Bankowe umowy przedsiębiorców

Książka opiera się na doświadczeniach w pracy autora z małymi i średnimi przedsiębiorcami. Omówiono w niej normy regulujące zawieranie, zmiany i wykonywanie bankowych umów przedsiębiorców w oparciu o dorobek orzecznictwa i literatury cywilistycznej. Wbrew funkcjonującemu powszechnie przekonaniu, zasada pacta sunt servanda nie wyczerpuje treści norm prawa bankowego w obrocie business to business.

O ile regulacje bankowego prawa konsumenckiego przeżyły w ostatnich latach burzliwy rozwój (m.in. za sprawa europejskich regulacji prawa konsumenckiego oraz działalności UOKiK) i cieszą się sporym zainteresowaniem, regulacje bankowych umów przedsiębiorców pozostają lekceważone zarówno w procesie stosowania, jak i tworzenia prawa. Zawirowania w gospodarce światowej w ogóle, a na rynkach finansowych w szczególności, wywołują skutki również w Polsce. Dlatego tym większe znaczenie ma poznanie regulacji obowiązujących przedsiębiorcę zawierającego umowy z bankiem oraz sposobów wykładni często bardzo ogólnych przepisów.

Opracowanie zawiera próbę współczesnego odczytania pojęcia banku jako instytucji zaufania publicznego, stanowiącego fenomen polskiego prawa prywatnego.

1.1. Swoboda umów i jej ograniczenia

   1.1.1. Swoboda umów jako kompetencja

   1.1.2. Konstytucyjne zasady wolności i sprawiedliwości

   1.1.3. Unijne zasady swobody przepływu towarów, świadczenia usług i przedsiębiorczości

   1.1.4. Zasady Europejskiego Prawa Kontraktów (PECL)

   1.1.5. Zasady Międzynarodowego Prawa Kontraktów UNIDROIT

   1.1.6. Zasady wykładni

   1.1.7. Zasady współżycia społecznego

   1.1.8. Właściwość (natura) stosunku umownego

   1.1.9. Wyzysk

   1.1.10. Sprzeczność umowy z przepisami prawa karnego lub administracyjnego

1.2. Ochrona klienta banku: konsumenta i przedsiębiorcy

   1.2.1. Pojęcie konsumenta a pojęcie przedsiębiorcy

   1.2.2. Analogia do umów ubezpieczeniowych

   1.2.3. Stosowanie przepisów konsumenckich do umów bankowych przedsiębiorców

1.3. Mierniki staranności banku

   1.3.1. Czy bank jest instytucją zaufania publicznego?

   1.3.2. Uprzywilejowana pozycja banku a obowiązki wobec klienta

   1.3.3. Zasady Dobrej Praktyki Bankowej jako dobre zwyczaje

   1.3.4. Rekomendacje nadzoru bankowego

2.1. Pojęcie wzorca umownego

2.2. Wzorzec umowny jako ograniczenie swobody umów

   2.2.1. Sankcje nadużycia swobody umów przy użyciu wzorca

2.3. Wykładnia postanowień wzorca umownego

   2.3.1. Ogólna zasada wykładni przeciwko autorowi tekstu umowy (art. 65 k.c.)

   2.3.2. Wykładnia na korzyść dłużnika

   2.3.3. Szczególna zasada wykładni przeciwko autorowi wzorca (art. 385 § 2 zd. 2 k.c.).

2.4. Wzorzec umowy a dokument samej umowy

2.5. Klauzula wyłączająca odpowiedzialność (disclaimer)

2.6. Łatwość zapoznania się ze wzorcem umownym

2.7. Elektroniczne wzorce umowne – konieczność doręczania

2.8. „Klauzule fikcji”

3.1. Niezbędna klauzula modyfikacyjna wzorca

3.2. Sposób zmiany wzorca

3.3. Umowy podlegające zmianie w trybie zmiany wzorca

4.1. Wypowiedzenie umowy kredytu oraz umowy pożyczki

   4.1.1. Wypowiedzenie przez klienta

   4.1.2. Wypowiedzenie przez bank

5.1. „Umowy dławiące”

5.2. Nadzabezpieczenie – rażąca nadmierność zabezpieczeń

5.3. Nowe przepisy o hipotece – miarkowanie wysokości hipoteki przez sąd

6.1. Przywileje egzekucyjne banku i sposoby obrony klienta

   6.1.1. Przywileje egzekucyjne banku

      6.1.1.1. Rys historyczny

      6.1.1.2. Bankowe przywileje egzekucyjne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

      6.1.1.3. Oświadczenie klienta o poddaniu się egzekucji

   6.1.2. Obrona klienta – zwalczanie bte

6.2. Przywileje banku w postępowaniu nakazowym

6.3. Wybór właściwego sądu powszechnego

6.4. Zapis na sąd polubowny

6.5. Koszty sądowe

7.1. Skarga konstytucyjna

7.2. Zasady konstytucyjne mające najczęstsze zastosowanie w sprawach z umów bankowych

   7.2.1. Zasada sprawiedliwości społecznej oraz zasady: proporcjonalności i praworządności (art. 2 Konstytucji)

      7.2.1.1. Zasada proporcjonalności

      7.2.1.2. Zasada praworządności

   7.2.2. Zasada równości wobec prawa (art. 32.1 Konstytucji)

   7.2.3. Zasada rozpatrzenia sprawy przez sąd (art. 45.1 Konstytucji)