Monografia jest pierwszą próbą przedstawienia działalności lektorów języka angielskiego z pięciu uniwersytetów okresu międzywojnia: Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Uniwersytetu Poznańskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jako pracownicy dydaktyczni lektorzy nie mieli na swoim koncie osiągnięć naukowych, wykonywali jednak ważną „pracę u podstaw”, aby poprawić znajomość języków obcych wśród studentów i przyszłych absolwentów polskich uczelni. Tym samym zasługują na odnotowanie w literaturze przedmiotu. Sylwetki lektorów przedstawiono na szerszym tle historycznym, ponieważ ich losy były ściśle powiązane z wydarzeniami pierwszej połowy XX w. Materiał wzbogacają trzy aneksy, z których pierwszy obejmuje biogramy kierowników pierwszych katedr anglistyki, drugi stanowi analizę kilku podręczników do nauki angielskiego wydanych przez lektorów, a trzeci zawiera przekłady anglojęzycznych tekstów. Książka skierowana jest głównie do językoznawców, studentów neofilologii, nauczycieli języków obcych i historyków, ale może także zainteresować pedagogów, socjologów, kulturoznawców, politologów, a także osoby zajmujące się innymi dziedzinami nauki.
Głębię analizy i dbałość o szczegół Autorka łączy z żywością prezentacji i przydaje tekstowi zarówno wagi, jak i atrakcyjności poprzez bogaty materiał ilustracyjny: fotografie, wyciągi z rejestrów, fragmenty
korespondencji, odpisy dyplomów, ogłoszenia, nekrologi. Są to nośniki niesłychanie cennych danych, rysujących szeroki kontekst funkcjonowania pracowników uniwersytetów.
[z recenzji prof. dr hab. Hanny Komorowskiej]
Autorka odwołuje się do wielu źródeł. Nie podchodzi do nich jednak bezkrytycznie, gdyż niejednokrotnie pewne informacje podaje w wątpliwość, inne koryguje i wreszcie nie unika przedstawienia własnych przemyśleń. W efekcie czytelnik otrzymuje interesujące biogramy dziewiętnastu lektorów języka angielskiego i kierowników katedr anglistycznych.
[z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Mańczak-Wohlfeld]
O autorze
Mirosława Podhajecka – profesor uczelni w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego, specjalność: językoznawstwo. Zainteresowania badawcze: kontakty językowe, leksykografia, historia dydaktyki języka angielskiego, biografistyka. Autorka monografii Russian Borrowings in English: A Dictionary and Corpus Study (2013) oraz A History of Polish-English/English-Polish Bilingual Lexicography (1788–1947) (2016). Beneficjentka projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki (2011–2016), stypendystka Cordell Collection of Dictionaries, Indiana State University (2005, 2012) oraz Clifford and Mary Corbridge Trust, Cambridge University (2018).
Spis treści:
Podziękowania
Wykaz WAŻNIEJSZYCH skrótów
Wstęp
1. Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
1.1. Anastazja Gruzińska
1.2. Alina Brylińska (Studnicka)
1.3. Wanda Januszkiewiczowna (Grabińska)
1.4. Władysław Kospoth-Pawłowski
2. Uniwersytet Poznański
2.1. Oskar Callier
2.2. Rudolf J. Lovell
2.3. Eileen Markley Znaniecka
2.4. Marian Zygfryd Arend
2.5. Maria Rudnicka
3. Uniwersytet Warszawski
3.1. Wacław Osuchowski
3.2. Burt Watson Welsh
3.3. Ernest B. McKnight
3.4. Zofia Miklaszewska
3.5. Kathleen O’Donoghue-Herman
3.6. Hilda Motler
4. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
4.1. Michał Henryk Dziewicki
4.2. Godfrey G.R. Greene
4.3. Jan Stanisławski
5. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie
5.1. Charles Irvine
Zakończenie
Aneks 1. Kierownicy katedr anglistyki w II RP
Bernard W.A. Massey
Andrzej Tretiak
Roman Dyboski
Władysław Tarnawski
Aneks 2. Wybrane podręczniki do nauki języka angielskiego
England and the English (1930) Władysława Kospotha-Pawłowskiego
Kurs elementarny języka angielskiego na podstawie fonetycznej (1930) Mariana Z. Arenda
The Castle of Imagination (1925) Kathleen O’Donoghue-Herman
A Pole in London (1939) Jana Stanisławskiego
Praktyczny podręcznik języka angielskiego z kluczem (1929) Charlesa Irvine’a
ANEKS 3. PRZEKŁADY TEKSTÓW ANGIELSKICH
Spis tabel
Spis ilustracji
Bibliografia
Summary
Indeks osobowy
