Myśl pedagogiczna Tadeusza Strumiłły Zarys koncepcji wychowania i działalności społeczno-organizacyjnej
- Rok wydania: 2024 Oprawa: miękka Ilość stron: 544 Format: 17,5 x 23,5 cm
Książka Justyny Legutko Myśl pedagogiczna Tadeusza Strumiłły… wypełnia lukę w dotychczasowym stanie wiedzy o bezapelacyjnie jednym z najwybitniejszych przedstawicieli chrześcijańskiej pedagogiki humanistycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego, doktorze filozofii, Harcmistrzu Rzeczypospolitej. Zarówno we wspomnianym czasie, jak i w okresie dwóch totalitaryzmów Tadeusz Strumiłło wywarł ogromny wpływ na rozwój i jakość wychowawczą elit kadrowych powstałego na ziemiach polskich pod zaborami polskiego ruchu skautowego, a po odzyskaniu niepodległości – ruchu harcerskiego.
Dzięki wynikom badań dr J. Legutko powracamy do źródeł myśli, idei dr. Tadeusza Strumiłły, by je dogłębnie poznać, zrozumieć, poddać refleksji, a może i włączyć ponownie do rozwoju harcerskiej myśli i praktyki pedagogicznej w XXI wieku. […]
Wyjątkowym walorem niniejszej publikacji, świadczącym o jej oryginalności, jest osadzenie myśli bohatera w jakże adekwatnie rozpoznanych, a przecież silnie przenikających między sobą trzech nurtach antropologii filozoficznej i pedagogicznej oraz umocowanej w tradycji chrześcijańskiej koncepcji społeczeństwa, a mianowicie – neotomistycznej, personalistycznej i skautowej/harcerskiej. […] Na kartach opracowania przewija się również historia polskich uniwersytetów i placówek kształcenia nauczycieli, w których Strumiłło pracował lub z którymi współdziałał i wniósł do ich rozwoju własną cząstkę pracy twórczej i dydaktycznej […]. Tak znakomite studium biograficzne dr J. Legutko odsłania nie tylko wzrastanie wybitnego działacza, m.in. ruchu eleuzyńskiego oraz skautowego na ziemiach polskich pod zaborami, lecz także – dzięki jej wglądowi w niedostępne dla nas źródła archiwalne, w tym szczególnie w jego osobistą korespondencję – możemy poznać mechanizmy oraz procesy funkcjonowania tych ruchów wraz z towarzyszącymi im sporami ideowymi, kadrowymi czy organizacyjnymi.
Spis treści:
Wstęp
Część I
Teoretyczne podstawy badań nad spuścizną Tadeusza Strumiłły (1884–1958)
Rozdział 1. Teoretyczne podstawy badań nad myślą pedagogiczną Tadeusza Strumiłły
1.1. Myśl pedagogiczna, koncepcja pedagogiczna – rozważania nad rozumieniem pojęć
1.2. Neotomistyczna koncepcja człowieka i społeczeństwa – założenia pedagogiki neotomistycznej
1.3. Personalistyczna koncepcja człowieka i społeczeństwa – założenia pedagogiki personalistycznej
1.4. Harcerska myśl pedagogiczna – pedagogia harcerska: aspekty teoretyczne i praktyczne
Część II
Działalność społeczno-organizacyjna Tadeusza Strumiłły (1884–1958)
Wyniki badań własnych
Rozdział 2. Zarys działalności społeczno-organizacyjnej Tadeusza Strumiłły
2.1. Życie i dzieło
2.2. Działalność publicystyczna i redaktorska
2.3. Praca naukowo-dydaktyczna na Uniwersytecie Lubelskim oraz w Gimnazjum Humanistycznym Towarzystwa Szkół Pracy w Ostrowie
2.4. Praca naukowo-dydaktyczna w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach
2.5. Praca naukowo-dydaktyczna w Państwowym Pedagogium w Poznaniu i na Uniwersytecie Poznańskim
