Edukacja ALTERNATYWNA na rzecz demokratyzacji procesu kształcenia (EPUB)

VII Międzynarodowa Konferencja „Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki” […] wpisuje się w cykliczne sesje naukowo-oświatowe zainicjowane przez profesora Bogusława Śliwerskiego, łączące środowiska akademickie, nauczycielskie, stowarzyszenia rodziców działające na rzecz jakości edukacji dziecka, poszanowania jego praw oraz demokratyzacji systemów edukacyjnych. Adresatami konferencji są […] badacze, teoretycy, metodycy kształcenia, […] kadra kształcąca i doskonaląca zawodowo nauczycieli, wychowawców oraz opiekunów dzieci i młodzieży, praktycy, nauczyciele nowatorzy, twórcy szkół, programów i klas autorskich, politycy oświatowi, działacze stowarzyszeń edukacyjnych, przedstawiciele organizacji związkowych, wychowawczych i ruchu wynalazczego. Za każdym razem uczestniczą w niej naukowcy z takich krajów, jak: Niemcy, Wielka Brytania, Czechy, Austria. […] 

Kolejny tom poświęcony alternatywności w edukacji wypełniają artykuły kilkudziesięciu autorów, reprezentujących nie tylko uznane ośrodki akademickie w Polsce i za granicą, lecz także różne szczeble oświaty, ośrodki doskonalenia nauczycieli, stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz demokratyzacji edukacji. Znajdziemy tu zatem cały wachlarz problemów: od zagadnień teorii pedagogicznej do operacjonalizacji teoretycznych zagadnień w szkolnej codzienności, od edukacji formalnej do nieformalnych projektów edukacyjnych, od opisu zależności, w jakie uwikłana jest szkoła, do autonomicznego tworzenia i urzeczywistniania celów kształcenia i wychowania, od ideologicznych postulatów pedeutologicznych do propozycji zmian w przygotowaniu nauczyciela do pracy dydaktycznej i wychowawczej.
 

Dominantą treściową konferencji było podjęcie dyskusji wokół alternatywnych teorii i praktyk edukacyjnych na świecie ze szczególnym zwróceniem uwagi na edukację w demokracji i ku demokracji, prawa dziecka i jego wychowawców oraz miejsce edukacji alternatywnej w społeczeństwach obywatelskich. […]

W czasie trzydniowych obrad dokonano pogłębionej i, co istotne, interdyscyplinarnej refleksji nad szkolnictwem alternatywnym w Polsce i za granicą, przedstawiono różne modele szkół alternatywnych oraz zróżnicowanych kulturowo podejść do wychowania. Przedmiotem wspólnej analizy były niekonwencjonalne teorie, doświadczenia i metody prowadzenia badań w zakresie alternatywnej edukacji. […] Tajemnica niezmienności dążeń reformatorskich […] tkwi nie tylko w ideologii pedagogicznego indywidualizmu, neoromantyzmu lub pedagogiki oporu, lecz także w coraz silniej odczuwanej przez szeroko pojmowanych wychowawców potrzebie zrezygnowania z odczłowieczających struktur i praktyk edukacyjnych na korzyść rzeczywistej, a nie jedynie deklarowanej humanizacji procesu kształcenia i wychowania. Stąd też najprawdopodobniej tak szerokie zainteresowanie licznych pedagogów problematyką wielości dróg wiodących do edukacyjnego i wychowawczego powodzenia.

prof. dr hab. Bogusław Śliwerski i dr hab. Renata Nowakowska-Siuta

 Spis treści:

Słowo wstępne     

Część I. Teoretyczne i metodologiczne dylematy alternatywności pedagogiki i pedagogii

Z.A. Kłakówna. Czy polska szkoła ma szansę na zmianę? 
O. Czerniawska. Oświata dorosłych jako druga szansa w świetle badań biograficznych   
I. Nowosad. Źródła koncepcji autonomii szkoły w Europie
Autonomia szkoły w dorobku przedstawicieli pedagogiki reformy 
S. Dylak, A. Wiśniewska, M. Leszkowicz. Strategia kształcenia wyprzedzającego –
nauczyciel architektem wiedzy ucznia    
M. Muszyńska. Gdy metoda edukacyjna staje się metodologią badań jakościowych –
w stronę własnego projektu    
J. Kiersch. Den Sinn des Lernens entdecken: Rudolf Steiner und Ernst Cassirer   
J. Bąbka. Uczenie się we współpracy jako edukacja ku demokracji   
A. Murzyn. Transformacja zamiast reformacji. Kena Robinsona krytyka systemu edukacji 
A. Żywczok. Pedagogika pomyślnej egzystencji jako reaktywowanie postawy afirmacji życia
w kulturze europejskiej   
J. Kruk. Filozoficzne aspekty rozwoju dziecka w kontekście fenomenologicznego
i dialogicznego odczytania myśli Marii Montessori   
B. Surma. „Edukacja i pokój” w koncepcji pedagogicznej Marii Montessori
w kontekście wychowania do demokracji   
H. Retter. Aspekte der Bildungsgerechtigkeit in der liberalen Demokratie –
oder: Nützt die deutsche Bildungsdiskussion der „Alternativen Pädagogik” in Polen?   
K. Rýdl. Alternativní pedagogika pod vlivem společenských změn
v České republice v letech 1989–2012   

Część II. Pedagogika Janusza Korczaka – współczesna recepcja idei a procesy demokratyzacji szkoły

M. Kirchner. Janusz Korczak: Achtung und Anerkennung des Kindes als Elemente einer
Anthropologie des Kindes. Das Kind als gleichwertiger und gleichberechtigter Mensch   
D. Misiak. Idea planu daltońskiego a prawo do indywidualizmu edukacyjnego dziecka   
K. Chmiel, A. Maj. Podmiotowość dziecka w procesie nauczania, czyli porównanie
myśli pedagogicznej Janusza Korczaka z filozofią
International Baccalaureate Organization (IBO)   
A. Bystrzycka. Janusz Korczak – rzeźbiarz duszy dziecięcej   
T. Wejner-Jaworska. Prawa dziecka w edukacji alternatywnej   

Część III. Pedagogika alternatywna w praktyce

A. Wróbel. Działanie wychowawcze w dyskursie pedagogiki alternatywnej
(na przykładzie nieautorytarnych koncepcji wychowania) 
L. Wollman. Społeczne i emocjonalne aspekty uczenia się –
zaniedbane obszary polskiej szkoły   
M. Magda-Adamowicz. Nauczyciel twórczy pedagogicznie w edukacji alternatywnej 
B. Tołwińska. Kierowanie szkołą w ujęciu alternatywnym   
J. Sajdera. Edukacja przedszkolna jako sprawdzian dla zaangażowanego społeczeństwa   
D. Danielik-Kowalska. Progresywne inspiracje dla planów reform edukacyjnych w Polsce   
K. Zajdel. Podcast w nauczaniu wczesnoszkolnym   
D. Zawadzka. Nauczyciel – interwent. Konieczność przygotowywania pedagogów
szkolnych do reagowania w sytuacjach kryzysu   
J. Tomiło. Niektóre teoretyczno-metodologiczne problemy badań
dotyczące edukacji dorosłych przez Internet   
I.B. Zielińska. VII Międzynarodowa Konferencja „Edukacja alternatywna –
dylematy teorii i praktyki”. O wybranych „rodzynkach” i muzycznej edukacji