Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie z zaburzeniami i dysfunkcjami

Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie ważnej, lecz niedostatecznie uwzględnianej lub wręcz pomijanej w kształceniu przyszłych nauczycieli problematyki. Niedostateczna wiedza nauczycieli o trudnościach oraz możliwościach uczniów o innych prawidłowościach rozwojowych, o ich problemach psychologicznych i społecznych, błędne przekonania i postawy dotyczące roli integracji społecznej, brak odpowiedniego przygotowania metodycznego powodują liczne nieporozumienia w kontaktach z nimi i ograniczają efektywność oddziaływań dydaktycznych, terapeutycznych i wychowawczych.

Analizie zagadnień teoretycznych i wynikających z niej wnioskom są poświęcone trzy rozdziały opracowania. W rozdziale pierwszym zostały omówione zagadnienie niepełnosprawności w aspekcie społecznym oraz postrzeganie osób niepełnosprawnych i postawy społeczeństwa wobec nich. Rozdział drugi jest poświęcony problemom edukacyjnym. Analizie zostały poddane wiedza i postawy nauczycieli i rówieśników wobec uczniów niepełnosprawnych oraz został omówiony stan obecny i tendencje w kształceniu specjalnym (tj. kształceniu uczniów potrzebujących specjalnej pomocy) w Polsce i w Europie. W rozdziale trzecim są przedstawione zalety, trudności i warunki efektywnej realizacji idei integracji oraz sugestie dotyczące kształcenia nauczycieli.

Kolejny rozdział jest próbą przybliżenia nauczycielom języków obcych i kandydatom do tego zawodu problemów uczniów niepełnosprawnych (z rożnymi deficytami i zaburzeniami) w zależności od rodzaju niepełnosprawności.

Analizie poddane zostały te niepełnosprawności, z którymi najczęściej się może spotkać nauczyciel w szkołach masowych. W każdym z siedmiu podrozdziałów zostały nakreślone zarys niepełnosprawności oraz przyczyny, objawy i charakterystyczne zachowanie uczniów, skutki niepełnosprawności i trudności psychologiczne, dydaktyczne i społeczne, a także są sformułowane wskazania dydaktyczne w odniesieniu do nauczania języków obcych.

Niepełnosprawność, deficyty rozwojowe, zaburzenia i trudności mają jednak bardzo indywidualny charakter, rożny zakres i głębokość, mogą dotyczyć rożnych aspektów, mogą być sprzężone, dlatego ich opis został ograniczony do najczęściej występujących problemów.

Spis treści:

Wstęp     

Rozdział 1                                                                                                                    

Niepełnosprawność jako problem społeczny      

1.1. Osoby niepełnosprawne w dokumentach UE i w dokumentach polskich             

1.2. Spostrzeganie niepełnosprawności w społeczeństwie- rola stereotypów            

1.3. Postawy społeczeństwa wobec osób niepełnosprawnych          

Rozdział 2                                                                                                                  

Niepełnosprawni uczniowie jako problem edukacyjny      

2.1. Niepełnosprawni uczniowie w realizacji reformy edukacji                                    

2.2. Wiedza i przygotowanie nauczycieli do pracy z uczniami niepełnosprawnymi      

2.3. Postawy nauczycieli wobec niepełnosprawności i kształcenia integracyjnego      

2.4. Wiedza uczniów o niepełnosprawności                                                                

2.5. Postawy uczniów wobec niepełnosprawnych rówieśników                                  

2.6. Stan i tendencje kształcenia uczniów niepełnosprawnych w Polsce i w Europie 

Rozdział 3

Idea kształcenia integracyjnego   i problemy w jej realizacji      

3.1 Zalety, trudności i ograniczenia w realizacji kształcenia integracyjnego                

3.2. Warunki efektywnej realizacji idei integracji                                                          

3.3. Kształcenie nauczycieli dla potrzeb nauczania uczniów   niepełnosprawnych    

Rozdział 4

Analiza wybranych niepełnosprawności / specjalnych potrzeb edukacyjnych i

wskazania metodyczne 

4.1. Uczniowie z niepełnosprawnością słuchu (niedosłyszący i niesłyszący)            

4.2 Uczniowie niedowidzący (słabowidzący) i niewidomi                                          

4.3. Uczniowie z niepełnosprawnością ruchową                                                      

4.4. Uczniowie z zaburzeniami mowy / zaburzeniami komunikacji                          

4.5. Uczniowie dyslektyczni                                                                                       

4.6. Uczniowie z ADHD                                                                                           

4.7. Uczniowie przewlekle chorzy      

Zakończenie                                                                                                            

Bibliografia