Edukacja małego dziecka Tom 13 Konteksty oświatowe

Tom 13 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Konteksty oświatowe, prezentuje kolejne rozważania teoretyczne i praktyczne nad współczesnymi problemami rozwoju twórczego dziecka.

W 13 już tomie zostały zaprezentowane trzy wątki tematyczne. Pierwszy związany jest z wyzwaniami i dylematami edukacji małego dziecka, kolejny odnosi się do działań obejmujących etap nauczania początkowego, a ostatni nawiązuje bezpośrednio do pracy samego nauczyciela.

Część pierwsza nosi tytuł Edukacja małego dziecka – nowe wyzwania, stare dylematy. Prezentowane w niej teksty ukazują istotne problemy i potrzeby, przed którymi stoją instytucje oświatowe wspierające i stymulujące rozwój dziecka od 6. miesiąca do 6. roku życia. Okres ten w życiu człowieka determinuje całe jego późniejsze życie. Tym bardziej zatem należy położyć szczególny nacisk na przestrzeganie wszelkich wymogów higienicznych, przestrzennych i personalnych, aby świadczone w tych instytucjach usługi były na najwyższym poziomie. Kluczowe są również zagadnienia związane z metodyką pracy z małymi dziećmi, gdzie w sposób szczególny powinno się akcentować potrzebę realizacji konstruktywistycznego modelu, w którym nauczanie podające zostaje zastąpione poszukiwaniem wiedzy, otoczenie podmiotu uczącego się wyposażone jest w narzędzia do aktywnego tworzenia nowej wiedzy i umiejętności, a nie ją podaje, oraz w którym praca indywidualna zostaje zastąpiona pracą w grupie i dla grupy, aby osiągnąć zadowalające wszystkich efekty. Praca grupowa jest bowiem znaczącym elementem funkcjonowania nowoczesnego społeczeństwa. Należy zadbać o podtrzymanie w dzieciach wewnętrznej motywacji do zdobywania i poznawania otaczającego świata, a więc trzeba zredefiniować rolę nauczyciela i wyzwolić w nim potrzebę samokształcenia.

Kolejna część została zatytułowana Ku edukacji wspierającej rozwój dziecka w niższych klasach szkoły podstawowej. Zebrane w niej artykuły prezentują propozycje ukierunkowane na zagadnienia (podobnie jak w edukacji dzieci w wieku do 6 lat) związane z koniecznością odejścia od przekazywania wiedzy na rzecz rozumienia procesu nauczania – uczenia się jako postrzegania dziecka z naturalną ciekawością świata, aby mogło stawać się silną, znającą siebie jednostką, ale potrafiącą również współpracować z innymi i dla innych. Ważny jest wielostronny rozwój dziecka w sferze poznawczej, emocjonalnej i społecznej poprzez odpowiednie wspieranie jego samodzielności, aktywności i kreatywności, a także właściwe zaaranżowanie przestrzeni edukacyjnej.

W tekstach zamieszczonych w ostatniej części opracowania – Nauczyciel w (z)reformowanej rzeczywistości szkolnej – autorki skoncentrowały się na kompetencjach, nadziejach i dylematach przyszłych i pracujących już nauczycieli. Dokonujące się zmiany społeczne i kulturowe przyczyniają się bowiem do stawiania pedagogom nowych wymagań związanych przede wszystkim z otwarciem się na jego potrzeby, inspirowaniem i wspieraniem aktywności dziecka poprzez odpowiednie przygotowanie stymulującego go otoczenia edukacyjnego.

Edukacja małego dziecka to obszar w systemie oświaty nie zawsze doceniany, ale niezwykle cenny. Powinien stać się fundamentalnym zagadnieniem we współczesnej pedagogice, a przede wszystkim w praktyce edukacyjnej. Jego wartość zyskała uznanie w zgromadzonych w tym tomie artykułach, w których zwraca się uwagę na konieczność rezygnacji z adap­tacyjnego paradygmatu, zmierzającego do przystosowania człowieka do istniejących warunków życia, na korzyść paradygmatu konstruktywistycznego. Możemy w nich odnaleźć wiele inspiracji i propozycji dla teorii i praktyki edukacyjnej.

 Spis treści:

Wprowadzenie  


EDUKACJA MAŁEGO DZIECKA – NOWE WYZWANIA, STARE DYLEMATY

Katarzyna Sadowska
Wczesnodziecięca edukacja w żłobku – stare dylematy, nowe wyzwania       
Ewa Jędrzejowska
Praca w grupach jako istotna forma organizacyjna w edukacji przedszkolnej    
Radmila Burkovičová
Indywidualnie zidentyfikowane potrzeby samokształcenia nauczycielek przedszkola    
Bronislava Kasáčová
Dieťa ako objekt výskumu a subjekt edukácie
Čo si myslia dospelí o deťoch na prahu vzdelávania?   
Mariana Cabanová
Kvalitatívna analýza výpovedí dospelých o dnešných deťoch na prahu vzdelávania    


KU EDUKACJI WSPIERAJĄCEJ ROZWÓJ DZIECKA W NIŻSZYCH KLASACH SZKOŁY PODSTAWOWEJ 

Aleksandra Kruszewska
Dzieci sześcio- i siedmioletnie trzy lata później – diagnoza kompetencji trzecioklasistów  
Renata Reclik
Determinanty jakości wczesnoszkolnej edukacji matematycznej w opinii studentów edukacji elementarnej  
Małgorzata Drost-Rudnicka
Edukacja ogólnotechniczna małego dziecka w szkolnej rzeczywistości  
Renata Raszka
Uczniowie edukacji wczesnoszkolnej o pieniądzach 
Elżbieta Marek
Aranżacja przestrzeni edukacyjnej a rozwój dziecka   



NAUCZYCIEL W (Z)REFORMOWANEJ RZECZYWISTOŚCI SZKOLNEJ

Anna Szafrańska
Wybory, nadzieje i dylematy – przyszli nauczyciele dzieci młodszych o wybranym zawodzie  
Agnieszka Leszcz-Krysiak
Nauczyciel twórczy – konieczność w reformowanym systemie oświaty: doniesienie z badań      
Łucja Reczek-Zymróz
Wartości preferowane we współczesnym modelu bycia nauczycielem wczesnej edukacji:
na przykładzie badań porównawczych przeprowadzonych na terenie południowej
Polski (Tarnów) oraz północnych i południowych Węgrzech (Kaposvári i Sárospatak)  
Danuta Dyrek
Pedagodzy i nauczyciele otwierający się na potrzeby dziecka szansą edukacji      
Małgorzata Zalewska-Bujak
Nauczyciel o sobie i innych nauczycielach w świecie szkoły (z perspektywy nauczycielskich narracji) 
Beata Oelszlaeger-Kosturek
Odczytywanie znaczeń wypowiedzi uczniów przez nauczyciela – wybrane problemy 
Jadwiga Oleksy
Podręcznik jako narzędzie sterujące działaniami nauczyciela i aktywnością edukacyjną uczniów klas I–III      

Informacja o autorach