Cyberprzestrzeń - Człowiek - Edukacja. Tom 5. Otwarte zasoby edukacyjne w perspektywie pedagogicznej

Przedkładana do rąk Czytelnika książka Otwarte zasoby edukacyjne w perspektywie pedagogicznej jest już piątym tomem serii „Cyberprzestrzeń – Człowiek – Edukacja”. Składa się z pięciu części.

Autorzy monografii zaprezentowali szereg nurtujących problemów. Poddali dyskusji m.in. zagadnienia: sprostania wyzwaniom współczesnej edukacji podczas rewolucji cyfrowej oraz potrzeb rozwijania kreatywności i innowacyjności, nabywania nowych kompetencji, szczególnie kompetencji cyfrowych, społecznych, komunikacyjnych i międzykulturowych (Barbara Galas, Sylwia Galanciak, Zbigniew Łęski, Anna Pierzchała), sieciowego dostępu do cyfrowych otwartych zasobów edukacyjnych w kontekście przygotowania nauczycieli do rozwijania kultury medialnej (Marta Wrońska), uwarunkowań alfabetyzacji funkcjonalnej (Wojciech Walat), dydaktycznych i wychowawczych aspektów otwartej przestrzeni edukacyjnej na różnych poziomach edukacji formalnej i pozaformalnej (Małgorzata Jabłonowska, Justyna Wiśniewska, Tomasz Huk, Zbigniew Ledóchowski, Wojciech Walat, Janusz Miąso, Justyna Woźniak, Anna Weiss, Piotr Drzewiecki), a także sfery niepewności, ograniczeń, szans i zagrożeń (Beata Kuźmińska-Sołśnia, Artur Bartoszewski, Jerzy Jastrzębski, Katarzyna Borawska-Kalbarczyk, Adam Andrzejewski, Radosława Kompowska-Marek, Tomasz Warchoł).

Rozsądny rozmiar wprowadzenia do monografii nie pozwala na wyrażenie wszystkich walorów, kontekstów, wiedzy i pasji naukowej zaproszonych do publikacji twórców. Przegląd ich dorobku naukowego z zakresu otwartych zasobów edukacyjnych został w książce podzielony na trzy części, dotyczące uwarunkowań pedagogicznych, społecznych i kulturowych, wykorzystywania zasobów nowoczesnej edukacji oraz problematyki zastosowania technologii cyfrowych w edukacji. Sądzę, że najlepsze wprowadzenie do lektury tej niezwykle potrzebnej, aktualnej publikacji stanowi rozdział pierwszy, napisany przez Macieja Tanasia. Autor przenosi czytelnika w inne epoki, naświetla problemy z perspektywy wielu stanowisk i wzorców kulturowych, budując klimat do dyskusji o nowym wymiarze edukacji. Opisuje najnowsze działania krajowe i międzynarodowe, m.in. realizowany przez Państwowy Instytut Badawczy – NASK projekt Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej. Posługuje się pięknym językiem, bogatym w liczne przykłady, trafne metafory. Zwracając uwagę na wskaźniki otwartej edukacji, poddaje pod dyskusję wizję deskolaryzacji. Podkreśla zarówno teoretyczny wymiar relacji pomiędzy współczesną dydaktyką ogólną a technologią informatyczną, jak i jej utylitarne aspekty. Preferowaną przez siebie i rozwijaną m.in. przez swoich doktorantów koncepcją kształcenia komplementarnego wprowadza czytelnika do zagadnień podjętych m.in. przez Martę Wrońską, Wojciecha Walata, Janusza Miąso, Izabelę Mikołajewską, Agatę Mikołajewską i Małgorzatę Minchberg.

Spis treści:

Małgorzata Makiewicz
Wprowadzenie        

Część I
OZE – pedagogiczne, społeczne i kulturowe uwarunkowania

Maciej Tanaś
Otwarte zasoby edukacyjne – o potrzebie nowego paradygmatu dydaktycznego    

Barbara Galas
Zmiana kulturowa w warunkach rewolucji cyfrowej a edukacja    

Marta Wrońska
„Eksplozja” otwartych wirtualnych zasobów edukacyjnych a kultura medialna nauczycieli 

Sylwia Galanciak
Ku otwartej przestrzeni edukacyjnej – społeczny wymiar otwartych zasobów edukacyjnych   

Małgorzata Jabłonowska, Justyna Wiśniewska
Wykorzystanie otwartych zasobów edukacyjnych w kształceniu akademickim    

Tomasz Huk
YouTube – internetowa przestrzeń kształtowania wiedzy i umiejętności dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych 

Zbigniew Ledóchowski
Znaczenie otwartych zasobów w edukacji informatycznej   

Beata Kuźmińska-Sołśnia, Artur Bartoszewski
Technologie mobilne i wirtualne – zagrożeniem czy szansą na indywidualizację i personalizację nauczania?   

Część II
OZE – demitologizacja idei?

Jerzy Jastrzębski
Mit wielkiego otwarcia. Spirala milczenia, gatekeeping, framing internetowy i edukacja   

Katarzyna Borawska-Kalbarczyk
Otwarte zasoby – zamknięte umysły? O wybranych trudnościach zdobywania i przetwarzania informacji   

Wojciech Walat
Homo interneticus – problemy edukacji w czasach analfabetyzmu funkcjonalnego  

Janusz Miąso
Cyberprzestrzeń i life long learning – integracja czy fragmentaryzacja rzeczywistości?  Nadziejogenna perspektywa personalistyczna    

Anna Pierzchała, Zbigniew Łęski
Walka o ogień... Czy jesteśmy gotowi na kaganek oświaty?   

 Adam Andrzejewski
Teoretyczno-empiryczne studium mowy nienawiści i hejtu w mediach społecznościowych oraz otwartych zasobach edukacyjnych Konstatacje pedagogiczne 

Część III
OZE a technologie cyfrowe w edukacji

Wojciech Walat
Metaprogramowanie dydaktyczne – podstawowa strategia uczenia się i nauczania dydaktyki cyfrowej  

Piotr Drzewiecki
Edukacja medialna jako sztuka korzystania z mediów we współczesnych podstawach programowych kształcenia ogólnego w Polsce   

Tomasz Warchoł
Możliwości i ograniczenia edukacji nieformalnej realizowanej z wykorzystaniem rzeczywistości rozszerzonej  

Izabela Mikołajewska, Agata Mikołajewska
Od blended learning do kształcenia komplementarnego  

Zbigniew Ledóchowski
O wykorzystaniu mediów cyfrowych w dydaktyce refleksji kilka    

Anna Weiss
Technologie informacyjno-komunikacyjne w edukacji: modele teoretyczne (TPACK, SAMR, RAT, model Kerresa) i przykłady ich zastosowania  

Radosława Kompowska-Marek
Poradnictwo zawodowe w cyberprzestrzeni – szansa, zagrożenie czy wyzwanie dla współczesności?    

Małgorzata Minchberg
Sztuka edukacji. Rola nowoczesnego nauczyciela w sytuacji powszechnego dostępu do informacji 

Justyna Woźniak
Szkodliwe treści – o roli Internetu w kształtowaniu obrazu seksualności człowieka wśród młodzieży