów którymi kierował, przedstawia możliwości i ograniczenia prezentowanej metodyki. Na konkretnych przykładach autor uczy jak budować aplikacje na etapie analizy i projektu posługując się technikami strukturalnymi. Uzupełnieniem są załączone przykłady w formie zadań z rozwiązaniami.

Zagadnienia omówione w książce obejmują zakres tematyczny:

• Budowy logicznych modeli danych i funkcjonalnego systemu
• Przekształcanie modeli logicznych w model fizyczny
• Przekształcanie modelu funkcjonalnego w model aplikacji
• Bilansowanie modeli
• Analizy systemów obiegu dokumentów
• Analizy systemów budowanych z gotowych komponentów
• Analizy cykli różnych wytwórczych oprogramowania
• Analizy i projektowania hurtowni danych

Spis treści

Wprowadzenie (7)

Rozdział 1. Ogólne metody analizy systemowej (9)

• Rozkład funkcjonalny (10)
• Model funkcjonalny - metoda przepływu danych (11)
• Modelowanie informacji (danych) (11)
• Podejście obiektowe (12)

Rozdział 2. Diagramy modelowania metodyki strukturalnej (13)

• Charakterystyka narzędzi modelowania (13)
• Trzy modele systemu (14)
• Model funkcjonalny - diagramy przepływu danych (Data Flow Diagrams) - metodyka Yourdona - przykłady - typowe błędy (14)
  • Elementy składowe DFD (15)
  • Główne zalecenia przy projektowaniu DFD (22)
  • Wielopoziomowe DFD (24)
  • Rozszerzenia do DFD dla systemów czasu rzeczywistego (28)
• Model funkcjonalny - diagramy przepływu danych (Data Flow Diagrams) - metodyka SSADM - przykłady (29)
  • Elementy składowe DFD w metodyce SSADM (29)
• Model danych - diagramy obiekt-relacja-atrybut (Entity Relationship Diagrams - ERD) - metodyka Martina (30)
  • Elementy diagramu ERD (33)
  • Projektowanie logiczne danych - model relacyjny (39)
  • Projektowanie logiczne danych - normalizacja danych (41)
  • Zależności atrybutów (42)
  • Projektowanie logiczne danych - modelowanie tablic (49)
  • Mapowanie w sytuacji interpretacji subtypów przez relację wzajemnego wykluczania się (55)
• Przekształcenie modelu funkcjonalnego w projekt strukturalny - diagramy strukturalne (STC Structured Charts) (56)
• Model dynamiki - diagramy przejść stanów (State Transition Diagrams) (58)

Rozdział 3. Słownik danych (Data Dictionary) (65)

• Formalizm notacji słownika danych (65)
• Definicje (66)

Rozdział 4. Specyfikacja procesów (69)

Rozdział 5. Bilansowanie modelu (75)

• • Bilansowanie diagramu DFD względem słownika danych (DD) (76)
  • Bilansowanie diagramu DFD względem specyfikacji procesów (76)
  • Bilansowanie specyfikacji procesów względem DFD i słownika danych (76)
  • Bilansowanie słownika danych względem DFD i specyfikacji procesów (77)
  • Bilansowanie ERD względem DFD i specyfikacji procesów (77)
  • Bilansowanie DFD względem diagramu przejść stanów (STD) (77)

Rozdział 6. Cykl projektowy (81)

