Kariery kryminalne członków zorganizowanych grup przestępczych

Książka przedstawia mechanizm powstania, rozwoju i zaprzestania działalności przestępczej członków zorganizowanych grup przestępczych w Polsce z perspektywy biograficznej (wywiady swobodne) oraz na podstawie badania dokumentów – akt penitencjarnych skazanych. Celem monografii jest zapełnienie luki w wiedzy na temat podłoża i przebiegu karier kryminalnych tej specyficznej grupy sprawców.

Autorka analizując drogę życiową osób zaangażowanych w przestępczość zorganizowaną za pomocą ankiet, wywiadów i analizy treści akt penitencjarnych skazanych próbuje odpowiedzieć na pytanie: kto i dlaczego staje się członkiem zorganizowanej grupy przestępczej, jakie czynniki mają wpływ na odstąpienie  od przestępczości oraz co powoduje, że niektórzy członkowie zorganizowanych grup przestępczych zachowują swoją aktywność przestępczą dłużej niż inni oraz kiedy i w jakich okolicznościach zaprzestają działalności przestępczej. W monografii podjęto również próbę opracowania typów karier kryminalnych członków zorganizowanych grup przestępczych. Trwające kilka lat badania autorka przeprowadziła w najcięższych zakładach karnych w Polsce, gdzie odbywają karę pozbawienia wolności osoby skazane za przestępstwa popełniane w strukturach przestępczości zorganizowanej.

Spis treści:

Wstęp
        
I. Wprowadzenie do problematyki zjawiska przestępczości zorganizowanej
        
1. Kontrowersje wokół definicji przestępczości zorganizowanej i kryteriów jej wyodrębniania
2. Geneza zjawiska przestępczości zorganizowanej
3. Rodzaje przestępczości zorganizowanej i podział zorganizowanych grup przestępczych
4. Współczesne przejawy przestępczości zorganizowanej
5. Ograniczenia badań nad przestępczością zorganizowaną
        
II. Działalność zorganizowanych grup przestępczych z perspektywy normatywnej
        
1. Zasady odpowiedzialności za udział w zorganizowanej grupie przestępczej lub związku mającym na celu popełnianie przestępstwa
2. Karnomaterialne instytucje ułatwiające proces ścigania przestępczości zorganizowanej
3. Członkowie zorganizowanych grup przestępczych z punktu widzenia prawa karnego wykonawczego
        
III. Kariery przestępcze na tle dorobku kryminologii rozwojowej
        
1. Wprowadzenie w problematykę kryminologii rozwojowej
1.1. Czynniki ryzyka i czynniki chroniące przed przestępczością
1.2. Trajektorie i punkty zwrotne
1.3. Przerwy w działalności przestępczej i odstąpienie od przestępczości
2. Definicja kariery przestępczej i przestępcy z karierą
3. Geneza i rozwój zainteresowania problematyką karier kryminalnych na świecie
4. Główne założenia teoretyczne i dorobek badań nad karierami kryminalnymi
5. Problematyka karier kryminalnych w polskich badaniach kryminologicznych
6. Stan badań nad karierami kryminalnymi członków zorganizowanych grup przestępczych
        
IV. Metodyka badań karier kryminalnych członków zorganizowanych grup przestępczych
        
1. Przedmiot, cel i zakres badań oraz hipotezy badawcze
2. Metody, techniki i narzędzia badawcze
3. Uzasadnienie wielkości próby badawczej i jej doboru
4. Organizacja i przebieg badań
5. Ograniczenia wynikające z badań na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych
        
