Mężczyźni w pracy z dziećmi
- Rok wydania: 2024 Oprawa: miękka Ilość stron: 250 Format: 17,5 x 23,5 cm
[...] to opowieść o nauczycielach i mężczyznach – jednostkach konstruujących własne życie, dokonujących wyborów i ponoszących ich konsekwencje; o codzienności, konfrontacji ze sfeminizowanym polem zawodowym, trudnościach wynikających z przynależności do grupy mniejszościowej, ale i o specyficznych przywilejach związanych z płcią.
Celem książki jest analiza doświadczeń biograficznych mężczyzn, którzy dokonali niestereotypowego wyboru zawodowego – podjęli pracę jako nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej w przestrzeni zdominowanej przez kobiety. Autorka podejmuje refleksję nad męskością: tożsamością, wyborami zawodowymi, relacjami społecznymi i walką ze stereotypami. To wartościowy głos w dyskusji o społecznych oczekiwaniach wobec nauczycieli oraz o równouprawnieniu płci w przestrzeni edukacyjnej.
Książka z pewnością zainteresuje badaczy edukacji, pedagogiki, socjologii i psychologii, a także wszystkich, którzy zajmują się problematyką równości płci i stereotypów zawodowych.
„[…] warto zatem zatroszczyć się o to, aby młodzi mężczyźni rozpoczynający kształcenie pedagogiczne jak najszybciej dostrzegli sens podejmowania pracy z dziećmi, by nie musieli się obawiać, że z uwagi na płeć będą dyskryminowani w sytuacji poszukiwania zatrudnienia, ale przede wszystkim aby byli świadomi, że są potrzebni uczniom jako wzorzec odpowiedzialnego i opiekuńczego mężczyzny, który – zwłaszcza we współczesnym świecie – jest wartościowym przykładem »prawdziwej męskości«”.
O autorze
Milena Kaczmarczyk – doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, adiunkt w Katedrze Dydaktyki i Wczesnej Edukacji na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Prowadzi zajęcia z metodyki kształcenia dzieci na poziomie klas I–III szkoły podstawowej. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień feminizacji zawodu nauczycielskiego oraz (nie)równości płci w przestrzeni edukacyjnej.
Spis treści:
Od Autorki
Wstęp
Rozdział 1
Konstruowanie wiedzy o męskości(ach)
1.1. Męskość i kobiecość jako kategorie społeczno-kulturowe
1.2. Rozwój studiów nad mężczyznami (men’s studies)
1.3. Koncepcja męskości według Raewyn Connell
1.4. Socjalizacja do męskości
1.4.1. Kształtowanie się rodzaju – ujęcie teoretyczne
1.4.2. Wybrane agendy socjalizacyjne przestrzenią transmisji (stereotypów) rodzaju
1.5. Płeć (na) rynku pracy
Rozdział 2
Mężczyźni w zawodzie nauczycielskim
2.1. Mężczyzna nauczyciel i/a kobieta nauczyciel – ujęcie ewolucyjne
2.1.1. Płeć nauczycieli w starożytności i średniowieczu
2.1.2. Nowożytne zmiany zatrudnienia kobiet i mężczyzn w szkolnictwie
2.2. Historyczne źródła demaskulinizacji zawodu nauczyciela
2.3. Współczesne przyczyny utrzymującej się feminizacji kadr oświatowych
2.4. Nauczyciele (mężczyźni) edukacji wczesnoszkolnej jako grupa zawodowa
2.5. Skutki feminizacji zawodu nauczycielskiego
Rozdział 3
Założenia metodologiczne projektu badawczego
3.1. Uzasadnienie wyboru jakościowej strategii badawczej
3.2. Interpretatywizm jako perspektywa paradygmatyczna
3.3. Cele i problematyka badań
3.4. Badania biograficzne jako sposób poznawania świata społecznego
3.5. Wywiad narracyjny jako technika pozyskiwania materiału badawczego
3.6. Metody i kryteria doboru osób badanych
3.7. Ogólna charakterystyka rozmówców
3.8. Przebieg wywiadu narracyjnego
3.9. Zastosowane strategie analityczne
Rozdział 4
Dlaczego edukacja wczesnoszkolna? – motywy wyboru drogi zawodowej przez badanych mężczyzn nauczycieli
4.1. Aplikowanie na studia
4.2. Zawód nauczyciela jako wzorzec instytucjonalny domu rodzinnego
4.3. Praca z dziećmi jako biograficzny schemat działania
4.4. Wsparcie otoczenia a proces wyboru zawodu
4.5. Wzorzec poszukiwania zatrudnienia
4.6. Podsumowanie
Rozdział 5
Którą drogą podążać? – przebieg kariery zawodowej rozmówców
5.1. Konteksty rozwoju kariery
5.2. Procesualne modele biografii zawodowych badanych mężczyzn nauczycieli wczesnej edukacji
5.2.1. Model I: Pozostać w schronisku
5.2.2. Model II: Odnaleźć szlak
5.2.3. Model III: Zdobyć szczyt
5.2.4. Model IV: Wisieć nad przepaścią
5.3. Efekt „szklanej windy” a doświadczenia rozmówców
5.4. Podsumowanie
Rozdział 6
Jaki obraz męskości? – praca w zawodzie sfeminizowanym a konstruowanie męskości przez badanych nauczycieli
6.1. Mężczyźni nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej w relacjach zawodowych
6.1.1. Nauczyciel klas I–III w sfeminizowanym środowisku pracowniczym
6.1.2. Rodzice uczniów – między obawą a akceptacją
6.1.3. Mężczyzna nauczyciel w relacjach z wychowankami
6.2. Męski „zły dotyk”?
6.3. Mężczyźni nauczyciele w walce ze stereotypami (zawodu)
6.3.1. Męskość jako zasobność finansowa
6.3.2. Praca z dziećmi a (nie)męskość
6.3.3. Mężczyzna w roli strażnika dyscypliny
6.4. Typy obrazów męskości nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej
6.4.1. Mężczyzna nauczyciel jako „dewiant”
6.4.2. Mężczyzna nauczyciel jako „ciekawostka”
6.4.3. Mężczyzna nauczyciel jako profesjonalista
6.4.4. Mężczyzna nauczyciel jako wzorzec męskiej roli społecznej
6.5. Mężczyźni nauczyciele we wczesnej edukacji – interpretacyjny filtr teorii Raewyn Connell
6.6. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel i schematów
Aneks