• • Etap I - Studium możliwości (81)
  • Etap II - Analiza (83)
  • Etap III - Projektowanie (83)
  • Etap IV - Implementacja (83)
  • Etap V - Przejście na nowy system (84)
• Cykle projektowe w technologiach niektórych kluczowych dostawców (85)
  • Definicja potrzeb biznesowych (86)
  • Analiza istniejących systemów (87)
  • Opracowanie architektury technicznej (87)
  • Projektowanie i budowa bazy danych (87)
  • Projektowanie i budowa modułów (87)
  • Konwersja danych (88)
  • Opracowanie dokumentacji technicznej (88)
  • Testowanie (88)
  • Szkolenie (89)
  • Przejście na nowy system (89)
  • Obsługa serwisowa (89)
• CDM - podejście klasyczne (89)
  • Definicja (89)
  • Analiza (90)
  • Projekt (90)
  • Budowa (90)
  • Przejście (91)
  • Produkcja (91)
• CDM - podejście "szybkiej ścieżki" (Fast Track) (91)
  • Modelowanie wymagań (91)
  • Projektowanie i generowanie systemu (91)
  • Przejście do produkcji (92)
• CDM - podejście "Lite" (92)
  • Prototyp i budowa (93)
  • Przejście do produkcji (93)
• Specyfikacja dostaw powstających w ramach przedsięwzięcia informatycznego (według metodyki CDM) (94)
  • Dział I - Specyfikacja wymagań (Requirements Definition) (94)
  • Dział II - Przegląd istniejącego systemu (Existing system examination) (95)
  • Dział III - Architektura techniczna (Technical Architecture) (95)
  • Dział IV - Projektowanie i wytworzenie bazy danych (Database Design and Build) (96)
  • Dział V - Projektowanie i wytworzenie modułów (Module Design and Build) (96)
  • Dział VI - Konwersja danych (Data Conversion) (97)
  • Dział VII - Dokumentacja (Documentation) (97)
  • Dział VIII - Testowanie (Testing) (98)
  • Dział IX - Szkolenie (Training) (98)
  • Dział X - Uruchomienie - przejście (Transition) (99)
  • Dział XI - Wsparcie po uruchomieniu (Post-System Support) (99)

Rozdział 7. Studium możliwości (Feasibility Study) (101)

• Zapoczątkowanie projektu (101)
• Wybór przedsięwzięcia (101)
  • Fazy realizacji (103)
  • Sporządzanie analizy opłacalności (105)

Rozdział 8. Proces analizy (107)

• Podejście klasyczne - cztery modele systemu (107)
• Model podstawowy systemu (110)
• Model otoczenia (110)
• Model zachowania się systemu (112)
• Zasady prowadzenia wywiadów (115)
• Formularz hierarchii operacji (116)
• Formularz wzorów dokumentów (117)

Rozdział 9. Analiza systemu obiegu dokumentów (119)

• Formularz i semantyka opisu obiegu dokumentów (119)
• Model i jego konkretyzacja (120)
  • Struktura modelu (121)
  • Wizualizacja modelu (130)

Rozdział 10. Analiza systemu budowanego z gotowych komponentów (141)

• • Definicja istniejącej struktury organizacyjnej - (regulamin organizacyjny) (141)
  • Definicja struktury organizacyjnej (142)
  • Kluczowy personel jednostki (142)
  • Grupy użytkowników wewnątrz organizacji (142)
  • Obiekty (organizacje) zewnętrzne (142)
  • Zakres analizy w układzie głównych procesów biznesowych - lista obszarów tematycznych (Context process model) (142)
  • Prototypy podstawowych obiektów informacyjnych, w tym bazy normatywnej globalnej i lokalnej (143)
  • Inwentaryzacja zasobów osobowych oraz technicznych (infrastruktury i oprogramowania) - istniejąca architektura techniczna (143)
  • Przegląd architektury (143)
  • Struktura sieci (144)
  • Środowisko programowe (software) (144)
  • Analiza procesów biznesowych istniejącego systemu informacyjnego (144)
• Ogólny model koncepcyjny rozwiązania docelowego (145)
  • Model warstwowy systemu zarządzania (145)
  • Model przypadków użycia docelowego systemu informatycznego (145)
  • Model docelowy danych (model logiczny danych) (145)
  • Bilansowanie obszarów tematycznych z gotowymi aplikacjami (146)
  • Bilansowanie przypadków użycia obszaru tematycznego i aplikacji (147)
  • Bilansowanie modelu logicznego danych z zakresem danych aplikacji (149)

