Habitus żołnierski w literaturze i kulturze polskiej w kontekście Wielkiej Wojny

Podstawą prezentowanych w niniejszej monografii interpretacji jest przekonanie, że męskość nie jest oczywistym, zdeterminowanym biologicznie faktem, lecz historią, na którą składają się działania i interakcje, w której uczestniczą ciała i dyskursy, którą konstytuują medialne obrazy i teksty. Krytyczna analiza kulturowych procesów doing masculinity oraz obszernego korpusu tekstów kultury jako form reprezentacji, dekonstrukcji, transformacji, aktualizacji męskości militarnej w szerokim kontekście Wielkiej Wojny ujawnia trwałe piętno wyciśnięte na polskiej kulturze przez dyskurs militarno-kombatancki, ale także płynność i niestabilność konstrukcji żołnierskości, jej fantazmatyczne fundamenty, limity cielesności w obliczu mechanicznej destrukcji. Dla mężczyzn uwikłanych w żołnierskość jako kombinację czynników kultury, historii, ideologii i geografii, wojna oznacza nie tylko romantyczną przygodę heroiczną, lecz także katastrofalne doświadczenie posiadające nieodwracalne konsekwencje biograficzne.

SPIS TREŚCI

 1. „Sen o szpadzie”. Wprowadzenie

 2. Męskość militarna w perspektywie socjologicznej
2.1 Instytucje i kultury militarne
2.2 Socjalizacja militarna
2.3 Pole militarne i habitus żołnierski
2.4 Ambiwalencje homo militaris

 3.  Żołnierskość w wariancie polskim
3.1 Tradycja heroizmu
3.2 Szkoła patriotyzmu
3.3 „Romans z wojenką”
3.4 Rycerze wolnej Polski

 4. „Ułański western“. Konstrukcje i dekonstrukcje
4.1 „Patrioci wariaci”
4.2 „Wszystko przetrzymamy”
4.3 „Komedia wojskowości”
4.4 „Nasza zguba żołnierska”
4.5 „Grzebanie wroga”
4.6 „Otwórz, dziewczę, ramiona”
4.7 „Reszteczki wojny”

 5. „Zawodowi bohaterowie”? Podsumowanie
Spis ilustracji
Indeks nazwisk
Summary