Klasa szkolna. Przestrzeń działania nauczyciela polonisty

Seria EDUKACJA NAUCZYCIELSKA POLONISTY. Tom XVI

Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak nauczyciel polonista może radzić sobie z pogłębiającymi się problemami społecznymi współczesnych nastolatków? Obok wskazania najważniejszych trudności i wyzwań, którym musi stawić czoło polonista, przedstawia szereg praktycznych rozwiązań, mających na celu poprawienie relacji panujących w klasach szkolnych. Publikacja nie jest teoretyczną analizą a praktycznym przewodnikiem, wzbogaconym o scenariusze lekcji i propozycje wykorzystania elementów socjoterapii (zwłaszcza psychoedukacji) na języku polskim.

Iwona Kołodziejek – uczestniczka studiów doktoranckich na Wydziale Polonistyki UJ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień dostosowywania programu nauczania języka polskiego do potrzeb uczniów ze specyficznymi trudnościami edukacyjnymi, w szczególności młodzieży zagrożonej niedostosowaniem społecznym. Działalność dydaktyczną rozpoczęła jeszcze w czasie studiów, pracując przez kilka lat w ośrodku socjoterapeutycznym jako instruktor zajęć teatralnych. Ma doświadczenie jako polonista w pracy z gimnazjalistami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jest nauczycielką w jednym z krakowskich liceów.

Dr Agnieszka Guzik – adiunkt w Katedrze Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej. Absolwentka socjologii i pedagogiki na Wydziale Filozoficznym UJ. Wykładała w Instytucie Pedagogiki UJ oraz w Krakowskiej Szkole Wyższej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Prowadziła zajęcia zarówno z zakresu socjologii, jak i pedagogiki. W roku 2007 została zatrudniona na Wydziale Polonistyki UJ w Katedrze Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej, gdzie podjęła realizację zajęć z pedagogiki dla specjalności nauczycielskiej. Od tego czasu jej działalność naukowo-dydaktyczna koncentruje się na zagadnieniach dotyczących procesu edukacji, w wymiarze praktycznym i teoretycznym, w szczególności na analizie: relacji uczeń-nauczyciel, kompetencji pedagogicznych nauczyciela, nauczania według pedagogiki M. Montessori i uwarunkowań procesu edukacji. Pracuje w szkole podstawowej i w gimnazjum. 

Spis treści

• Wstęp 

• Klasa szkolna jako wielowymiarowa przestrzeń społeczna

[Agnieszka Guzik] 

[1. Charakterystyka przestrzeni społecznej (Człowiek i przestrzeń – próba ukazania

relacji; Rodzaje przestrzeni społecznej; Przestrzeń społeczna w wymiarze interakcji

społecznych); 2. Perspektywa klasy szkolnej jako przestrzeni społecznej (Fizyczna przestrzeń

klasy szkolnej; Nauczyciele i uczniowie; Interakcje społeczne i komunikacja;

Normy i zasady społeczne); 3. Podsumowanie]

• Socjoterapia – więcej niż terapia

[Iwona Kołodziejek] 

[1. Trudne dzieci trudnych rodziców; 2. Istota socjoterapii (Socjoterapia –

zarys pojęciowy; Cele; Struktura zajęć; Metody); 3. Podsumowanie]

• Stowarzyszenie „U Siemachy” jako przykład placówki

o charakterze socjoterapeutycznym

[Iwona Kołodziejek] 

[1. Wychowujemy, edukujemy, tworzymy, delegujemy, pomagamy – prezentacja

Stowarzyszenia „U Siemachy”; 2. Mamy cel; 3. „Jesteś tu, bo tego chcesz”;

4. „Filozofia nagradzania”; 5. Wychowawca to także Siemachowiec; 6. Spróbuj

dużo wiedzieć; 7. Prawa ręka wychowawcy, czyli o funkcji lidera; 8. Zapiecek,

Logo, Hipog, CD-kąt; 9. Społeczność – nie może Cię zabraknąć!; 10. Spektakl;

11. Wierzymy w ludzi, czynimy cuda; 12. Czego Siemacha uczy uczniów, a czego

może nauczyć nauczycieli? Czyli o tym, że wiara nie czyni cudów, cuda czynią

ludzie]

Suplement metodyczny [Socjoterapia na lekcji języka polskiego; „JA I ŚWIAT

WOKÓŁ MNIE” – cele programu; Treść a metoda; Struktura zajęć; Uwagi dla nauczycieli;

Projekt lekcji]

• Metoda socjometryczna w pracy nauczyciela polonisty

[Iwona Kołodziejek] 

[1. Socjometryczny obraz klasy szkolnej; 2. Analiza socjogramów (Klasowy lider

– wzór postępowania; Zmora klasowych grupek; Nielubiani); 3. Wykorzystanie

socjometrii w pracy nauczyciela polonisty]

• Nauczyciel polonista wobec wybranych problemów klasy

szkolnej

[Iwona Kołodziejek] 

[1. Klasa daleka od ideału; 2. „Głupi”, „imbecyl”, „dureń”; 3. Twórcza praca w

grupach; 4. Aktywność uczniów; 5. Świat pełen ludzi; Aneks]

Suplement metodyczny [ Język „Porozumienia bez przemocy” w szkole; Opis

projektu; Cele; Metoda; Uwagi dla nauczyciela; Projekt lekcji]

• Zakończenie 

• Bibliografia 

• Indeks nazwisk