V. Charakterystyka członków zorganizowanych grup przestępczych
        
1. Członkowie zorganizowanych grup przestępczych z uwzględnieniem podstawy prawnej skazania z art. 258 k.k.
2. Wymiar kary pozbawienia wolności i dotychczasowa karalność członków zorganizowanych grup przestępczych
3. Charakterystyka badanych z uwzględnieniem rodzaju prowadzonej przez nich działalności przestępczej
3.1. Wprowadzenie
3.2. Sprawcy przestępstw o charakterze kryminalnym
3.3. Sprawcy przestępstw o charakterze narkotykowym
3.4. Sprawcy przestępstw o charakterze gospodarczym
3.5. Sprawcy multiprzestępczy
4. Dane osobopoznawcze członków zorganizowanych grup przestępczych
4.1. Płeć
4.2. Wiek członków zorganizowanych grup przestępczych
4.3. Obywatelstwo badanych
4.4. Miejsce pochodzenia i zamieszkania badanych
4.5. Wykształcenie i zawód
4.6. Stan cywilny i liczba dzieci na utrzymaniu
4.7. Źródła utrzymania
4.8. Warunki bytowe i posiadany majątek
5. Charakterystyka psychofizyczna członków zorganizowanych grup przestępczych
5.1. Uzależnienia
5.2. Przebyte leczenie psychiatryczne lub neurologiczne
5.3. Wprowadzenie do problematyki przyczyn zaburzeń osobowości i kryteriów ich diagnozowania
5.4. Zaburzenia osobowości członków zorganizowanych grup przestępczych
6. Charakterystyka sprawców ze względu na motywację udziału w zorganizowanej grupie przestępczej
6.1. Motywacja udziału w zorganizowanej grupie przestępczej
6.2. Motywacja na tle racjonalnym (ekonomicznym)
6.3. Motywacja na tle emocjonalnym
6.3.1. Poszukiwanie poczucia przynależności bądź potwierdzenia własnej wartości
6.3.2. Poszukiwanie wrażeń
6.3.3. Poszukiwacze sławy i naśladowcy
        
VI. Charakterystyka karier kryminalnych członków zorganizowanych grup przestępczych
        
1. Podłoże kryminalne
1.1. Środowisko rodzinne
1.1.1. Struktura rodziny
1.1.2. Poziom wykształcenia i zawód wykonywany przez rodziców
1.1.3. Relacje rodzinne i atmosfera wychowawcza
1.1.4. Problemy występujące w środowisku rodzinnym
1.2. Funkcjonowanie w środowisku szkolnym
1.3. Rola grupy rówieśniczej
2. Początek kariery kryminalnej
2.1. Inicjacja działalności przestępczej z uwzględnieniem wieku i rodzaju popełnionych przestępstw
2.2. Badani z inicjacją kariery przestępczej w okresie dzieciństwa (do ukończenia 12. roku życia)
2.3. Sprawcy z początkiem kariery w okresie dojrzewania (13.–17. rok życia)
2.4. Sprawcy z początkiem kariery w okresie dorosłości (od 18. do 29. roku życia)
2.5. Sprawcy z początkiem kariery w wieku dojrzałym (od 30. roku życia)
3. Przebieg kariery przestępczej
3.1. Podział sprawców ze względu na długość trwania kariery przestępczej
3.1.1. Członkowie zorganizowanych grup przestępczych z krótką karierą kryminalną
3.1.2. Członkowie zorganizowanych grup przestępczych ze średniej długości karierą kryminalną
3.1.3. Członkowie zorganizowanych grup przestępczych z długą karierą kryminalną
3.2. Struktura kariery kryminalnej
3.3. Dynamika karier przestępczych badanych
3.4. „Równoległe” kariery przestępcze
4. Punkty zwrotne sprzyjające porzuceniu kariery kryminalnej a członkowie zorganizowanych grup przestępczych
4.1. Rola pracy zawodowej w życiu badanych
4.2. Wpływ partnerek życiowych członków zorganizowanych grup przestępczych na ich karierę kryminalną
4.3. Doświadczenie ojcostwa
4.4. Pierwsze pozbawienie wolności
5. Odstąpienie od działalności przestępczej przez badanych
6. Badani nieplanujący zakończenia kariery przestępczej
        
VII. Funkcjonowanie w zakładzie karnym oraz plany na przyszłość członków zorganizowanych grup przestępczych
        
1. Osadzenie badanych ze względu na rodzaj i typ zakładu karnego
2. System odbywania kary pozbawienia wolności
3. Środki oddziaływania penitencjarnego
3.1. Zatrudnienie w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności
3.2. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych
3.3. Zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe i artystyczne
3.4. Podtrzymywanie kontaktów z rodziną i światem zewnętrznym
4. Udział w „podkulturze więziennej”
5. Postawa badanych wobec funkcjonariuszy Służby Więziennej, innych skazanych oraz zachowanie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności
6. Odbiór kary pozbawienia wolności przez badanych    
7. Stosunek badanych do popełnionych przestępstw
8. Plany i perspektywy na przyszłość
        
Wnioski    
Kwestionariusze
Bibliografia