Dydaktyczne „tropy” zrównoważonego rozwoju w edukacji

Celem redaktora i autorów pracy było:

 - przedstawienie zagadnień, które są potrzebne do projektowania, realizowania i kontrolowania edukacji dla zrównoważonego rozwoju;

 - inspirowanie do poszukiwania wiedzy dydaktycznej, od której zależy zrównoważone wspieranie rozwoju ucznia;

 - dostarczenie pomocy dydaktycznej nauczycielom, pedagogom, studentom jako materiału do dyskusji nad edukacją dla zrównoważonego rozwoju.

   Praca składa się z dwóch części. W pierwszej dydaktyczny trop oznacza poszukiwanie wiedzy o zrównoważonym rozwoju. Zamieszczono w niej teksty przedstawiające składniki tej wiedzy, wiadomości o zrównoważonym rozwoju, wartości potrzebne do poznania idei zrównoważonego rozwoju, jej znaczeniu dla edukacji, zakresu wiedzy studentów.

Małgorzata Stachowska-Makuchowska zaprezentowała podstawowe źródła informacji o idei zrównoważonego rozwoju. Zalicza do nich konferencje międzynarodowe oraz opublikowane dokumenty, które wyznaczają kierunki działań politycznych, gospodarczych i społecznych, dotyczące zrównoważonego rozwoju. Wymienione podstawowe dokumenty są istotne dla rozumienia sensu idei oraz podstaw prawnych decydujących o jej urzeczywistnieniu.

Ewa Szadzińska opisała typologie filozofii zrównoważonego rozwoju oraz ich wpływ na projekt edukacji. Filozofia ma zasadnicze znaczenie dla zbudowania sylwetki absolwenta, od niej zależy sens działań edukacyjnych, zaś od jej wartości – kierunek tych działań, a ich realizacja zależy od wykorzystania wiedzy dydaktycznej. W budowaniu sylwetki odwoływano się do ideału człowieka homo cooperativus oraz pedagogicznej wizji rozwoju osobowego.

Ilona Żeber-Dzikowska przedstawiła wyniki badań dotyczące przekonań i wiedzy studentów o zrównoważonym rozwoju. Postrzegać je można jako efekt ich dotychczasowej edukacji dla zrównoważonego rozwoju. W czasie trwania ich nauki obowiązywała już Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej.

    W drugiej części pracy dydaktyczny trop oznacza praktyczną wiedzę dydaktyczną, która jest podstawą do budowania metodycznej wiedzy. Zamieszczono w niej trzy teksty.

Agnieszka Szplit zaprezentowała interpretację zrównoważonego rozwoju we wczesnej edukacji językowej. Poszukiwanie wymiarów edukacji językowej jest bowiem niezbędne w kulturze. Za bardzo ważne uznano też kształcenie językowe uczniów, ponieważ język jest narzędziem poznania i decyduje o charakterze wiedzy. Jednak to porozumiewanie się, a w nim kluczową rolę odgrywa język, jest istotne w tworzeniu nowej kultury pedagogicznej. A właśnie nowe wzorce działania pedagogicznego są potrzebne w edukacji dla zrównoważonego rozwoju.

Ilona Żeber-Dzikowska przedstawiła podstawowe kategorie dydaktyczne: cele, treści kształcenia, metody kształcenia, środki dydaktyczne, formy organizacyjne potrzebne do projektowania, realizowania i kontrolowania edukacji ekologicznej. Przykłady scenariuszy zajęć wzbogacają praktyczną wiedzę dydaktyczną.

Małgorzata Stachowska-Makuchowska przedstawiła działania zrealizowane w gimnazjum, przygotowujące uczniów do rozpoznawania zjawisk w rzeczywistości. Uczenie się wykorzystywania wiedzy technicznej sprzyja rozumieniu zagadnień zrównoważonego rozwoju. Metodyczne propozycje lekcji mogą być wzorcem dla własnych opracowań czytelników.

Odbiorcami książki mogą być nauczyciele przedszkoli, szkół podstawowych oraz studenci kierunków pedagogicznych po kursie dydaktyki ogólnej.

Spis treści:

Wprowadzenie      

Część I
Trop – wiedza o zrównoważonym rozwoju
Małgorzata Stachowska-Makuchowska
Podstawowe założenia zrównoważonego rozwoju      
Ewa Szadzińska
Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju      
Ewa Szadzińska
Edukacja dla zrównoważonego rozwoju      
Ewa Szadzińska
Uczeń w edukacji dla zrównoważonego rozwoju      
Ilona Żeber-Dzikowska
Wiedza studentów o zrównoważonym rozwoju       


Część II
Trop – zrównoważony rozwój w edukacji
Agnieszka Szplit
Idea zrównoważonego rozwoju we wczesnej edukacji językowej    
Ilona Żeber-Dzikowska
Edukacja ekologiczna i zrównoważony rozwój w klasach I–III
szkoły podstawowej    
Małgorzata Stachowska-Makuchowska
Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju w Gimnazjum nr 4
im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Tychach  

Zakończenie    
Bibliografia      
Informacje o autorach