Kapitał społeczny a zjawiska patologii społecznej w wielkim mieście

[…] Monografia jest bardzo oryginalnym opracowaniem – o charakterze informacyjno-podręcznikowym, a zarazem eksplikacyjnym, analizującym zarys problematyki pojęcia „kapitał społeczny”. Czytelnik odnajdzie w niej wiele impulsów przydatnych w poszerzeniu pól badawczych we współczesnej pedagogice społecznej, pedagogice specjalnej czy socjologii wychowania. […] Na podstawie szeroko zakrojonych badań empirycznych publikacja uwiarygodnia swój status jako typ eksploracji, prezentacji danych i propozycji określanych w świecie mianem active research […]. Odegra poważną rolę w praktyce nauczania uniwersyteckiego i to nie tylko w obszarze pedagogiki społecznej, ale także w pedagogice resocjalizacyjnej, socjologii miasta bądź też edukacji międzykulturowej (regionalnej).

Fragment recenzji prof. zw. dr. hab. Andrzeja Radziewicza-Winnickiego

    Publikacja składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy przedstawia teoretyczne rozważania na temat kapitału społecznego. Przybliżono w nim pojęcie i genezę koncepcji kapitału społecznego, klasyczne opracowania zagadnienia, a także najnowsze ich uzupełnienia. W rozdziale drugim omówiono źródła kształtowania się kapitału społecznego na wybranych poziomach struktury społecznej. Podjęto również próbę wyjaśnienia, dlaczego w Polsce, mimo dwóch dekad życia w porządku demokratycznym, jest on wciąż na tak niskim poziomie. Trzeci rozdział zawiera charakterystykę wielkiego miasta jako obszaru kształtowania się kapitału społecznego oraz rozważania nad związkami kapitału społecznego z patologią w świetle dotychczasowej literatury przedmiotu. Rozdział czwarty otwiera część empiryczną książki. Przedstawiono w nim metodologiczne podstawy oraz informacje dotyczące użytych metod i technik badawczych, jak również próbę badawczą. Ostatnie dwa rozdziały zawierają wyniki badań własnych. Na bazie zgromadzonych danych empirycznych oszacowano, jakimi zasobami kapitału społecznego dysponują badane społeczności wielkomiejskie, co stanowiło punkt wyjścia do analizy wzajemnych związków między kapitałem a występowaniem zjawisk patologii społecznej na obszarze poznańskiej Wildy i Grunwaldu, a dokładniej: mieszczących się w ich granicach wielkomiejskiego blokowiska oraz obszaru kulturowo zaniedbanego. Analiza ma charakter nie tylko statystyczny, ale również przestrzenny. Tę część publikacji zamyka zakończenie zawierające wnioski z przeprowadzonych badań, a całość dopełniają spisy schematów, tabel i wykresów oraz bibliografia.

Spis treści:

Wstęp

1. Od Marksa do Putnama – geneza koncepcji kapitału społecznego

1.1. Kapitał społeczny a inne koncepcje kapitałów

1.2. Klasyczne koncepcje kapitału społecznego

1.3. Epigoni klasycznych koncepcji kapitału społecznego

2. Źródła kapitału społecznego

2.1. Rodzina – pierwotny obszar kształtowania się kapitału społecznego

2.2. Sąsiedztwo, społeczność lokalna, parafia – mezostrukturalne źródła kapitału społecznego

2.3. Ład społeczny – rama organizacyjna kapitału społecznego

2.4. Niedobór czy niedorozwój? Zasoby i rezerwy kapitału społecznego współczesnego społeczeństwa polskiego

3. Patologia społeczna a kapitał społeczny w obszarze wielkiego miasta – tropy teoretyczne i empiryczne

3.1. Wielkie miasto jako obszar kształtowania się kapitału społecznego

3.2. Deficyt kapitału społecznego jako źródło zjawisk patologii społecznej

3.3. „Niespołeczne” wymiary kapitału społecznego

4. Społeczności wielkomiejskie jako obszary badania kapitału społecznego i zjawisk patologii społecznej – założenia metodologiczne i metodyka prowadzonych badań

4.1. Cele, problematyka i założenia badawcze

Charakterystyka zmiennych

4.2. Zagadnienia szacowania kapitału społecznego oraz zjawisk patologii społecznej

4.3. Dobór i charakterystyka próby badawczej

5. Kapitał społeczny wielkomiejskiego blokowiska i rejonu kulturowo zaniedbanego

5.1. Między zaufaniem a nieufnością

5.2. Między aktywnością a biernością społeczną – przejawy zaangażowania społecznego

5.3. Wiedza i działanie – respondenci o organizacjach pozarządowych

5.4. Mieć wpływ na rzeczywistość – respondenci w roli wyborców

5.5. Zasięg sieci społecznych respondentów

6. Zjawiska patologii społecznej w kontekście kapitału społecznego wielkomiejskich społeczności lokalnych

6.1. Zjawiska patologii społecznej w wielkim mieście – przypadek poznańskich dzielnic: Wildy i Grunwaldu

6.2. Kapitał społeczny, waloryzacja przestrzeni a poczucie bezpieczeństwa

6.3. Kapitał społeczny a wybrane przejawy przestępczości dorosłych i nieletnich

6.4. Kapitał społeczny a zjawisko uzależnienia od substancji psychoaktywnych

6.5. Kapitał społeczny a incivilities

Zakończenie

Bibliografia

Spis schematów, tabel i wykresów