Rozdział 3. Praca wychowawcza i organizacyjna Tadeusza Strumiłły na rzecz ruchu eleuzyńskiego (1906–1958)
3.1. Spotkanie z Wincentym Lutosławskim i wstąpienie do Eleusis
3.2. Działalność w Eleusis – Związku dla Krzewienia Moralnego Odrodzenia i Wychowania Narodowego (1906–1913)
3.3. Sprawa Śląska oraz działalność na rzecz robotniczych kursów eleuzyńskich
3.4. Działalność w ognisku londyńskim Eleusis
3.5. Organizacja i udział w sejmach filareckich
3.6. Przedmiot i zakres sporu o Eleusis
3.7. Geneza sporu o Eleusis w korespondencji prywatnej
3.8. Działalność w Eleusis w latach 1914–1939 i zmiana nazwy na Filarecki Związek Elsów
3.9. Starania Tadeusza Strumiłły o reaktywację Filareckiego Związku Elsów po II wojnie światowej
Rozdział 4. Praca wychowawcza i organizacyjna Tadeusza Strumiłły na rzecz skautingu i polskiego harcerstwa (1911–1958)
4.1. Udział w powstawaniu skautingu polskiego oraz działalność w ruchu do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości (1911–1918)
4.2. Udział w kształtowaniu ideowych podstaw harcerstwa
4.3. Działalność organizacyjna i wychowawcza w harcerstwie polskim w dwudziestoleciu międzywojennym
4.4. Funkcje pełnione w harcerstwie polskim
4.5. Działalność w harcerstwie podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu
4.6. Zaproszenia na kongresy, wykłady i inne wydarzenia adresowane do Tadeusza Strumiłły
4.7. Działalność i funkcje pełnione przez Tadeusza Strumiłłę w harcerstwie na gruncie międzynarodowym
Rozdział 5. Działalność Tadeusza Strumiłły na rzecz walki z alkoholizmem (1906–1958)
Część III
Myśl pedagogiczna Tadeusza Strumiłły (1884–1958)
Wyniki badań własnych
Rozdział 6. Założeniowość filozoficzno-teologiczna
6.1. Spory wokół założeniowości teologicznej i filozoficznej
6.2. Założenia antropologiczne (koncepcja człowieka)
6.3. Podstawy aksjologiczne
6.4. Społeczno-kulturowe uwarunkowania wychowania
6.5. Wychowanie i pedagogika – rozumienie pojęć
Rozdział 7. Proces wychowania: ideał, cele, zasady, metody, środki wychowania
7.1. Ideał wychowania jako ideał człowieka – elsa – harcerza – Polaka
7.2. „Podstawowa Trójca Wychowawcza” – harcerstwo, rodzina, szkoła
7.3. Cele i zadania harcerstwa jako cele wychowania
7.4. Samowychowanie i jego miejsce w całościowym ujęciu procesu wychowawczego
7.5. Metodyka wychowania harcerskiego
7.6. Podstawy praktycznej działalności wychowawczej – pomysł szkoły eleuzyńskiej oraz współpraca harcerstwa ze szkołą
Rozdział 8. Dziedziny wychowania – próba rekonstrukcji
8.1. Wychowanie moralne
8.2. Wychowanie religijne
8.3. Wychowanie antyalkoholowe
8.4. Wychowanie fizyczne
8.5. Wychowanie społeczne i narodowe
8.6. Wychowanie intelektualne – samokształcenie
Rozdział 9. Nauczyciel i jego rola w systemie oświatowym
9.1. Rola nauczyciela-wychowawcy i wychowawcy-harcerza
9.2. Kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli
9.3. Poglądy Tadeusza Strumiłły na organizację systemu kształcenia w innych krajach
Zakończenie
Podsumowanie i uwagi końcowe
Narodowa pedagogia kultury i braterstwa narodów – próba kwalifikacji (i klasyfikacji) koncepcji wychowania Tadeusza Strumiłły
Bibliografia
1. Bibliografia tekstów naukowych i popularnonaukowych Tadeusza Strumiłły (1884–1958)
2. Inne materiały źródłowe
3. Literatura pomocnicza
4. Źródła internetowe
Aneks