Funkcjonowanie dorosłego rodzeństwa osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków

Książka przedstawia problem alkoholizmu i narkomanii, ich konsekwencje nie tylko dla samego uzależnionego, lecz także dla dzieci alkoholików, a szczególnie rodzeństwa osoby uzależnionej od alkoholu i narkotyków. Funkcjonowanie tych drugich nie jest opisane w literaturze przedmiotu.

Celem niniejszej pracy jest naświetlenie grupy, jaką jest rodzeństwo osób uzależnionych. Jak na nie wpływa atmosfera rodzinna związana z uzależnieniem brata lub siostry? Czy ma to swoje konsekwencje w ich funkcjonowaniu w czasie teraźniejszym i w wizji przyszłości? Jeśli skutki są negatywne, to nie tylko dzieci alkoholików, ale także rodzeństwo potrzebuje uwagi i ewentualnej pomocy profesjonalnych terapeutów. Jeśli ktoś, czytając obraz stworzony w rozdziale badawczym, zobaczy siebie lub osobę sobie bliską, zrozumie zachowanie, którego może nie jest w stanie zaakceptować, a które jest przyczyną kolejnych negatywnych skutków w życiu zawodowym i osobistym.

W pierwszym rozdziale podjęto próby zdefiniowania takich pojęć, jak „uzależnienie”, „współuzależnienie”, „alkoholizm”. Zamieszczono w nim także informacje dotyczące przyczyn i faz tych zjawisk. Nie zabrakło także zestawień ilości spożywania alkoholu przypadających na jednego mieszkańca wielu krajów świata oraz charakterystyki wybranych narkotyków.

W rozdziale drugim poruszono zagadnienie pełnego rozwoju młodego człowieka, do którego potrzebne są sprzyjające warunki, jakie powinna tworzyć rodzina. W wyniku braku realizacji tego zadania pojawiają się komplikacje mogące zaważyć na życiu dorosłym osoby wychowującej się w niezdrowej atmosferze. W tej części scharakteryzowano grupę, którą tworzą Dorosłe Dzieci Alkoholików. Wbrew pozorom jest to bardzo liczebna grupa. Można nie zdawać sobie sprawy z ich istnienia, gdyż osoby te nie chcą mówić o traumach dzieciństwa związanych z alkoholizmem jednego lub obojga rodziców.

Rozdział trzeci przedstawia metodologiczne podstawy przeprowadzonych badań na temat cech, przeżyć i funkcjonowania dorosłego już rodzeństwa osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a mianowicie przedmiot badań, ich cel, problemy, wybraną metodę, techniki i narzędzia badawcze. Na końcu zaprezentowano próbę oraz procedurę badawczą.

Ostatni rozdział to próba analizy badań. Opis wyników podzielono na sfery życia badanych, które były wzięte pod uwagę, w celu uzyskania odpowiedzi na postawione pytania badawcze. W dwóch przypadkach udało się porozmawiać zarówno z uzależnionym bratem, jak i jego siostrą. Rodzeństwo, każde osobno, otrzymało propozycję napisania listu do siebie nawzajem. Dwa listy zamieszczono na końcu tego rozdziału.

Niniejsza publikacja może być przydatna osobom zajmującym się dziedziną uzależnień i współuzależnień oraz zainspirować do szerszej pracy z rodziną osób uzależnionych, gdyż ukazuje grupę, której funkcjonowanie jest zagrożone przez nałóg brata lub siostry. Poruszone w książce kwestie mogą być także pomocne studentom, osobom uzależnionym, współuzależnionym oraz tym wszystkim, którym los takich osób nie jest obojętny.

 Spis treści:

Wstęp   

1. Środki uzależniające jako problem społeczny    

1.1. Uzależnienie i współuzależnienie   
1.2. Alkoholizm ‒ podstawowe informacje      
1.2.1. Próba zdefiniowania pojęcia      
1.2.2. Objawy i fazy alkoholizmu   
1.2.3. Typy alkoholizmu    
1.2.4. Wysoko funkcjonujący alkoholicy    
1.2.5. Przyczyny i podłoże alkoholizmu     
1.2.6. Konsekwencje nadużywania alkoholu  
1.3. Narkomania   
1.3.1. Narkomania ‒ próba zdefiniowania zjawiska oraz opis form zażywania   
1.3.2. Przyczyny zażywania środków psychoaktywnych   
1.3.3. Zestawienie najpopularniejszych narkotyków   
1.4. Odpowiedzialność społeczna we współczesnej kulturze zdrowotnej   
1.5. Podsumowanie 

2. Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA)  

2.1. Uwarunkowania prawidłowego rozwoju dzieci   
2.2. Warunki domowe w rodzinie alkoholowej  
2.3. Role dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym      
2.3.1. Zjawisko parentyfikacji    
2.3.2. Role przyjmowane przez DDA  
2.4. Cechy DDA   
2.5. Podsumowanie  

3. Metodologia badań własnych  

3.1. Przedmiot i cele badań   
3.2. Problemy badawcze   
3.3. Hipotezy, zmienne i ich wskaźniki   
3.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze   
3.5. Charakterystyka terenu badań i badanej próby    
3.6. Organizacja i przebieg badań    
4. Analiza badań własnych    
4.1. Związki miłosne a trauma uzależnienia  
4.2. Obecne kontakty z uzależnionym rodzeństwem   
4.3. Grupa rówieśnicza   
4.4. Szkoła i praca  
4.5. Reakcje na sukcesy i niepowodzenia   
4.6. Dorosłe rodzeństwo osób uzależnionych ‒ samoocena, zadowolenie z życia 
4.7. Wizja przyszłości  
4.8. Dorosłe rodzeństwo osób uzależnionych od alkoholu
i narkotyków a Dorosłe Dzieci Alkoholików    
4.9. Listy do…      

Podsumowanie i wnioski   

Bibliografia      
Aneks 1. Wyrażenia slangowe dotyczące narkotyków i ich zażywania  
Aneks 2. Wywiad z siostrą mężczyzny uzależnionego od alkoholu