Filozofia wychowania moralnego

Niniejsza rozprawa Filozofia wychowania moralnego tworzy tryptyk z dwiema wcześniejszymi monografiami: Filozofia wychowania [1998], Filozofia pedagogiki [2003]. Monografia prezentuje wyniki wieloletnich badań: pierwsza publikacja pn. Kontrowersje wokół Arystotelesowskich kategorii paidagogike i politikon dzoon ukazała się w periodyku „Studia Filozoficzne” Nr 7/1986. W tejże rozprawce przedstawiona została koncepcja trójjedni człowieka, która stanowi podstawę niniejszej monografii.

Tytuł książki zawiera trzy terminy: filozofia, wychowanie i moralność. Konstrukcja monografii da się ująć w takiej oto implikacji: jeżeli moralność przylega jedynie do człowieka jako osoby [rozdział I], to należy sformułować metafizykę człowieczej duchowości osoby [rozdział II] po to, by opisać i wyjaśnić aksjologiczny mechanizm wychowania moralnego dziecka [rozdział III] jako konstrukcji osoby w człowieku. W idei człowieczeństwa (humanitas) zbiega się philosophia i paideia; filozofia zajmuje się dookreślaniem człowieczeństwa, zaś pedagogika zajmuje się penetracją praktycznej możliwości formowania człowieczeństwa w człowieku, czyli konstytucji osoby w człowieku.

Książka jest napisana z myślą o młodzieży studiującej, która jest zainteresowana teorią człowieka, teorią wartości, teorią norm oraz teorią wychowania. Monografia powinna być przydatna dla nauczycieli i rodziców. Z tezami książki powinien zapoznać się każdy, komu leży na sercu dobro dziecka i rodziny oraz dobro ucznia i szkoły.

 Spis treści:

SPIS TREŚCI

                                              PRZEDMOWA

                                           WPROWADZENIE

ROZDZIAŁ I

                                 METAFIZYCZNOŚĆ OSOBY

1. Wybrane koncepcje człowieka

1.1. Platońska a Arystotelesowska koncepcja człowieka

1.2. Personalizm augustiański a personalizm tomistyczny

1.3. Psychizm F. Nietzschego a psychizm S. Freuda

1.4. Personalizm M. Schelera a personalizm K. Wojtyły

2. Autorska koncepcja fundowania osoby w człowieku

2.1. Atrybuty człowieczej egzystencji

2.2. Przyrodnicze uwarunkowania człowieczej psychiczności

2.3. Metafizyczność człowieczej duchowości

ROZDZIAŁ II

                       MORALNOŚĆ – ETYKA – LEGALNOŚĆ

1. Moralność człowieka jako osoby

1.1. Człowiek jako osoba

1.2. Człowieczeństwo człowieka

1.3. Aksjologia personalna a norma moralna

1.4. Moralne uwarunkowania osoby

1.5. Ontologiczna triada: intencja – czyn – konsekwencja

2. Etyka człowieka jako istoty społecznej

2.1. Człowiek jako istota społeczna

2.2. Aksjologia kulturowo-społeczna a norma etyczna

2.3. Etyka w kolejnych epokach

2.4. Problem praw człowieka

3. Legalność człowieka jako obywatela

3.1. Człowiek jako obywatel

3.2. Aksjologia obywatelska a norma prawna

3.3. Doktrynalne uwarunkowania obywatela

ROZDZIAŁ III

         AKSJOLOGIA WYCHOWANIA MORALNEGO OSOBY

1. Podstawowe dylematy wychowania

1.1. Źródła kryzysu wychowania

1.2. Semantyka słowa ‘wychowanie’

1.3. Systematyczna wieloznaczność słowa ‘wychowanie’

2. Wychowanie moralne w rodzinie

2.1. Elementy nauk o rodzinie

2.2. Duchowe źródło wychowania personalnego

2.3. Istota wychowania moralnego

3. Wychowanie etyczne w szkole

3.1. Kompetencje nauczyciela

3.2. Kulturowo-społeczne źródło wychowania etycznego

3.3. Polityczno-prawne źródło wychowania doktrynalnego

4. Chrześcijański a liberalny system kulturowo-edukacyjny

4.1. Ideologia postmodernizmu

4.2. Chrześcijański system kulturowo-edukacyjny

4.3. Liberalny system kulturowo-edukacyjny

4.4. Minisłownik poślizgów semantycznych

                                            BIBLIOGRAFIA

                                                   Summary