Hermeneutyka a kierunki myśli współczesnej Rozumienie kultury w filozoficznej hermeneutyce, filozofii przyrody i (post)strukturalizmie

"Książka jest świadectwem intelektualnego opanowania trudnej problematyki związanej z określeniem - brakującego dotąd w filozoficznym dyskursie - hermeneutycznego pojęcia kultury" - z recenzji prof. dr hab. Franciszka Chmielowskiego.

"Autor nie tylko rekonstruuje i analizuje poglądy twórców doktryny hermeneutycznej, ale również bada ich wpływ oraz recepcję we współczesnej myśli ponowoczesnej - głównie poststrukturalizmu i postnaturalizmu" - z recenzji prof. dr hab. Ignacego S. Fiuta.

"Analiza refleksji Heideggera, Gadamera i Ricoeura, odniesiona do filozofii naturalistycznej i poststrukturalistycznej, stanowi cenne źródło informacji związanych z bieżącym statusem kultury zachodniej" - z recenzji dr hab. Andrzeja J. Nowaka.

Marcin Urbaniak – doktor nauk humanistycznych, związany naukowo z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie oraz Wyższą Szkołą Zarządzania w Warszawie. Jego zainteresowania teoretyczne obejmują współczesną filozofię człowieka i filozofię kultury ze szczególnym uwzględnieniem problemu tożsamości, czasu, rozumienia oraz interpretacji. Praktyczny wymiar zainteresowań związany jest ze zjawiskami globalizacji i transkulturowości, a także z prawami zwierząt, problemami ekoetyki oraz neuroetyki. Współpracował m. in. z Hacettepe University i Sakarya University.

Spis treści

I. Wprowadzenie
Uwagi wstępne
Geneza refleksji hermeneutycznej
Główne zasady hermeneutyki
Modele kultury

II. Martin Heidegger: bycie-w-świecie
Wstęp
Egzystencja oraz egzystencjały
Bycie-w-świecie i współbycie
Bycie-w oraz pojęcie świata
Upadek w bezpodstawność: błądzenie i zagubienie
Człowiek wobec przestrzeni: zamieszkiwanie, rzecz, czwórnia
Sektory kultury
Nauka
Technika
Sztuka
Poezja
Myślenie i domostwo bycia
Groza zapomnienia
Rekapitulacja i konkluzje
III. Hans-Georg Gadamer: kultura i rozmowa
Wstęp
Horyzont rozumienia kultury
Rozumienie
Język
Dziejowość
Tradycja
Autorytet
Przedsąd
Horyzont
Gra
Dzieło sztuki
Dzieło sztuki a czas
Kultura jako bycie-w-rozmowie
Etyczne podsumowanie rozdziału

IV. Paul Ricoeur: kultura i opowieść
Wstęp
Od kwestii tożsamości do pojęcia kultury
Tożsamość człowieka
W stronę être-au-culture
Kultura i jej narracje
Specyfika rozumienia narracji
Rdzeń opowieści
Raz jeszcze o pojęciu kultury
Pojęcie narracji a kultura

V. Strukturalne ujęcie kultury: „sen o naukowości”
Reprezentanci
Przedstawienie stanowiska
Krytyka rozumu nieoswojonego

VI. Ujęcie ponowoczesne: nieznośna lekkość bycia
Reprezentanci
Ogólna teoria płynności: kultura, człowiek, rozumienie
Kultura
Człowiek
Rozumienie
Krytyka rozumu rozproszonego

VII. Kultura w ujęciu naturalistycznym
Dennett – Gärdenfors – Searle
Świat multitaskingowych maszyn memowych: Lorenz – Wilson – Dawkins
Hermeneutyka wobec naturalizmu – od dialogu do infosfery

VIII. Zakończenie. Hermeneutyka a kultura
Poststrukturalizm i naturalizm raz jeszcze
Hermeneutyka stosowana
Hermeneutyczne pojęcie kultury w XXI wieku
Bibliografia
Bibliografia uzupełniająca
Indeks nazwisk