Dwie władze. Studium z dziejów relacji państwo-Kościół w Meksyku

Autorka książki podjęła temat słabo dotąd w Polsce rozpoznany. Za przedmiot swoich dociekań obrała temat pozornie tylko wycinkowy, albowiem wskutek szczególnych okoliczności kwestia religijno-eklezjalna stanowi kluczowy „nerw” całej historii nowoczesnego Meksyku. Można zatem powiedzieć, że książka ta stanowi w gruncie rzeczy historię nowożytnego (bo nie tylko niepodległego, ale i kolonialnego) Meksyku, ujętą pod kątem tego, co stanowi πρός έν („przypadek główny”) tych dziejów. Została ona oparta na imponującej bazie źródłowej, co dotyczy zarówno źródeł w ścisłym sensie, na które składają się akty konstytucyjne i inne państwowe, stenogramy debat kongresowych, dokumenty kościelne oraz publicystyka polityczna, jak literatury sekundarnej, przede wszystkim, rzecz jasna, hiszpańskojęzycznej, ale również anglojęzycznej. (z recenzji prof. Jacka Bartyzela)

Niniejsza praca ma walor fundamentalnej, gdyż dotyka zarówno głównych sporów toczących się pomiędzy zwolennikami różnych stylów politycznego myślenia, jak i krwawych przecież zmagań rządzących już w pierwszej połowie XIX w. Meksykiem polityków odwołujących się do tradycji liberalnej z katolikami. Wójtowicz-Wcisło wybornie prowadzi wywód historyczny, „warsztatowo wzorcowy”, nie omijając żadnego z trudnych przecież problemów istotnych również w innych rejonach świata, w których mawia się o potrzebie „neutralności światopoglądowej” państwa czy „demokracji”. Mamy do czynienia z książką ważną, która powinna być dyskutowana w szerszym, interdyscyplinarnym gronie czytelników również z racji jej aktualności także teraz, w naszym, zmieniającym się „świecie zachodnim”. (z recenzji prof. Bogdana Szlachty)


Marta Wójtowicz-Wcisło, urodzona w 1980, filolog hiszpański, kulturoznawca i doktor nauk politycznych. Pracowała jako przewodnik w krajach Afryki i Ameryki Łacińskiej. W 2010 r. prowadziła badania w El Colegio de México, w ramach stypendium przyznanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Meksyku. W 2013 była asystentką w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tłumaczka i autorka artykułów o Ameryce Łacińskiej. Jest reżyserką filmu dokumentalnego pt. „Trofeum“ o współczesnej turystyce (premiera 2016). Pracuje nad projektem badawczym dotyczącym tradycji politycznej w kulturze nahua.

Spis treści

Wstęp
Rozdział I. Od patronatu do regalizmu
1.1. Legalizacja konkwisty
1.2. Patronato regio vicariato regio
1.3. Regalistyczne reformy
Rozdział II. Liberalna sekularyzacja
2.1. Za i przeciw: Kościół a niepodległość
2.2. Między starym a nowym porządkiem
2.3. Rozdzielenie
2.4. Unia delikatna
Rozdział III. Walka o przetrwanie
3.1. Kościół a rewolucja
3.2. La Cristiada
3.3. Walka o edukację
3.4. Modus vivendi
Rozdział IV. Od modus vivendi do transformacji
4.1. Razem i osobno
4.2. Przeciw kontestacji
4.3. Zmiany w Konstytucji
4.4. Niedoskonały rozdział

Zakończenie
Bibliografia