Rozdział 11. Analiza i projektowanie testów (151)

• Rodzaje i techniki testów (153)
  • Testy regresyjne (154)
  • Testy operacyjne (154)
  • Testy pełnozakresowe (przy pełnym obciążeniu systemu) (154)
  • Testy wydajnościowe (155)
  • Testy negatywne (155)
  • Testy ergonomiczne (155)
  • Testy dokumentacji użytkownika końcowego (155)
  • Testy akceptacyjne ((-testy i (-testy) (156)

Dodatek A Zastosowanie metod strukturalnych w projektowaniu hurtowni danych (157)

• Niedostatki systemów wspomagania decyzji oraz hurtownie danych jako usuwające je - koncepcje zmian (157)
• Architektura i funkcje hurtowni danych (160)
  • Repozytorium metadanych (162)
  • Technologia bazy danych hurtowni danych (163)
  • Narzędzia zapytań, raportowania i analizy oraz narzędzia "data mining" (163)
  • Administracja i zarządzanie hurtownią danych (164)
• Struktura hurtowni danych (165)
• Warianty architektury technicznej hurtowni danych (166)
  • Wirtualna hurtownia danych (166)
  • Architektura wielu składnic danych (168)
  • Architektura hurtowni z dostępem tylko do składnic danych (169)
  • Architektura hurtowni z dostępem mieszanym (171)
• Przykładowa specyfikacja tematycznych hurtowni danych (173)
  • Hurtownia danych w zakresie analizy i planu sprzedaży (173)
  • Hurtownia danych w zakresie analizy, planu i rozliczenia produkcji (174)
  • Hurtownia danych w zakresie analizy kosztów (176)
• Przykładowe specyfikacje tematyczne systemów wspomagania decyzji opartych na hurtowniach (aplikacje klienta w technologii klient-serwer) (177)
  • Aplikacje klienta obsługujące hurtownie danych (177)
  • Dedykowane systemy klasy DSS oparte na hurtowniach danych (178)
• Specyfikacja cyklu projektowego dla hurtowni danych (179)
  • Określenie funkcji zarządzania wspieranych przez hurtownie (180)
  • Dokumentowanie istniejących w przedsiębiorstwie systemów transakcyjnych (181)
  • Doprowadzenie do spójności metadanych pomiędzy systemami transakcyjnymi przedsiębiorstwa (181)
  • Specyfikacja wymagań systemów DSS oraz aplikacji klienta obsługujących hurtownie danych (181)
  • Projektowanie hurtowni danych (182)
  • Specyfikacja mapowania i transformacji danych (182)
  • Narzędzia do analizy i projektowania (182)
  • Cykl realizacji (183)

Dodatek B Zadania (187)

• • Zadanie 1. - Diagramy przepływu danych i związków encji (ERD) (187)
  • Zadanie 2. - Diagramy przepływu danych i związków encji (ERD) (189)
  • Zadanie 3. - Diagramy związków encji (ERD) (190)
  • Zadanie 4. - Diagramy związków encji (ERD) (190)
  • Zadanie 5. - Diagramy związków encji (ERD) (191)
  • Zadanie 6. - Diagramy związków encji (ERD) (192)
  • Zadanie 7. - Studium możliwości (193)
  • Zadanie 8. - Zarządzanie marketingiem i kontrola procesu wytwórczego (195)
  • Zadanie 9. - Diagram obiegu dokumentów (195)
  • Zadanie 10. - Projekt modelu logicznego hurtowni danych w zakresie analizy sprzedaży (197)
  • Zadanie 11. - Projekt modeli logicznych kostek informacyjnych hurtowni danych w zakresie analiz finansowych i kosztów w przedsiębiorstwie (198)

Dodatek C Rozwiązania (207)

Literatura (247)

Skorowidz (249)