Humanizacja medycyny Teoretyczne i praktyczne aspekty nauczania przedmiotów humanistycznych na uczelniach medycznych

Podstawowym celem tej książki jest uzasadnienie potrzeby pilnego zwrócenia uwagi na kwestie humanizacji medycyny zarówno przez poprawienie jakości kształcenia, jak i krytycznie spojrzenie na obecnie realizowane programy i metody nauczania przedmiotów humanistycznych.

Medycyna od początku swego istnienia wyrastała z humanistycznego myślenia o człowieku, umieszczając jego dobro w centrum swoich podstawowych wartości.

Postęp nauki i techniki, jaki dokonuje się we współczesnym świecie, znajduje istotne odzwierciedlenie w dzisiejszym kształcie medycyny. Medycyna staje obecnie wobec zupełnie nowych problemów, wynikających nie tylko ze wspomnianego postępu, ale także z przemian cywilizacyjnych, zmian społecznych oraz uwarunkowań ekonomicznych. W konsekwencji przynosi to narastające obawy przed instrumentalizacją medycyny, przed odchodzeniem od jej humanistycznego rdzenia, w którym człowiek ma stanowić najwyższą wartość. Wobec tych zagrożeń niezwykle istotą sprawą staje się dzisiaj dążenie do kształtowania postaw intelektualnie i moralnie skierowanych na człowieka. Zadania takie powinny stawać w pierwszym rzędzie przed uczelniami przygotowującymi do wykonywania zawodu pracownika ochrony zdrowia, a w szczególności do zawodu lekarza.

Pojmowanie medycyny wymaga obok wiedzy biologicznej uwzględnienia również innych elementów związanych z istota natury ludzkiej, potrzebami i wartościami wyznawanymi  przez człowieka, a także z jego uwarunkowaniami psychospołecznymi, socjalnymi, prawnymi  czy ekonomicznymi. Do właściwej realizacji zadań medycznych nieodzowne jest wszechstronne postrzeganie człowieka żyjącego przecież w określonych warunkach, które nie tylko wpływają na jego zdrowie, lecz także na jego rozumienie choroby, na umiejętności jej zwalczania czy przystosowania się do niej.

Spis treści:

Słowo wstępne (Janina Suchorzewska)     


Część I
O potrzebie humanizacji medycyny

Janina Suchorzewska, Marek Olejniczak
Współczesna medycyna wobec zagrożeń w utrzymaniu
jej humanistycznej natury       

Adam Szarszewski
Humanizacja i dehumanizacja medycyny
Historia i współczesność     

Marek Olejniczak
Rola etyki w humanizacji medycyny    

Mikołaj Majkowicz
Podmiotowość i jakość życia jako czynnik
humanizacji medycyny – punkt widzenia psychologa     

Barbara Trzeciak
Racjonalizacja i jej symptomy w medycynie 

Michał Woroniecki
Kilka uwag humanisty     

Marek Bukowski
W stronę odrodzonego humanizmu w medycynie    



Część II
Nauczanie przedmiotów humanistycznych
na uczelniach medycznych

Jacek Halasz
Nie tylko filozoficzne problemy nauczania filozofii
na uczelniach medycznych   

Krystyna Basińska
Aspekty praktyczne nauczania etyki na uczelniach medycznych   

Seweryna Konieczna
Praktyczne aspekty nauczania historii medycyny     

Janusz Erenc, Małgorzata Drozd-Garbacewicz
Dehumanizacja pacjenta jako efekt uboczny
kształcenia medycznego, zmiany społeczne
a istota nauczania socjologii na studiach medycznych     

Joanna Moryś
Potrzeby i praktyczne aspekty nauczania psychologii
na uczelniach medycznych   

Maciej Nyka
Rola prawa w humanizacji medycyny  

Marta Michowska
Nauczanie na odległość   


Część III
Propozycja tematycznego uzgodnienia programów
nauczania przedmiotów humanistycznych
na uczelniach medycznych

Wstęp do założeń programowych    
Znaczenie zintegrowanego programu nauczania
przedmiotów humanistycznych    
Założenia programowe poszczególnych
przedmiotów humanistycznych     
Wybrane uwagi do aktualnych projektów ministerialnych    

Posłowie – spojrzenie klinicysty (Tadeusz Tołłoczko)   

Noty o autorach