Autoprezentacja młodzieży szkolnej Emocjonalne i poznawcze konsekwencje deprecjonującej i faworyzującej autoprezentacji u młodzieży z wysokim i niskim lękiem społecznym

Autoprezentacja jest aktualnie jednym z bardziej zastanawiających zjawisk społecznych i psychologicznych, o czym świadczą liczne poradniki, mówiące o tym, w jaki sposób korzystnie prezentować swoją osobę. Autoprezentacja jest zachowaniem społecznym podlegającym samokontroli i samoobserwacji, dlatego wywołuje emocje i procesy poznawcze z nią związane (Stojanowska 1998). 

Prezentujemy Państwu książkę pt.: "Autoprezentacja młodzieży szkolnej", w której Autorka podchodzi do tematu autoprezentacji bardzo wnikliwie i szczegółowo.  

Czy osoby z wysokim lękiem społecznym prezentują się bardziej negatywnie niż te z niskim poziomem lęku ? Do takich wniosków doszedł Arkin ze swoimi współpracownikami, na podstawie badań jakie przeprowadzili w 1980 r. Autorka te wnioski konfrontuje z kolejnymi badaniami i nową interpretacją. Wyniki są nie tylko ciekawe, ale także wartościowe pod kątem wykorzystania w pracy z młodzieżą. 

Książka Weroniki Juroszek podejmuje się zadania rozwinięcia tematu lęku społecznego i jego wpływu na stopień jakości uczestnictwa społecznego. Celem badań było określenie znaczenia deprecjonującej i faworyzującej autoprezentacji dla zmian w poziomie lęku sytuacyjnego oraz metapercepcji u osób o różnym dyspozycyjnym lęku społecznym.  

Prezentowana praca składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówiono problem autoprezentacji w świetle teorii i badań, przeanalizowano podstawowe założenia dotyczące autoprezentacji, jej funkcje i style, rolę lęku społecznego w kierowaniu wrażeniem. Kolejne punkty poświęcono autoprezentacji faworyzującej (jako podstawowemu stylowi stosowanemu przez osoby z niskim lękiem społecznym) oraz autoprezentacji ochronnej (charakteryzującej osoby z wysokim lękiem społecznym). Rozdział ten kończy analiza znaczenia metapercepcji dla autoprezentacji.  

Rozdział drugi zawiera omówienie badań własnych. W punkcie pierwszym sformułowano pytania i hipotezy dotyczące faworyzowania i deprecjonowania się w sytuacji powodzenia i niepowodzenia w sferze społecznej i intelektualnej przez młodzież szkolną z wysokim i niskim lękiem społecznym (badanie ankietowe). W punkcie drugim sformułowano hipotezy, opierając się na badaniach eksperymentalnych. Punkt trzeci traktuje o tym, jak dyspozycyjna koncentracja na różnych rodzajach „ja” wpływa na faworyzującą i deprecjonującą autoprezentację oraz jej emocjonalne oraz poznawcze konsekwencje – lęk sytuacyjny i metapercepcję.  

W rozdziale trzecim przedstawiono metodologię badań własnych – omówiono metody, określając zmienne i ich operacjonalizację, przy czym zmienne niezależne oraz zależne zostały szczegółowo wyodrębnione. W pracy wykorzystano następujące metody: ankietę do pomiaru stylu autoprezentacji (skonstruowaną przez autorkę niniejszej publikacji), Skalę Koncentracji na Sobie, Inwentarz Stanu i Cechy Lęku oraz arkusz „Jak widzą mnie inni?”. 

Rozdział czwarty zawiera wyniki przeprowadzonych badań. Na początku scharakteryzowano omawiane zmienne osobowościowe, takie jak: lęk społeczny, ja-publiczne, ja-prywatne, zmienne określone w badaniach ankietowych oraz eksperymentalnych (podrozdziały pierwszy i drugi). W podrozdziale trzecim przedstawiono wyniki dotyczące autoprezentacji osób o wysokim i niskim lęku społecznym w sytuacji powodzenia oraz niepowodzenia. Podrozdział czwarty to weryfikacja hipotez zakładających wpływ faworyzującej i deprecjonującej autoprezentacji w sytuacji powodzenia, jak również niepowodzenia na lęk sytuacyjny i metapercepcję u osób o różnym poziomie lęku społecznego. W podrozdziale piątym przeanalizowano zależności między dyspozycyjną koncentracją na różnych rodzajach „ja” i lękiem społecznym a autoprezentacją oraz jej konsekwencjami. 

Pracę zamykają rozdział dotyczący interpretacji wyników, zakończenie i streszczenie pracy.

