Koncepcja preferencyjnego kredytu w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych beneficjentów świadczenia Rodzina 500+

Mieszkanie zaspokaja podstawowe potrzeby człowieka. Na rynku jednak jest dobrem luksusowym ze względu na wysoką barierę dostępności cenowej, uniemożliwiającą realizację potrzeb mieszkaniowych wielu rodzin. Na zakup mieszkania nie mogą sobie pozwolić przede wszystkim grupy społeczne o niskich dochodach i relatywnie niskiej zdolności kredytowej, głównie rodziny młode i wielodzietne. Grupy te potrzebują szczególnego wsparcia ze strony państwa, umożliwiającego im poprawę warunków mieszkaniowych. Jednym z narzędzi wsparcia jest opisana w monografii koncepcja innowacyjnego produktu bankowego adresowanego do beneficjentów świadczenia „Rodzina 500+”, w szczególności do rodzin defaworyzowanych rynkowo. Koncepcja ta została opracowana w ramach projektu pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia, finansowanego ze środków MNiSW
w ramach programu „Dialog”. Monografia zawiera propozycję preferencyjnego kredytu mieszkaniowego „Mieszkanie własnościowe 500+”. Innowacyjność tego produktu polega na wsparciu beneficjentów świadczenia „Rodzina 500+” przez państwo poprzez gwarancję wkładu własnego udzielaną przez Bank Gospodarstwa Krajowego, co oznacza brak wymogu wniesienia wkładu własnego, oraz poprzez automatyczne skierowanie świadczenia z programu „Rodzina 500+” na spłatę kredytu mieszkaniowego w banku.

Wyniki badania warunków i potrzeb mieszkaniowych oraz rekomendacje sformułowane przez autorów publikacji pozwolą na opracowanie zestawu trwałych, efektywnych i inkluzywnych rozwiązań wdrożeniowych w polityce społecznej państwa na przyszłość, tworzących podstawy nowoczesnej gospodarki o zrównoważonym rozwoju.

  W polu zainteresowań autorów znalazła się aktualna i ważna – zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym – problematyka badawcza dotycząca funkcjonowania nowoczesnych instrumentów finansowych wspierających rozwój mieszkalnictwa w Polsce. Przeprowadzone przez autorów badania pokazały, jakie warunki i potrzeby mieszkaniowe mają polskie rodziny i jakiego konkretnie oczekują wsparcia. Wartością dodaną monografii jest preferencyjny kredyt mieszkaniowy spłacany automatycznie ze środków „Rodzina 500+” z gwarancją wkładu własnego. Proponowany kredyt mieszkaniowy może stanowić jedno z narzędzi, które będą wspierać polską gospodarkę, łagodząc negatywne skutki kryzysu wywołanego wirusem COVID-19. Badania mogą stanowić przyczynek do społecznej i eksperckiej debaty na temat rozwiązania problemów demograficznych i mieszkaniowych rodzin w Polsce oraz podstawę do dalszych analiz w celu stworzenia adekwatnego programu mieszkaniowego, wspierającego rozwój rodzin.
           - z recenzji prof. UJK, dr. hab. Andrzeja Pawlika
 

Maria Płonka – profesor uczelni, tutor akademicki, absolwentka Akademii Ekonomicznej w Krakowie, od 2014 roku doktor habilitowany w dyscyplinie finanse (obecnie ekonomia i finanse oraz nauki o zarządzaniu i jakości). Pracownik badawczo-dydaktyczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie o dorobku naukowym liczącym ponad 140 publikacji i dorobku eksperckim w liczbie ponad 100 opracowań. Ekspert Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz m.in. w projekcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia. Lider zespołu problemu węzłowego Model wytwarzania i dystrybucji dóbr
i usług publicznych projektu MNiSW Regionalna Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie pt. Społeczno-gospodarcze konsekwencje czwartej rewolucji przemysłowej. Współtwórczyni Podhalańskiego Ośrodka Nauk Ekonomicznych – jednostki wspólnej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i Podhalańskiej Państwowej Uczelni Zawodowej w Nowym Targu. Pasje pozanaukowe: turystyka, muzyka klasyczna, ogrodnictwo, brydż.

Jolanta Stanienda – doktor nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia i finanse, pracownik badawczo-dydaktyczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Kierownik naukowy projektu MNiSW w ramach programu „Dialog” o tematyce ekonomii społecznej. Ekspert Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, a także główny wykonawca i ekspert w projekcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa – od koncepcji do wdrożenia. Autorka i współautorka publikacji z zakresu rozwoju przedsiębiorstw, przedsiębiorczości społecznej oraz społeczno-gospodarczych konsekwencji czwartej rewolucji przemysłowej. Aktywnie współpracuje z otoczeniem społecznym i gospodarczym, uczestnicząc w stażach i przygotowując ekspertyzy oraz raporty. Jest członkinią zespołu problemu węzłowego projektu Regionalna Inicjatywa Doskonałości w UEK pt. Społeczno-gospodarcze konsekwencje czwartej rewolucji przemysłowej, w którym prowadzi badania dotyczące kapitału społecznego, kompetencji przyszłości oraz modelu edukacji. 

