Liberalizacja handlu a protekcjonizm. Korzyści i zagrożenia dla wymiany handlowej Polski

W ostatnich dekadach dokonał się znaczący postęp w zakresie liberalizacji międzynarodowej wymiany handlowej, jednak od kilku lat obserwuje się narastanie presji na stosowanie środków protekcjonistycznych w celu ochrony krajowych gospodarek przed skutkami globalnego kryzysu. Kwestia oddziaływania państwa na sferę wymiany z zagranicą staje się szczególnie ważnym obszarem dyskusji, zarówno po stronie teorii, jak i praktyki gospodarczej.

Książka stanowi unikatowe na polskim rynku wydawniczym i naukowym studium ekonomiczne problemów relacji między liberalizacją a protekcjonizmem w handlu międzynarodowym, postrzeganych przez pryzmat korzyści i zagrożeń dla wymiany handlowej Polski.

W szczególności w monografii analizowane są następujące zagadnienia: przebieg wielostronnej liberalizacji handlu artykułami przemysłowymi i rolnymi oraz jej skutki dla Polski, konsekwencje liberalizacji dla polskiego sektora usług, skutki liberalizacji przepływu kapitału dla polskiego handlu zagranicznego oraz przemiany strukturalne polskiego handlu zagranicznego po akcesji Polski do Unii Europejskiej, wraz z oceną stabilności strukturalnej polskiego eksportu na tle innych krajów UE z wykorzystaniem analizy taksonomicznej. Przedmiotem analizy są również szanse dla polskiego eksportu wynikające z wybranych dwustronnych umów handlowych Unii Europejskiej z krajami trzecimi oraz formy protekcjonizmu handlowego stosowane w okresie globalnego spowolnienia gospodarczego.

Spis treści:

Wstęp
        
1. Wolny handel a protekcjonizm w świetle wybranych teorii ekonomicznych
Adam Michalik
        
Wprowadzenie
1.1. Wolny handel i protekcjonizm w wybranych teoriach handlu międzynarodowego
1.2. Protekcjonizm w teorii strategicznej polityki handlu międzynarodowego
1.3. Argumenty na rzecz polityki wolnego handlu w świetle teorii handlu
1.4. Argumenty przemawiające za protekcjonizmem w świetle teorii handlu
Podsumowanie
Bibliografia
        
2. Liberalizacja handlu towarami przemysłowymi na forum wielostronnym GATT/WTO. Implikacje dla Polski
Agnieszka Głodowska
        
Wprowadzenie
2.1. Definicja i klasyfikacja dóbr przemysłowych w handlu międzynarodowym
2.2. Liberalizacja handlu towarami przemysłowymi w ujęciu retrospektywnym    
2.3. Znaczenie Rundy Doha dla liberalizacji handlu towarami przemysłowymi
2.4. Znaczenie liberalizacji handlu towarami przemysłowymi dla Polski
2.5. Polska wymiana handlowa towarami przemysłowymi w latach 1994–2013
Podsumowanie
Bibliografia

3. Wielostronna liberalizacja handlu artykułami rolno-spożywczymi i jej skutki dla Polski
Agnieszka Hajdukiewicz
        
Wprowadzenie
3.1. Sektor rolny w światowym systemie handlu GATT/WTO
3.2. Porozumienia Rundy Urugwajskiej w obszarze rolnictwa
3.3. Wielostronne negocjacje rolne na forum Rundy Doha WTO
3.3.1. Reguły liberalizacji według modalities z grudnia 2008 roku
3.3.2. Nowe podejście do negocjacji – Konferencja Ministerialna w Bali
3.4. Skutki wielostronnej liberalizacji handlu artykułami rolno-spożywczymi dla Polski
3.4.1. Ocena dotychczasowych efektów liberalizacji
3.4.2. Potencjalne skutki porozumienia Rundy Doha dla polskiego sektora rolnego
Podsumowanie
Bibliografia
        
4. Liberalizacja międzynarodowego handlu usługami – konsekwencje dla polskiego sektora usługowego
Elżbieta Bombińska
        
Wprowadzenie
4.1. Liberalizacja międzynarodowej wymiany usług na forum wielostronnym
4.2. Swoboda przepływu usług na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej
4.3. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w sektorze usług w Polsce
4.4. Polskie inwestycje bezpośrednie w sektorze usług
4.5. Udział podmiotów zagranicznych w sektorze usług w Polsce
4.6. Kapitał zagraniczny a efektywność funkcjonowania sektora usług w Polsce
Podsumowanie
Bibliografia
        
5. Skutki liberalizacji przepływu kapitału dla polskiego handlu zagranicznego
Marek Maciejewski
        
Wprowadzenie
5.1. Proces liberalizacji dostępu do polskiego rynku podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego
5.2. Obecność podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego na polskim rynku
5.3. Znaczenie sektora przetwórstwa przemysłowego w polskim handlu zagranicznym
5.4. Podmioty z udziałem kapitału zagranicznego w polskim handlu zagranicznym sektora przetwórstwa przemysłowego    
Podsumowanie
Bibliografia
        
6. Skutki akcesji Polski do Unii Europejskiej dla struktury polskiego handlu zagranicznego
Bożena Pera
        
Wprowadzenie
6.1. Otwarcie gospodarki a wielkość i dynamika wymiany handlowej Polski w latach 2004–2013
6.2. Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na strukturę geograficzną handlu zagranicznego
6.3. Struktura towarowa polskiego eksportu i importu po akcesji do Unii Europejskiej
Podsumowanie
Bibliografia
        
7. Stabilność strukturalna eksportu krajów Unii Europejskiej w świetle zintegrowanej analizy taksonomicznej wyników modelowania ekonometrycznego
Stanisław Wydymus
        
Wprowadzenie
7.1. Taksonomia wyników modelowania ekonometrycznego w zakresie handlu międzynarodowego – propozycje metodologiczne
7.2. Próba oceny stabilności struktury eksportu krajów Unii Europejskiej
Podsumowanie
Bibliografia
        
8. Dwustronne umowy handlowe UE z krajami trzecimi i ich znaczenie dla polskiego handlu zagranicznego
Wojciech Zysk
        
Wprowadzenie
8.1. Umowy handlowe Unii Europejskiej
8.2. Pozycja Unii Europejskiej na świecie i jej wymiana handlowa
8.3. Wybrane umowy handlowe Unii Europejskiej z krajami trzecimi
8.4. Najważniejsi partnerzy handlowi Polski z krajów spoza Unii Europejskiej
8.5. Znaczenie wybranych dwustronnych umów handlowych UE dla polskiego handlu zagranicznego
8.5.1. Szwajcaria
8.5.2. Turcja
8.5.3. Republika Korei    
Podsumowanie
Bibliografia
        
9. Nowe formy i skutki protekcjonizmu handlowego w okresie spowolnienia gospodarczego
Henryk Czubek
        
Wprowadzenie
9.1. Stosowane instrumentarium badawcze
9.2. Klasyfikacja instrumentów protekcji
9.3. Geograficzna i przedmiotowa struktura stosowanych środków protekcji
9.4. Przykłady stosowania poszczególnych pozataryfowych środków ochrony
Podsumowanie
Bibliografia
        
Zakończenie
        
Spis tabel
        
Spis wykresów