Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu

Monografia, oparta na szeroko zakrojonych badaniach środowiska polskich dzieci w Szwecji, przynosi obraz społecznych uwarunkowań zachowania języka i kultury rodziców przez drugie pokolenie emigrantów. Przedmiotem zainteresowania autora jest jednak przede wszystkim próba rozpoznania mechanizmów lingwistycznych rządzących przyswajaniem przez dziecko języka w warunkach bilingwizmu, zbadanie wpływu interferencji dominującego języka na przebieg procesu opanowywania języka polskiego przez dziecko. Szczególną uwagę poświęcono w opracowaniu kategorii przypadka (obcej językowi szwedzkiemu). Monografia jest wprawdzie opisem konkretnego materiału językowego (idiolektów ponad setki dzieci w wieku 5-15 lat), przede wszystkim jednak chce być przyczynkiem do teorii przyswajania języka. Uzyskane wyniki badań pozwalają na głębsze poznanie uniwersalnych, semiotycznie i psychologicznie uwarunkowanych zasad organizujących strukturę systemu gramatycznego języka naturalnego.

 

SPIS TREŚCI

 

Podziękowania

Wstęp

I. Dzieci polskie w Szwecji

1. Społeczne problemy polskiej diaspory w Szwecji

2. Badania nad językiem dzieci polskich imigrantów w Szwecji

3. Charakterystyka socjolingwistyczna badanej zbiorowości

 Uwagi ogólne

 Ogólna charakterystyka badanego zbioru; kontakty z Polską

 Sytuacja rodzinna a przyswajanie języka polskiego przez dziecko

 Wpływ rodziny i środowiska pozarodzinnego na zakres użycia języka polskiego

 Preferowany język

 Deklarowane poczucie narodowe

 Niektóre wnioski

II. Język idiolektów polskich dzieci w Szwecji. Zarys problematyki

Uwagi wstępne

1. System fonologiczny

2. Fleksja

3. Składnia

4. Słownictwo

5. Zamiast podsumowania

III. Kategoria przypadka

1. Rozpad systemu przypadkowego w polskich idiolektach diaspory

2. Rozpad kategorii przypadka: zaburzone przyswajanie biernika

3. Celownik - przypadek zbędny?

4. Miejscownik - przypadek fakultatywny

5. Narzędnik: przypadek oporny

6. Dopełniacz

7. Niektóre wnioski

8. Przyswajanie kategorii przypadka w drugim roku życia dwujęzycznego dziecka

Kilka uwag końcowych

Bibliografia