Ewolucja wiedzy studentów i młodzieży na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego

Praca socjalna, jako nauka interdyscyplinarna, czy pedagogika obligują osobę chcącą legitymować się wykształceniem wyższym do zdobywania wiedzy wkraczającej często na grunt psychologii, medycyny – socjologii i innych nauk. Badanie zjawiska Płodowego Zespołu Alkoholowego daje do tego świetną okazję.

Problematyka pracy dotycząca prenatalnej ekspozycji na alkohol wyznacza temat i cel niniejszej publikacji. I tak przedmiotem rozważań uczyniono wiedzę respondentów dotyczącą skutków prenatalnej ekspozycji płodu na alkohol. Cele związane są z poznaniem specyfiki wiedzy studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat zagrożeń, jakie niesie spożywanie alkoholu, oraz FAS.

Treści niniejszej pracy oscylują wokół dwóch podstawowych aspektów. Po pierwsze poruszają problematykę alkoholizowania się części społeczeństwa, w tym przypadku młodzieży oraz kobiet w wieku prokreacyjnym, po drugie analizują dostępną wiedzę na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego. Stąd pojawiają się dwa problemy badawcze, które mają weryfikować posiadaną przez respondentów wiedzę. Pierwszy to badanie świadomości zagrożeń, jakie stwarza spożywanie alkoholu dla matki i dla rozwijającego się w niej płodu. Drugi nurt badań skoncentrowany jest na analizowaniu wiedzy związanej z Płodowym Zespołem Alkoholowym. Oba nurty znajdują odzwierciedlanie w przeprowadzonych badaniach, których wyniki przedstawiam w niniejszym opracowaniu. Badania oparte są na metodzie sondażu diagnostycznego i mają ilościowy charakter. Wyniki uzyskane w badaniach ukazują ewolucję wiedzy dotyczącą opisywanych aspektów w kontekście kilkunastu lat w obu badanych grupach respondentów, tj. studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Problematyka zawarta w tej publikacji wyznacza jej strukturę. W pierwszym rozdziale opisano terminologię związaną z FAS, przybliżono historię badań nad tym zjawiskiem, jego charakterystykę i teratogenny wpływ alkoholu na płód oraz zagrożenia, jakie niesie ze sobą picie alkoholu przez kobietę w ciąży. W dalszej kolejności omówiono założenia metodologiczne badań, określono przedmiot, cel i problemy badawcze. Opisano przyjętą metodę, techniki i narzędzia badawcze. Przedstawiono przebieg badań oraz dobór grupy badawczej, a także techniki statystyczne wykorzystane w opracowaniu. W następnym rozdziale zaprezentowano wyniki badań sondażowych przeprowadzonych w latach 2005—2018 w grupach studentów różnych uczelni, głównie krakowskich, oraz w grupach uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu województwa małopolskiego. W rozdziale empirycznym zawarto także analizy porównawcze uzyskanych wyników badań z wykorzystaniem technik statystycznych. Całość zamyka zakończenie z wnioskami i postulatami dla praktyki działań pedagogicznych i profilaktycznych. Opracowanie ma charakter badań porównawczych, zestawiono w nim wyniki badań dotyczące problematyki Płodowego Zespołu Alkoholowego z kilkunastu ostatnich lat.

Spis treści:

Wstęp       

Rozdział I. Płodowy Zespół Alkoholowy      

1. Terminologia związana z pojęciem FAS      
2. Historia badań nad szkodliwością wpływu alkoholu na płód     
3. Płodowy Zespół Alkoholowy – obraz kliniczny, charakterystyka    
4. Teratogenne działanie alkoholu na rozwój płodu     
5. Zaburzenia rozwoju dziecka spowodowane prenatalną ekspozycją na alkohol

Rozdział II. Metodologia badań własnych    

1. Przedmiot, cel, problemy badawcze, zmienne i wskaźniki      
2. Metoda, techniki i narzędzia badawcze   
3. Organizacja badań, dobór grupy, techniki analizy statystycznej     

Rozdział III. Wiedza studentów na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego   

1. Spożywanie alkoholu i wiedza na temat jego negatywnych skutków wśród studentów      
2. Wiedza studentów na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego  
3. Analiza statystyczno-porównawcza wybranych wyników badań w grupach studentów 

Rozdział IV. Wiedza uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat
Płodowego Zespołu Alkoholowego

1. FAS w opiniach młodzieży  
2. Badania porównawcze dotyczące wiedzy o FAS  
3. Porównanie statystyczne wyników badań studentów oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych w wybranych kategoriach 

Zakończenie   

Literatura przedmiotu    

Spis rysunków i tabel