Między śmiechem a mową nienawiści

Oferowana Czytelnikowi książka jest reakcją na powyżej zasygnalizowane tendencje. Stanowi próbę połączenia dwóch ujęć: językowego, właściwego deskryptywnym pracom z zakresu języka polityki, które odpowiadają na pytanie – jaki jest język polityki, a także krytycznego podejścia politologicznego, które za wyzwanie przyjmuje poszukiwanie odpowiedzi na pytanie – dlaczego język polityki jest taki, jak opisano...

Język polityki nie jest wiodącą kategorią badawczą publikacji. Jest kategorią pomocniczą, ułatwiającą wprowadzenie i operacjonalizację kategorii wiodącej – komizmu. To komizm, a w znaczeniu użytkowym śmiech jest centralnym punktem monografii. Pytaniami, które doprowadziły do powstania książki, były te dotyczące miejsca i znaczenia śmiechu w przestrzeni politycznej, a także związku śmiechu ze zjawiskiem trapiącym współczesne życie polityczne – mową nienawiści. Czy wspólny rdzeń obu zjawisk, jakim jest dyskredytacja i wykorzystanie ujemnych cech wyśmiewanego podmiotu – ofiary dyfamacji, jest przypadkowy, czy raczej jest świadectwem występowania związku wyśmiewania z nienawiścią? Czy śmianie się, a następnie wyśmiewanie się, hejtowanie i nienawidzenie mają jakieś wspólne podłoże?

Materiał badawczy wykorzystany w pracy, czyli wypowiedzi i fragmenty wywiadów, debat, wystąpień, konferencji itd., był tak obszerny, że nie mógł być użyty w całości jako egzemplifikacja omawianych zjawisk, dlatego też powstała osobna antologia wypowiedzi polityków.

Zbiór wypowiedzi i fragmentów, które nawiązują do kategorii komizmu, z okresu od 4 czerwca 1989 do 4 czerwca 2019 roku obejmuje okrągłe trzydzieści lat od wyborów kontraktowych. Jest ponadto bogatym materiałem pokazującym koloryt języka polityki, kreatywność polityków, a nade wszystko jest przykładem obecności śmiechu w życiu politycznym.

Z recenzji prof. Bogusława Śliwerskiego

Książkę czyta się z zapartym tchem, a przy tym mogą z niej korzystać nie tylko przedstawiciele nauk o polityce, socjolodzy polityki, socjolodzy edukacji, pedagodzy porównawczy i badacze polityki oświatowej, specjaliści w zakresie nauk o komunikacji, mediach czy psycholodzy społeczni, ale być może w głównej mierze dziennikarze oraz ci, o których jest tu mowa, a więc politycy i rządzący wszystkich formacji politycznych trzech ostatnich dekad. Wypowiedzi wielu nadawców (nie wszyscy są bowiem ich autorami świecąc światłem odbitym) odnajdziemy na kartach monografii naukowej, której autor dokonał deskrypcji struktury, gramatyki, (braku) logiki języka, ale przede wszystkim jawnie luk skrycie konstruowanej za jego pośrednictwem treści jako nośnika określonych interesów czy/i wartości.

Z recenzji dr hab. Marek Kochan, prof. Uniwersytetu SWPS

Książka prezentuje pogłębione i erudycyjne rozważania na temat ważnego dla polityki, a nie opisywanego dotąd w postaci monografii zjawiska. Ma ona charakter interdyscyplinarny – choć autor jest z wykształcenia i temperamentu politologiem, chętnie i w sposób interesujący oraz kompetentny odwołuje się do historii myśli społecznej, kulturoznawstwa, a także językoznawstwa (choć pod tym względem można miejscami odczuwać pewien niedosyt, co nie jest zarzutem, lecz wskazuje miejsce na inne analizy tego samego zjawiska, dającego się opisać także językiem analizy dyskursu czy pragmalingwistyki). Publikacja Tomasza Rawskiego może być ważną książką dla badaczy i studentów zajmujących się polityką, nie tylko jako publikacja naukowa, ale także jako podręcznik akademicki.

Spis treści: