Królestwo małoznaczącości: Miron Białoszewski a trauma, codzienność i queer

Seria MODERNIZM W POLSCE

Królestwo małoznaczącości to książka wybitna, jedna z najlepszych i najwnikliwszych monografii Białoszewskiego. W swoim nowatorskim i bogatym teoretycznie wywodzie Niżyńska wykazuje, że rdzeń pisarstwa Białoszewskiego opiera się na zespoleniu i wzajemnym warunkowaniu się pozornie wykluczających się przestrzeni traumy i codzienności. Szczególnie cenne rozważania dotyczą czasowości w prozie Białoszewskiego. Posiłkując się rozróżnieniem między kairosem i chronosem (zaproponowanym przez Franka Kermode’a), Niżyńska pokazuje, jak to, co znane i powtarzalne, nabiera u Białoszewskiego atrybutów tego, co rewelatorskie, podczas gdy to, co unikalne i skrajne, staje się cykliczne i codzienne. Autorka proponuje również intrygującą interpretację reprezentacji homoseksualności u Białoszewskiego jako subwersywnego „pełnego odkycia” poprzez narracyjne strategie zacierające różnice między sferą queer a heteronormatywnością.

Michał Paweł Markowski,

fragment recenzji



Trudno przecenić oryginalność Królestwa małoznaczącości Joanny Niżyńskiej. Analiza współgrania trzech paradoksalnych sfer pisarstwa Białoszewskiego — codzienności przenikniętej śladami traumatycznymi, doświadczenia traumatycznego przeżywanego jako codzienne oraz genderowej i seksualnej nienormatywności wplecionej w pozornie tradycyjną reprezentację — pozwala spojrzeć na znajomego nam pisarza w nowym świetle. Ten finezyjny, głęboko przemyślany i wymykający się dotychczasowym kategoriom wywód należy do najznakomitszych osiągnięć w studiach nad Białoszewskim. Najwyższy czas, żeby ta doskonała praca – pierwsza dotycząca Białoszewskiego monografia wydana w Stanach Zjednoczonych – ukazała się w polskim tłumaczeniu.

Bożena Shallcross,

fragment recenzji