Literatura europejska i łacińskie średniowiecze

Literatura europejska i łacińskie średniowiecze E.R. Curtiusa jest jego głównym dziełem. Należy do tych kilku książek, na których opiera się współczesne literaturoznawstwo porównawcze. Nieprawdopodobna erudycja Curtiusa sprawia, że widzimy ciągłość motywów, wydarzeń, przenośni itp. aż do dzisiaj. Jego książka ma znaczenie fundamentalne, jest nieustannie cytowana, pełni rolę swoistej encyklopedii literackiej. Przeznaczona jest dla pracowników naukowych, studentów, nauczycieli oraz uczniów szkół średnich.

SPIS TREŚCI 

I LITERATURA EUROPEJSKA

II ŚREDNIOWIECZE ŁACIŃSKIE
1. Dante i poeci starożytni
2. Świat starożytny i świat nowożytny
3. Wieki średnie
4. Średniowiecze łacińskie
5. Romania

III LITERATURA I EDUKACJA
1. Sztuki wyzwolone
2. Pojęcie artes w średniowieczu
3. Gramatyka
4. Studia anglosaskie i karolińskie
5. Autorzy z programów szkolnych
6. Uniwersytety
7. Sententiae i exempla

IV RETORYKA
1. Miejsce retoryki
2. Retoryka w starożytności
3. System retoryki antycznej
4. Starożytność póżnorzymska
5. Hieronim
6. Augustyn
7. Kasjodor i Izydor
8. Ars dictaminis
9. Wibald z Corvey i Jan z Salisbury
10. Retoryka, malarstwo, muzyka

V TOPIKA
1. Topika mowy pocieszającej
2. Topika historyczna
3. Afektowana skromność
4. Topika wstępu
5. Topika zakończenia
6. Inwokacja do Natury
7. Świat na opak odwrócony
8. Chłopiec i starzec
9. Stara kobieta i dziewczyna

VI BOGINI NATURA
1. Od Owidiusza do Klaudiana
2. Bernard Silvestris
3. Sodomia
4. Alan z Lilie
5. Eros i moralność
6. Romans o Róży

VII METAFORYKA
1. Metafory żeglarskie
2. Metafory osobowe
3. Metafory związane zjedzeniem
4. Metafory cielesne
5. Metafory teatralne

VIII POEZJA l RETORYKA
1. Poetyki antyczne
2. Poezja i proza
3. System stylistyki średniowiecznej
4. Wymowa sądowa, polityczna i panegiryczna w poezji średniowiecznej
5. Topoi niewyrażalności
6. Przewyższanie (przesada)
7. Pochwała współczesnych

IX BOHATEROWIE i WŁADCY
1. Bohaterstwo
2. Bohaterowie Homera
3. Wergiliusz
4. Późna starożytność i wczesne średniowiecze
5. Pochwala władców
6. Broń i studia
7. Szlachectwo duszy
8. Uroda

X KRAJOBRAZ IDEALNY
1. Egzotyczna fauna i flora
2. Poezja grecka
3. Wergiliusz
4. Retoryka okolicznościowa a opisy przyrody
5. Zagajnik
6. Rozkoszne miejsce
7.Krajobraz epicki

XI POEZJA l FILOZOFIA
1. Homer i alegoria
2. Twórczość literacka i filozofia
3. Filozofia w późnym antyku pogańskim
4. Filozofia i chrześcijaństwo

XII POEZJA I TEOLOGIA
1. Dante i Giovanni del Virgilio
2. Albertino Mussato
3. Autokomentarz Dantego
4. Petrarka i Boccaccio

XIII MUZY

XIV KLASYCYZM
1. Rodzaje i katalogi autorów
2. „Starożytni" i „nowocześni"
3. Tworzenie się kanonu kościelnego
4. Kanon średniowieczny
5. Nowoczesne formowanie kanonu

XV MANIERYZM
1. Klasycyzm i manieryzm
2. Retoryka a manieryzm
3. Manieryzmy formalne
4. Podsumowanie
5. Epigramat i styl puenty
6. Baltasar Gracián

XVI KSIĄŻKA JAKO SYMBOL
1. Goethe na temat tropów
2. Grecja
3. Rzym
4. Biblia
5. Wczesne średniowiecze
6. Późne średniowiecze
7. Księga Natury
8. Dante
9. Szekspir
10. Zachód i Wschód

XVII DANTE
l. Dante jako klasyk
2. Dante i tradycja łacińska
3. Boska komedia i rodzaje literackie
4. Figury przykładowe w Boskiej komedii
5. Osoby Boskiej komedii
6. Mit i proroctwo
7. Dante i wieki średnie

XVIII EPILOG
1. Spojrzenie wstecz
2. Początki literatur w językach wernakulamych
3. Umysł i forma
4. Ciągłość
5. Naśladowanie i tworzenie

Ekskursy

I O NIEWŁAŚCIWYM ROZUMIENIU STAROŻYTNOŚCI W WIEKACH ŚREDNICH
II „FORMUŁA POBOŻNOŚCI" I POKORA
III TERMINOLOGIA GRAMATYCZNA I RETORYCZNA W METAFORACH
IV ŻART I POWAGA W LITERATURZE ŚREDNIOWIECZNEJ
1. Późna starożytność
2. Kościół i śmiech
3. Żart i powaga w pochwałach władców
4. Żart w hagiografii
5. Komizm w epice
6. Dowcip kuchenny i inne ridicula

V PÓŹNOANTYCZNA NAUKA O LITERATURZE
1. Kwintylian
2. Gramatyka późnorzymska
3. Makrobiusz

VI WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA l ŚREDNIOWIECZNA WIEDZA O LITERATURZE
1. Hieronim
2. Kasjodor
3. Izydor
4. Aldhelm
5. Poezja wczesnochrześcijańska
6. Notker Balbulus
7. Aimeric
8. Studia nad literaturą w XII i XIII w.

VII FORMY EGZYSTENCJI POETY ŚREDNIOWIECZNEGO

VIII BOSKIE SZALEŃSTWO POETY

IX POEZJA JAKO UNIEŚMIERTELNIENIE

X POEZJA JAKO ROZRYWKA

XI POEZJA A SCHOLASTYKA

XII DUMA POETY

XIII ZWIĘZŁOŚĆ JAKO IDEAŁ STYLU

XIV ETYMOLOGIA JAKO KATEGORIA MYŚLENIA

XV KOMPOZYCJE LICZBOWE

XVI PRZYSŁOWIA LICZBOWE

XVII UMIESZCZANIE IMIENIA AUTORA W LITERATURZE ŚREDNIOWIECZNEJ

XVIII O „RYCERSKIM SYSTEMIE CNÓT"

XIX MAŁPA JAKO METAFORA

XX „OPÓŹNIENIE" KULTURALNE HISZPANII

XXI BÓG JAKO ARTYSTA

XXII TEOLOGICZNA TEORIA SZTUK W LITERATURZE HISZPAŃSKIEJ VII w.

XXIII CALDERONA TEORIA SZTUK A ARTES LIBERALES

XXIV MONTESQUIEU, OWIDIUSZ I WERGILIUSZ

XXV DIDEROT I HORACY

Wykaz skrótów
Od tłumacza
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy i terminologiczny