Ewelina Pawłowska-Szawara – doktor nauk społecznych w dyscyplinie ekonomia i finanse, zatrudniona w sektorze bankowym jako zastępca kierownika placówki bankowej oraz jako ekspert finansowy. Ma na swoim koncie liczne sukcesy sprzedażowe w obszarze kredytów hipotecznych (w latach 2016–2020 placówka, którą współzarządza, klasyfikowała się
na pierwszym miejscu w Polsce pod względem wolumenu sprzedaży kredytów hipotecznych w sieci agencji Banku Pekao S.A.). Dwukrotna stypendystka prestiżowego stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia
w nauce oraz stypendystka Fundacji Sapere Auso za ponadprzeciętne wyniki w nauce. Główny wykonawca i ekspert
w projekcie MNiSW „Dialog” pn. Model innowacyjnego instrumentu finansowego wspierającego rozwój mieszkalnictwa
– od koncepcji do wdrożenia, którego celem było stworzenie innowacyjnego modelu instrumentu finansowego (pionierskiego kredytu hipotecznego) wspierającego rozwój mieszkalnictwa w Polsce. Trzykrotnie pełniła funkcję kierownika badań naukowych realizowanych w ramach grantu uczelnianego na badania dla młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich.

Tomasz Jedynak – adiunkt w Katedrze Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Posiada licencję maklera papierów wartościowych z uprawnieniami do czynności doradztwa inwestycyjnego. Obronił pracę doktorską pt. Efektywność i ryzyko funduszy inwestycji społecznie odpowiedzialnych, która zdobyła pierwsze miejsce
w konkursie o Nagrodę Prezesa Zarządu GPW w Warszawie. Autor i współautor kilkudziesięciu publikacji naukowych, współautor podręczników akademickich. Wykonawca kilkunastu projektów naukowo-badawczych obejmujących zagadnienia z zakresu ekonomii i finansów, w tym w szczególności problematykę ubezpieczeń społecznych
i funkcjonowania systemu emerytalnego. Wykładowca na studiach doktoranckich i podyplomowych. Odbył półroczne staże naukowe na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego oraz na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczestniczył w warsztatach naukowo-badawczych organizowanych na Narodowym Uniwersytecie w Singapurze. Gościnnie wykładał w Lwowskim Instytucie Bankowości Narodowego Banku Ukrainy, na Politechnice Lwowskiej oraz na Uniwersytecie Ekonomicznym w Pradze.

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1
Mieszkanie jako produkt rynkowy i przedmiot polityki społecznej państwa
1.1. Mieszkanie w hierarchii potrzeb człowieka
1.2. Polityka mieszkaniowa w warunkach gospodarki rynkowej w Polsce
1.3. Warunki mieszkaniowe w Polsce
1.4. Potencjał rynku mieszkaniowego w Polsce

Rozdział 2
Przesłanki i założenia programu "Rodzina 500+"
2.1. Pobudzenie dzietności rodzin jako kluczowe wyzwanie polityki państwa
2.2. Bariery rozwoju rodzin wielodzietnych i kierunki ich wsparcia
2.3. Cele i założenia programu "Rodzina 500+"
2.4. Rodziny pobierające świadczenie z programu "Rodzina 500+"
w województwie małopolskim - charakterystyka

Rozdział 3
Metodyka badań własnych i charakterystyka próby badawczej
3.1. Cele i hipotezy badawcze oraz etapy realizacji badań
3.2. Technika doboru próby badawczej
3.3. Profil demograficzny respondentów
3.4. Profil ekonomiczny respondentów

Rozdział 4
Hierarchia wydatków i warunki mieszkaniowe rodzin pobierających
świadczenie "Rodzina 500+"
4.1. Kierunki wydatkowania środków z programu "Rodzina 500+"
4.2. Świadczenie "Rodzina 500 L" a plany rozwoju rodziny
4.3. Oszczędności i inwestycje finansowe respondentów
4.4. Warunki mieszkaniowe respondentów

Rozdział 5
Potrzeby i preferencje mieszkaniowe rodzin pobierających świadczenie
"Rodzina 500+"
5.1. Zapotrzebowanie na zmianę warunków mieszkaniowych respondentów
5.2. Powody skłonności do zmiany warunków mieszkaniowych
5.3. Preferowany typ mieszkania
5.4. Oszacowanie realnego popytu na kredyt "MW 500+"

Rozdział 6
Ustalenie adekwatności kredytu mieszkaniowego do potrzeb beneficjentów
programu "Rodzina 500+"
6.1. Potencjalne rynki docelowe kredytu mieszkaniowego
6.2. Założenia dotyczące innowacyjnego produktu finansowego
- kredytu "MW 500+"
6.3. Poziom akceptacji kluczowych parametrów kredytu mieszkaniowego
6.4. Wielowariantowa rekomendacja kredytu "MW 500+"

Podsumowanie

Bibliografia

Załączniki

Spis tabel

Spis rysunków