Metodyka pracy mediatora w sprawach karnych

W związku z nowelizacją kodyfikacji karnej, która wchodzi w życie w dniu 1 lipca 2015 r., został przygotowany poradnik dla mediatorów i kandydatów na mediatorów wskazujący krok po kroku, jak tę mediację poprowadzić.

Publikacja składa się z kilku części. Dwie pierwsze części mają charakter teoretyczny, gdyż profesjonalnie przygotowany mediator musi znać podstawowe założenia sprawiedliwości naprawczej, a także ogólne zasady prawa karnego. Trzecia część przedstawia zagadnienia psychologiczne, które mają ułatwić mediatorowi pracę w tych szczególnych warunkach, jakimi są konflikty wywołane lub zakończone popełnieniem przestępstwa. Czwarta część to już prawdziwy przewodnik, opisujący po kolei każdą czynność, którą musi lub może podjąć mediator w sprawach karnych. Piąty rozdział prezentuje korzyści płynące z działalności w ramach ośrodka mediacji i podpowiada kilka praktycznych rozwiązań organizacyjnych. Całość wieńczą przygotowane wzory rozmaitych dokumentów, które mediator musi sporządzać, wykonując swoje obowiązki.

Spis treści:

Wykaz skrótów
 
Wprowadzenie

Rozdział I. O mediacji w ogólności

1.1. Sprawiedliwość naprawcza (restorative justice, RJ)
1.2. Alternatywne metody rozwiązywania sporów
1.3. Mediacja
1.4. Zasady mediacji
1.5. Korzyści płynące z mediacji

Rozdział II. Podstawowe informacje o mediacji w sprawach karnych, podstawy prawne

2.1. Mediacja w procesie karnym – główne wątpliwości
2.2. Podstawy prawne funkcjonowania mediacji w sprawach karnych
2.3. Mediacja a stadia postępowania karnego – uwagi ogólne
2.4. Mediacja a tryby ścigania przestępstw – uwagi ogólne

Rozdział III. Komunikacja w mediacji: prawidłowości, problemy, możliwe rozwiązania

3.1. Sytuacje konfliktowe
3.2. Elementy komunikacji interpersonalnej
3.3. Style komunikowania
3.4. Aktywne słuchanie
3.5. Zadawanie pytań
3.6. Schemat postępowania mediacyjnego
3.7. Szczegółowe zagadnienia w mediacji

Rozdział IV. Mediacja w sprawach karnych – krok po kroku

4.1. Mediator – wymogi merytoryczne i formalne
4.2. Selekcja spraw do mediacji
4.3. Czynności wstępne
4.4. Spotkanie informacyjne (wstępne)
4.5. Przebieg spotkania mediacyjnego
4.6. Ugoda lub jej brak  
4.7. Sprawozdanie
4.8. Koszty

Rozdział V. Organizacyjne podstawy funkcjonowania ośrodka mediacji

5.1. Mediacja instytucjonalna i jej zalety
5.2. Warunki organizacyjne – siedziba ośrodka
5.3. Warunki kadrowe – mediatorzy i pracownicy administracji
5.4. Organizacja pracy ośrodka
5.5. Finansowanie działalności ośrodka

Wzory dokumentów sporządzanych przez mediatora w toku wykonywania obowiązków w zakresie mediacji karnych

1. Wzór 1. Wniosek o wpisanie do wykazu osób godnych zaufania, uprawnionych do przeprowadzania postępowania mediacyjnego prowadzonego przez sąd okręgowy
2. Wzór 2. Oświadczenie o zgłoszeniu gotowości do prowadzenia postępowania mediacyjnego w konkretnej sprawie
3. Wzór 3. Zaproszenie
4. Wzór 3a. Zaproszenie – przykład 1
5. Wzór 3b. Zaproszenie – przykład 2
6. Wzór 4. Wniosek o udostępnienie akt sprawy
7. Wzór 5. Wniosek o przedłużenie terminu
8. Wzór 6. Ugoda
9. Wzór 6a. Ugoda – przykład 1  
10. Wzór 6b. Ugoda – przykład 2
11. Wzór 6c. Ugoda – przykład 3
12. Wzór 7. Sprawozdanie    
13. Wzór 7a. Sprawozdanie – przykład 1
14. Wzór 7b. Sprawozdanie – przykład 2  
15. Wzór 8. Wniosek o zapłatę za przeprowadzoną mediację karną

Dokumenty i akty prawne szczególnie przydatne w pracy mediatora w sprawach karnych

1. Art. 23a k.p.k.
2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych (Dz.U. z dnia 26 czerwca 2003 r. Nr 108, poz. 1020)
3. Rekomendacja Nr R (99) 19 Komitetu Ministrów [Rady Europy] dla Państw Członkowskich o mediacji w sprawach karnych (przyjęta przez Komitet Ministrów 15 września 1999 r. na 679 posiedzeniu przedstawicieli Ministrów i Komentarz)
4. Europejski Kodeks Postępowania Mediatorów
5. Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora uchwalone przez Radę w dniu 26 czerwca 2006 r.
6. Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich Społecznej Rady do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości
7. Kodeks Etyczny Mediatora KSM

Wykaz literatury