Innowacyjny produkt finansowy wspierający rozwój gospodarki mieszkaniowej w Polsce Koncepcja modelowego rozwiązania: wyniki badań

Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych oraz poprawa warunków mieszkaniowych rodzin w Polsce, w tym w szczególności rodzin wielodzietnych, stanowi jedno z największych wyzwań społecznych i ekonomicznych. Narzędziem pomocnym
w sprostaniu temu wyzwaniu może być innowacyjne rozwiązanie finansowe, wdrażane w relatywnie krótkim czasie, wykorzystujące przekierowywanie części strumieni pieniężnych z programu „Rodzina 500+” z wydatków konsumpcyjnych na wydatki inwestycyjne. Publikacja zawiera propozycję takiego właśnie rozwiązania.

Dowolny bank komercyjny mógłby udzielać kredytów hipotecznych ujednoliconych pod względem treści umowy, oprocentowania i sposobu zabezpieczenia. Finansowanie byłoby udzielane m.in. na zakup mieszkania na rynku pierwotnym lub na budowę domu jednorodzinnego (do około 140 m² powierzchni użytkowej). Zabezpieczeniem byłaby hipoteka umowna na rzecz banku. Preferencyjny kredyt polegałby na tym, że udzielano by go bez konieczności wniesienia wkładu własnego. Drugą formą zabezpieczenia byłaby cesja praw do przekierowania strumienia świadczeń wychowawczych pochodzących
z programu „Rodzina 500+”, które w uzgodnionej kwocie byłyby przelewane bezpośrednio z budżetu państwa na rachunki banków służące do spłaty rat kredytu.

Koncepcja jest oparta na mechanizmach wolnorynkowych – zarówno z punktu widzenia banku oraz dewelopera, jak
i rodziny nabywającej nieruchomość. Dodatkowo projekt zakłada podjęcie działań w zakresie ochrony środowiska oraz promowania odnawialnych źródeł energii (OZE) przez ten innowacyjny produkt kredytowy.

Mariusz Andrzejewski – doktor habilitowany nauk ekonomicznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Dziekan Kolegium Ekonomii, Finansów i Prawa UE w Krakowie, kierownik Katedry Rachunkowości Finansowej. W latach 2005–2006 podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Członek Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego (PTE) oraz Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Ponadto członek European Accounting Association (EAA) oraz International Association for Accounting Education & Research (IAAER). Były arbiter Sądu Polubownego przy Komisji Nadzoru Finansowego. Obecnie przewodniczący rady nadzorczej spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., wiceprzewodniczący rady nadzorczej Tauron Sprzedaż sp. z o.o. oraz członek rady nadzorczej PKO Bank Polski S.A. W przeszłości zasiadał w radach nadzorczych i zarządach wielu spółek akcyjnych oraz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Kierownik projektu MNiSW „Dialog” pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia.

Ewelina Pawłowska-Szawara – doktor nauk społecznych w dyscyplinie ekonomia i finanse, zatrudniona w sektorze bankowym jako zastępca kierownika placówki bankowej oraz jako ekspert finansowy. Ma na swoim koncie liczne sukcesy sprzedażowe w obszarze kredytów hipotecznych (w latach 2016–2019 placówka, którą współzarządza, klasyfikowała się na pierwszym miejscu w Polsce pod względem wolumenu sprzedaży kredytów hipotecznych w sieci agencji Banku Pekao S.A.). Dwukrotna stypendystka prestiżowego stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia
w nauce oraz stypendystka Fundacji Sapere Auso za ponadprzeciętne wyniki w nauce. Główny wykonawca i ekspert
w projekcie MNiSW „Dialog” pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia, którego celem było stworzenie innowacyjnego modelu instrumentu finansowego (pionierskiego kredytu hipotecznego) wspierającego rozwój mieszkalnictwa w Polsce. Trzykrotnie pełniła funkcję kierownika badań naukowych realizowanych w ramach grantu uczelnianego na badania dla młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich.

Jolanta Stanienda – doktor nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia i finanse, pracownik badawczo-dydaktyczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Kierownik naukowy projektu MNiSW w ramach programu „Dialog” o tematyce ekonomii społecznej. Główny wykonawca i ekspert w projekcie MNiSW pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia. Autorka i współautorka publikacji z zakresu determinant rozwoju społeczno-gospodarczego (w tym kapitału społecznego) oraz rozwoju przedsiębiorstw i podmiotów społecznych
w dobie rewolucji 4.0. Aktywnie współpracuje z otoczeniem społeczno-gospodarczym, uczestnicząc w stażach
i przygotowując ekspertyzy, m.in. pt. Zintegrowany model operacyjny inteligentnego miasta – rekomendacje dla implementacji w małopolskich miastach średniej wielkości oraz Strategia wprowadzania na rynek innowacyjnego uniwersalnego robota przemysłowego Spółki ELPLC Sp. z o.o. Od 2017 r. ekspert Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Członek zespołu problemu węzłowego projektu Regionalna Inicjatywa Doskonałości w UEK pt. Społeczno-gospodarcze konsekwencje czwartej rewolucji przemysłowej, w którym prowadzi badania dotyczące kapitału społecznego oraz zjawiska asymetrii informacji w tym obszarze.

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1
Rynek kredytów hipotecznych oraz rynek nieruchomości w Polsce
1.1. Kredyty hipoteczne jako główne źródło finansowania potrzeb mieszkaniowych
1.2. Analiza rynku nieruchomości w Polsce
1.3. Rynek kredytów hipotecznych a rozwój społeczno-gospodarczy

Rozdział 2
Analiza potencjalnych beneficjentów innowacyjnego produktu kredytowego
2.1. Status mieszkaniowy młodych rodzin w Polsce
2.2.Nabywcy obligacji "500+" jako rynek docelowy innowacyjnego kredytu
2.3. Determinanty rozwoju mieszkalnictwa w Polsce - metodologia i wyniki badań

Rozdział 3
Model innowacyjnego kredytu oraz rekomendacje wdrożeniowe
3.1. Rola państwa w finansowaniu mieszkalnictwa
3.2. Wprowadzenie do modelu prezentującego innowacyjny kredyt "Mieszkanie własnościowe 500+"
3.3. Założenia dla modelu preferencyjnego kredytu mieszkaniowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa w Polsce
3.4. Konstrukcja ekspozycji kredytowej preferencyjnego kredytu zabezpieczonego hipotecznie

Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Spis wykresów
Załączniki