Na skrzydłach wyobraźni. Walka człowieka i ewolucji z grawitacją

MARZENIA O LATANIU

Marzycie czasem, że potraficie latać niczym ptak? Szybowanie bez trudu ponad wierzchołkami drzew, wznoszenie się i opadanie, zabawa i uniki w trzecim wymiarze. Kiedy w Anglii wystukuję na klawiaturze niniejsze wyrazy, te "lecą" do chmury, gotowe "wylądować" w amerykańskim komputerze. Mogę "polecieć" wirtualnie z Oksfordu do Australii, patrząc po drodze na usytuowane "w dole" Alpy i Himalaje. Nie wiem, czy maszyny antygrawitacyjne rodem z fantastyki naukowej staną się kiedykolwiek rzeczywistością. Wątpię i nie chcę nawet snuć dalszych rozważań na ten temat. Książka, trzymając się naukowych faktów, przedstawia sposoby na pokonanie grawitacji, choć dosłownie uciec przed nią się nie da. Jak nam, ludziom, udało się z naszą technologią, i zwierzętom, z ich uwarunkowaniami biologicznymi, poradzić sobie z problemem oderwania się od stabilnego podłoża: z ucieczką, nawet jeśli tylko na jakiś czas lub częściowo, przed tyranią grawitacji? Jakie benefity w świecie natury niesie latanie?

Nic dziwnego, że niektórzy spośród największych umysłów w dziejach ludzkości, zwłaszcza Leonardo da Vinci, pragnęli wzbić się w powietrze niczym ptak i projektowali maszyny, które miały pomóc im urzeczywistnić owo pragnienie. Pozostały prototypami, bo też nie mogło być w większości przypadków inaczej, co nie oznaczało porzucenia marzeń o lataniu.

Podtytuł książki Walka człowieka i ewolucji z grawitacją, jak można się spodziewać, zapowiada treść książki - opisy najrozmaitszych sposobów pokonania grawitacji, odkrytych na przestrzeni wieków przez ludzi i w ciągu milionów lat przez zwierzęta.

od autora

Sławny ewolucjonista i prowokator wykonuje erudycyjny przelot przez biologię i mechanikę - nomen omen - lotu, nie bojąc się dygresji ku ludzkim marzeniom o wzbiciu się w powietrze. Uwaga, wciąga!

Aleksandra Stanisławska, serwis i podcast Crazy Nauka

Znakomity mariaż biologii z techniką, wciągająca opowieść o tym, jak życie zawłaszczyło sobie przestworza. Richard Dawkins to niezmiennie najwyższa półka.

Agnieszka Graclik, znana jako pani z pszyry, autorka książek Dziki poradnik przetrwania i Dziki poradnik gadania

Latać każdy może, trochę lepiej lub trochę gorzej... Parafraza słów piosenki znanego aktora najlepiej oddaje treść nowej książki Richarda Dawkinsa. Latanie zwiększa możliwości przetrwania, dlatego w świecie zwierząt jest wiele ewolucyjnych eksperymentów związanych z lataniem. Lata większość bezkręgowców, ale i wiele kręgowców. Latają ryby, płazy, gady, ssaki i oczywiście ptaki. Dywagacje autora o lataniu mieszają świat zwierząt i roślin z marzeniami ludzi. Podobnie jak w Ślepym zegarmistrzu, Richard Dawkins pokazuje ewolucyjne mechanizmy dążące do perfekcji. Są też rozważania nad rozmiarami skrzydeł aniołów, wynalazkami Leonarda da Vinci czy latającymi maszynami będącymi materializacją ludzkich marzeń. Dowiadujemy się, dlaczego królowe mrówek i termitów po locie godowym tracą skrzydła lub wręcz je sobie odgryzają, ale przede wszystkim dlaczego latanie w świecie zwierząt jest tak powszechne, choć nie zawsze doskonałe.

Dr Andrzej Kruszewicz, ornitolog, dyrektor warszawskiego zoo, autor książek przyrodniczych, audycji radiowych i programów telewizyjnych

W tej fascynującej opowieści Richard Dawkins wzbija się wysoko w powietrze i zabiera czytelników w emocjonującą podróż po świecie biologii opisanej darwinowskim językiem. Autor znany z takich bestsellerów jak Samolubny gen czy Najwspanialsze widowisko świata, trzymając się naukowych faktów, a jednocześnie używając przystępnego języka, przedstawia sposoby na pokonanie grawitacji. Prezentuje przyrodę w sposób niezwykle inspirujący, co w przyszłości z pewnością doprowadzi ludzkość do niezwykłych odkryć i osiągnięć. Jeśli jesteś marzycielem, który chciałby zmieniać świat, lub kochasz odkrywać tajemnice skrywane przez otaczającą nas przyrodę, to jest to lektura obowiązkowa.

Dr Łukasz Bożycki, biolog, fotograf, scenarzysta i prowadzący program Przyrodnik na tropie

Richard Dawkins swobodnie przechodzi od refleksji nad ewolucją zwierząt, które opanowały sztukę bezpiecznego spadania, szybowania lub aktywnego lotu, do dziejów ludzkiej aeronautyki, szukając analogii i zastanawiając się nad różnicami. Jeśli zdolność do lotu jest korzystna, czemu wykształciły ją tylko niektóre organizmy? Jaka jest jej cena? Kiedy przestaje być potrzebna? W jaki sposób dobór naturalny - mechanizm nieobdarzony rozumem ani zdolnością przewidywania - dostraja do siebie niezliczone modyfikacje anatomii i fizjologii, które umożliwiają najpierw kontrolowane oderwanie się od ziemi, a potem doskonalenie sztuki latania? Odwieczną cechą życia jest przekraczanie granic i zdobywanie nowych środowisk. Dawkins widzi w tym jedną z fundamentalnych strategii ewolucyjnych. Być może jej przedłużeniem są ludzkie marzenia o lataniu i wyprawy w kosmos, czyli przekroczenie kolejnej granicy.

Piotr Gąsiorowski, portal naukowy Eksperyment Myślowy

O książce w mediach:

Sztukater – recenzja książki