Ku życiu wartościowemu Tom 1. Idee – Koncepcje IDEE – KONCEPCJE – PRAKTYKI

Do rąk Czytelników oddajemy teksty, które były przedmiotem dyskusji podczas obrad IX Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego organizowanego przez Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.

Niniejszy tom, zatytułowany Ku życiu wartościowemu. Idee i koncepcje, jest zbiorem wystąpień plenarnych i wybranych referatów z sekcji problemowych.
Tom składa się z dwóch zasadniczych części zawierających teksty, których problematyka i narracje są zaproszeniem do dyskusji, naukowego namysłu oraz indywidualnych i zbiorowych inicjatyw edukacyjnych. Zawarte w nich idee i koncepcje są otwarte. Zawierają inspiracje, zaczyny postrzegania i rozumienia wychowania w warunkach dynamiki zmiany, wielości ofert obszarów i sposobów osobowej i zbiorowej transformacji, ale też pokus uproszczeń czy konformistycznego poddania się biegowi zdarzeń.

Z recenzji prof. dr hab. Dariusza Kubinowskiego

Recenzowany tom stanowi pokłosie i dokumentację realizacji programu naukowego związanego z hasłem przewodnim IX Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego: „Ku życiu wartościowemu: idee – koncepcje – praktyki”, który odbył się w Białymstoku w dniach 21–23 września 2016 roku z udziałem wybitnych reprezentantów rodzimego środowiska pedagogicznego, wygłaszających w jego trakcie referaty plenarne oraz przewodnie w wybranych sekcjach. Cały zbiór stanowi zatem celowo dobrany zestaw reprezentatywnych dla tego wydarzenia naukowego tekstów na wysokim poziomie. [...] Oprócz walorów dokumentacyjnych […] posiada istotną wartość naukową, poznawczą i aplikacyjną, gdyż podejmuje i rozwija wiele aksjologicznych problemów współczesnej pedagogiki i edukacji w naszym kraju na tle porównawczym.

Z recenzji dr hab. Alina Wróbel,
prof. nadzw. UŁ

Podkreślić należy, że niniejszy tom wyznacza ramy oraz najważniejsze kategorie dla współczesnej myśli pedagogicznej, a także dla projektowanej i realizowanej praktyki pedagogicznej. Teksty nie pozostawiają czytelnika obojętnym wobec poruszanych w nich zagadnień, inspirują do dalszych poszukiwań badawczych. Przywołana w nich szeroka paleta kontekstów teoretycznych wzmacnia potrzebę wychowania do życia wartościowego jako zadania wybitnie humanistycznego, ugruntowując równocześnie tożsamość pedagogiki jako nauki i pedagogii jako praktyki społeczno-kulturowej. Rozważania zawarte w poszczególnych tekstach zapobiegają uproszczeniom i banalizacji dyskursu dotyczącego wychowania do życia wartościowego. Jestem przekonana, że lektura tomu będzie doskonałym impulsem do rekonstrukcji/zmiany własnego myślenia i działania oraz refleksji nad sensem prowadzonej aktywności pedagogicznej.

Spis treści:

Wstęp        

Idee

Zbigniew Kwieciński
Wychowanie do człowieczeństwa. Uwagi po Nicei      

Joanna Madalińska-Michalak
Pedagogika i życie wartościowe. Etos prawdy i odpowiedzialności    

Bogusław Śliwerski
(Nie)widzialność pedagogiki naukowej i praktycznej       

Stefan M. Kwiatkowski
Edukacja formalna, pozaformalna i nieformalna – wzajemne związk

Marian Nowak
Kryzys wartości czy kryzys człowieka xxi wieku?   

Jerzy Nikitorowicz
Tożsamości (nie)wartościowe w kontekście bogactwa kultur   

Agnieszka Cybal-Michalska
Rozwiązywanie problemów natury tożsamościowej w świecie różnorodności i wielości możliwości   

Zbyszko Melosik
Młodzież i przemiany kultury współczesnej (konstrukcje kontroli, wolności i rozproszenia)    

Mirosława Nowak-Dziemianowicz 
Jednostka i wspólnota wobec pytania o wartości
Tradycje, możliwości, zmiany   

Leszek Korporowicz
Od prawa narodów do praw kulturowych
Wartości jagiellońskie współcześnie   

Mariola Badowska
Ból wykluczenia i radość współdziałania. Zagrożenia i szanse współczesnych społeczeństw    

Koncepcje

Maria Mendel
Miejsce wartości, wartość miejsca. O wywłaszczeniu i niezbędności radykalnej pedagogiki miejsca

Agata Cudowska
Aksjologiczne podstawy dobrostanu w wymiarze indywidualnym i społecznym 

Krystyna Chałas
Godność podmiotów edukacji jako czynnik budowania życia wartościowego i kreowania środowiska edukacyjnego 

Alicja Kargulowa
Rozwój poradoznawstwa: teoria, metodologia, metodyka   

Mirosław J. Szymański
Nierówności społeczne, edukacja, życie wartościowe 

Maria Czerepaniak-Walczak
Wolność – równość – sprawiedliwość w dostępie do wyższego wykształcenia. O szansach emancypacji przez edukację 

Alina Marchewczyk
Pedagogika krytyczna szansą na (nie)pozorne zmiany edukacji polskiej 

Andrzej Ćwikliński
O potrzebie rekonstrukcji aksjologii w teorii pedagogicznej i praktyce edukacyjnej  

Anna Dąbrowska
(Nie)piśmienność młodzieży jako bariera na drodze ku życiu wartościowemu