Edukacyjno-terapeutyczna podróż w lepszą stronę W przestrzeni niepełnosprawności. Tom 1

Niniejsza publikacja, zatytułowana Terapeutyczno-edukacyjna podróż w lepszą stronę, ukazuje możliwości dokonania zmian w procesie edukacji, terapii i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, chorujących przewlekle, z zaburzeniami rozwojowymi i innymi dysfunkcjami. Tom ten ma stanowić preludium do serii wydawniczej pod redakcją prof. dr hab. Anny Nowak „W Przestrzeni Niepełnosprawności”, w której będą poruszane kwestie szeroko rozumianej pedagogiki specjalnej.

Monografia została podzielona na trzy części. Pierwsza z nich zawiera artykuły na temat istoty kształcenia przyszłych pedagogów specjalnych oraz konieczności przemian w szkole jako organizacji.

W części pierwszej Anna Nowak, w rozdziale Rola zawodowa pedagoga specjalnego w ujęciu studentów kierunku pedagogika specjalna, przedstawia poglądy dotyczące kompetencji i roli pedagoga specjalnego oraz realizowanych przez niego zadań, opierając się na literaturze przedmiotu i badaniach własnych. Autorka zauważa, że badani studenci mają świadomość trudu pracy wykonywanej przez pedagoga specjalnego oraz konieczności optymistycznego podejścia w sytuacji zniechęcenia i pojawiających się różnych problemów.
W kolejnym rozdziale – Szkoła jako organizacja (samo?)ucząca się – autorki, Julia Nieścioruk i Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, podkreślają ważność reorganizacji szkoły ze względu na zauważalne słabości systemu probolońskiego, spowodowane przesadnym konkurowaniem szkół, testowaniem osiągnięć uczniów, ich społecznym stratyfikowaniem oraz niewystarczającym wsparciem.

Dariusz Dziuba w rozdziale wieńczącym część pierwszą, zatytułowanym Kształcenie nauczycieli od szkoły specjalnej do szkoły włączającej, ukazuje problematykę przygotowania nauczycieli do podjęcia zadań związanych z edukacją uczniów o specjalnych potrzebach w warunkach szkoły specjalnej, integracyjnej i włączającej.

Część druga zawiera treści związane z trudnościami edukacyjnymi dziecka wynikającymi z niepełnosprawności, występujących zaburzeń rozwojowych czy choroby. Ukazano tutaj możliwość zapewnienia tym uczniom „mimo wszystko” dostępu do nauki.

W rozdziale pierwszym, autorstwa Krystyny Moczii, o tytule Trudności edukacyjne uczniów przewlekle chorych, przybliżono istotę pedagogiki leczniczej oraz założenia funkcjonowania szkół szpitalnych/przyszpitalnych w Polsce. Przedstawiono opinie nauczycieli o potrzebie działań terapeutyczno-edukacyjnych podejmowanych wobec dziecka hospitalizowanego w ramach organizacji szkoły szpitalnej.
Z tym artykułem koresponduje kolejny, czyli Wędrująca Szpitalna Biblioteka w szkole innej niż wszystkie. Autorki, Elżbieta Klinowska i Agata Zimon, pisząc o szkole szpitalnej, zwracają uwagę na konieczność zerwania z rutyną i wprowadzania do swoich oddziaływań pedagogicznych nowych metod pracy. Opisują projekt „Oddział Bajka – Wędrująca Szpitalna Biblioteka” cieszący się dużym uznaniem i aprobatą hospitalizowanych dzieci.

W następnym rozdziale, zatytułowanym Ścieżki edukacyjne uczniów z autyzmem i z zespołem Aspergera, Anida Szafrańska podejmuje temat kształcenia dzieci przejawiających te zaburzenia. Autorka przedstawiła możliwe ścieżki edukacyjne uczniów z autyzmem oraz z zespołem Aspergera, motywy ich wyboru oraz powody zmian placówki edukacyjnej.

Anna Pikuła w rozdziale Trudności i problemy ucznia ze spektrum autyzmu na lekcji języka polskiego w klasie IV pisze o pracy dydaktycznej z dzieckiem ze spektrum autyzmu z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności intelektualnej. Omawia trudności ucznia klasy IV na lekcjach języka polskiego wynikające z jego deficytów w zakresie percepcji, zdolności komunikacyjnych i języka.

Ostatnia, trzecia część książki zawiera dwa artykuły poświęcone autonomii, samodzielności, samodecydowaniu adolescentów i dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną.

W rozdziale Indywidualistyczne i relacyjne koncepcje autonomii w dyskursie dotyczącym osób z niepełnosprawnością intelektualną Mateusz Penczek z perspektywy psychologii, filozofii i pedagogiki specjalnej opisuje najważniejsze różnice między indywidualistycznymi i relacyjnymi koncepcjami autonomii osobowej, przedstawia wybrane sposoby rozumienia autonomii osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz wskazuje konsekwencje zastosowania podejścia relacyjnego w rozważaniach dotyczących autonomii tych osób.

W końcowym artykule, o tytule Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną – obszar wyzwań i możliwości, Agnieszka Lewko porusza zagadnienie, które do niedawna było tematem tabu, a obecnie coraz częściej jest omawiane przez pedagogów, terapeutów, opiekunów zajmujących się dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Autorka podkreśla rolę edukowania w tym zakresie zarówno adolescentów z niepełnosprawnością, jak i osób sprawujących nad nimi pieczę.

 Spis treści:

Wprowadzenie           

Część I

Anna Nowak
Rola zawodowa pedagoga specjalnego w ujęciu studentów kierunku pedagogika specjalna  

Julia Nieścioruk, Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk
Szkoła jako organizacja (samo?)ucząca się       

Dariusz Dziuba
Kształcenie nauczycieli od szkoły specjalnej do szkoły włączającej    

Część II

Krystyna Moczia
Trudności edukacyjne uczniów przewlekle chorych   

Elżbieta Klinowska, Agata Zimon
Wędrująca Szpitalna Biblioteka w szkole innej niż wszystkie    

Anida Szafrańska
Ścieżki edukacyjne uczniów z autyzmem i z zespołem Aspergera   

Anna Pikuła
Trudności i problemy ucznia ze spektrum autyzmu na lekcji języka polskiego w klasie IV   

Część III

Mateusz Penczek
Indywidualistyczne i relacyjne koncepcje autonomii w dyskursie dotyczącym osób z niepełnosprawnością intelektualną   

Agnieszka Lewko
Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną – obszar wyzwań i możliwości 

Notki o autorach