Spis treści:

Wstęp

I          Autoprezentacja w świetle teorii i badań

1. Podstawowe założenia dotyczące autoprezentacji
2. Funkcje autoprezentacji
3. Style autoprezentacji

3.1.  Atrakcyjność faworyzującego i deprecjonującego stylu autoprezentacji

3.2.  Faworyzowanie i deprecjonowanie się za pomocą atrybucji przyczynowych

3.3. Style autoprezentacji u osób o różnej płci

4. Rola lęku społecznego w autoprezentacji

4.1. Autoprezentacyjna koncepcja lęku społecznego M. Leary’ego

4.2. Osobowościowe uwarunkowania lęku społecznego

4.2.1.      Samoocena

4.2.2.      Samoświadomość

4.3.            Sytuacyjne uwarunkowania lęku społecznego

4.3.1.      Nowość sytuacji

4.3.2.      Oceny w relacjach interpersonalnych

4.4. Różnice między osobami z wysokim i niskim lękiem społecznym w wybranych sferach funkcjonowania psychospołecznego

4.4.1.      Interpretowanie sytuacji powodzenia i niepowodzenia

4.4.2.      Przekonania dotyczące własnej osoby

4.4.3.      Metapercepcja (Ja odzwierciedlone) oraz dokonywanie atrybucji przyczynowych

4.4.4.      Spostrzeganie wysokości oczekiwań otoczenia względem siebie

4.4.5.      Rezultaty uzyskiwane w testach intelektualnych

4.4.6.      Treści pamięci autobiograficznej, umiejętność wyrażania negatywnych emocji i wsparcie społeczne

4.4.7.      Regulowanie poczucia własnej wartości

4.5.  Funkcjonowanie społeczne osób z wysokim i niskim lękiem społecznym w okresie dorastania

5. Autoprezentacja faworyzująca jako podstawowy styl autoprezentacji osób z niskim lękiem społecznym
6. Autoprezentacja ochronna jako podstawowy styl autoprezentacji osób z wysokim lękiem społecznym
7. Znaczenie metapercepcji (Ja odzwierciedlonego) dla autoprezentacji

II         Problematyka badań własnych

1. Faworyzowanie i deprecjonowanie się w sytuacji powodzenia i niepowodzenia w sferze społecznej i intelektualnej przez młodzież szkolną z niskim i wysokim poziomem lęku społecznego­ – sformułowanie pytań i hipotez do I ankietowej części badań
2. Wpływ faworyzującej i deprecjonującej autoprezentacji w sytuacji powodzenia i niepowodzenia na poziom lęku sytuacyjnego i metapercepcję (Ja odzwierciedlone) wśród młodzieży szkolnej o różnym poziomie lęku społecznego – sformułowanie pytań i hipotez do II eksperymentalnej części badań
3. Wpływ dyspozycyjnej koncentracji na różnych rodzajach „ja” na faworyzującą i deprecjonującą autoprezentację oraz jej emocjonalne i poznawcze konsekwencje: lęk sytuacyjny i metapercepcję (Ja odzwierciedlone)

III  Metodologia badań własnych

1. Metody badań

1.1.            Zmienne i ich operacjonalizacja

1.1.1.      Badanie ankietowe

1.1.2.      Badanie eksperymentalne

1.2.            Charakterystyka badanej grupy

2. Narzędzia badawcze

2.1.            Ankieta do pomiaru stylu autoprezentacji

2.2.            Skala Koncentracji na Sobie

2.3.            Inwentarz Stanu i Cechy Lęku 

2.4.            Arkusz „Jak widzą mnie inni?”

3. Przebieg badań

IV  Wyniki

1. Charakterystyka zmiennych osobowościowych badanej młodzieży w I ankietowej części badań

1.1.            Lęk społeczny

1.2.            Ja-publiczne

1.3.            Ja-prywatne

1.4.            Podgrupy osób wyróżnione ze względu na zmienne osobowościowe: lęk społeczny, ja-publiczne, ja-prywatne

2. Charakterystyka zmiennych osobowościowych badanej młodzieży w II eksperymentalnej części badań

2.1.            Lęk społeczny

2.2.            Ja-publiczne

2.3.            Podgrupy osób wyróżnione ze względu na zmienne

                        osobowościowe: lęk społeczny i ja-publiczne

3. Autoprezentacja osób o wysokim i niskim lęku społecznym w sytuacji powodzenia i niepowodzenia – weryfikacja hipotez badawczych na podstawie ankiety
4. Wpływ faworyzującej i deprecjonującej autoprezentacji w sytuacji powodzenia i niepowodzenia na lęk sytuacyjny i metapercepcję (Ja odzwierciedlone) u osób o różnym poziomie osobowościowego lęku społecznego – weryfikacja hipotez i odpowiedzi na pytania badawcze na podstawie eksperymentu
5. Zależności między dyspozycyjną koncentracją na różnych rodzajach „ja” i lękiem społecznym a autoprezentacją i jej konsekwencjami

5.1       Zależności między badanymi zmiennymi osobowościowymi a faworyzującą i deprecjonującą autoprezentacją (badanie ankietowe)

5.2.            Wpływ lęku społecznego oraz ja-publicznego na emocjonalne i poznawcze konsekwencje faworyzującej i deprecjonującej autoprezentacji (badanie eksperymentalne)

V         Interpretacja wyników

Zakończenie

Streszczenie

Bibliografia