Neoliberalne reformy edukacji w Stanach Zjednoczonych Od Ronalda Reagana do Baracka Obamy

Warto sięgnąć po najnowszą, genialną, kolejną już książkę prof. Eugenii Potulickiej z Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu poświęconą ideologii neoliberalnej w edukacji. Poprzednią wydała wraz z prof. Joanną Rutkowiak, bazując głównie na zakorzenionej na naszym kontynencie powyższej ideologii. Tym razem rozprawa poznańskiej komparatystki nosi tytuł - "Neoliberalne reformy edukacji w Stanach Zjednoczonych. Od Ronalda Reagana do Baracka Obamy".
 

Trzeba dysponować ogromną wiedzą, także pozyskaną dzięki naukowym pobytom w USA, żeby dokonać merytorycznej odsłony neoliberalnej polityki oświatowej w Stanach Zjednoczonych AP, która rzutuje w jakiejś mierze także na naszych polityków i niestety częściowo bezkrytycznych naukowców. Dokładnie widać to w naszym kraju, jak neoliberalny rząd Donalda Tuska i bezwzględnie, a zatem i bezdyskusyjnie podporządkowane mu władze Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz edukacyjnych instytucji centralistycznego nadzoru, realizują założenia „neoliberalnej fantazji”, która produkuje jedynie słuszną wizję „najlepszych praktyk” opartych na metodach i założeniach globalnego biznesu, a wszystko to dzieje się poza i wbrew interesom państw narodowych.

Jak słusznie pisze Autorka już we wstępie: Mimo wymienionych oraz innych opracowań poświęconych wpływowi neoliberalizmu na edukację daleko nam jeszcze do zrozumienia wszystkich mechanizmów wpływu korporacjonizmu na reformy edukacji, wpływu środowisk wielkiego biznesu i korporacji transnarodowych, a przede wszystkim skutków neoliberalnych reform szkolnictwa... więcej tutaj    

     Neoliberalizm jest dominującą ideologią we współczesnym świecie, wywiera ogromny wpływ także na edukację. Książka weryfikuje hipotezę o istnieniu edukacyjnego programu ekonomii korporacyjnej. O ile wybitni ekonomiści mówią otwarcie o błędach doktryny neoliberalnej i o potrzebie wymyślenia nowej koncepcji, o tyle pedagodzy w naszym kraju (bo nie za granicą) na ogół milczą na temat konieczności radykalnej zmiany funkcjonującego modelu edukacji, jako pochodnej, gdyż stanowiącej narzędzie i konsekwencję funkcjonowania korporacyjnej ekonomii.

    Celem książki jest krytyczna analiza teorii, ideologii, filozofii neoliberalizmu oraz jego pedagogii w Polsce i na świecie. Autorki dociekają także, jakie są skutki neoliberalnej pedagogii i kultury Sądzą, że znajomość zagadnień podejmowanych w publikacji jest konieczna każdemu, kto chce się uważać za świadomego obywatela. Są zdania, iż należy krytycznie przemyśleć całość edukacyjną, w jakiej funkcjonujemy z wzięciem pod uwagę jej neoliberalnego – również całościowego - uwikłania.

Spis treści:

Wstęp – szkic problematyki pracy    

Neoliberalizm jako dominująca ideologia    

Polityka oświatowa Stanów Zjednoczonych manifestacją ideologii 

korporacjonizmu 

Wojna o kształt edukacji   

Deklaracje wojny w dokumentach krajowych i światowych 

Wojna z kadrą pedagogiczną całego systemu szkolnego 

Walka przeciwników neoliberalnych reform edukacji 

w Stanach Zjednoczonych 

Parę uwag metodologicznych o badaniu amerykańskiej 

polityki oświatowej 

Bibliografia   

Rozdział 1. Ponowna ofensywa zwolenników edukacji wolnorynkowej
w Stanach Zjednoczonych 

1.1. Ofensywa w kampanii wyborczej 2011/12 

1.2. „Naturalne” wyjaśnianie zróżnicowanych osiągnięć uczniów 

1.3. Atak na szkolnictwo publiczne 

1.4. Atak na związki zawodowe nauczycieli   

1.5. Zarzuty pod adresem pedagogów akademickich 

1.6. Czy Stany Zjednoczone dotknęła epidemia głupoty? 

Bibliografia 

Rozdział 2. Rynek w edukacji amerykańskiej jako teoria

oraz ideologia neoliberalna 

2.1. Rynek: teoria pozytywna, teoria normatywna czy ideologia? 

2.2. Teorie wykorzystywane przez neoliberalizm 

2.2.1. Monetaryzm 

2.2.2. Teoria transakcji społecznych   

2.2.3. Teoria kapitału ludzkiego   

2.2.4. Teoria wyboru publicznego   

2.2.5. Teoria agencji 

2.2.6. Teoria kosztów transakcyjnych   

2.3. Neoliberalizm jako ideologia, wojna szkolna, zmiana paradygmatu 

Bibliografia 

Rozdział 3. Ruch reform edukacji w Stanach Zjednoczonych
i jego początki po 1981 roku   

3.1. Fale ruchu reform    

3.2. Raport „Naród w zagrożeniu”    

3.2.1. Raport ministra Terrela H. Bella    

3.2.2. Reakcje na raport    

3.3. Doskonałości nie można zadekretować    

Bibliografia   

Rozdział 4. Ruch restrukturyzacji w szkolnictwie amerykańskim –
reforma oddolna?   

4.1. Restrukturyzacja w świetle raportu dla Ministerstwa Edukacji    

4.2. Restrukturyzacja w percepcji pedagogów    

4.3. Restrukturyzacja w stanie Kentucky    

4.4. Restrukturyzacja w Chicago    

4.5. Reforma w koncepcji biznesu    

4.6. Trudności przeprowadzenia restrukturyzacji   

4.7. Co wiadomo o efektach tej fali reform? 

Bibliografia 

Rozdział 5. Reformy edukacji skoncentrowane na standardach

w Stanach Zjednoczonych   

5.1. Polityczna geneza ruchu standardów   

5.2. Koncepcja reformy systemowej Marshalla Smitha i Jennifer O’Day   

5.3. Atak na konstruktywistyczną koncepcję nauczania-uczenia się 

5.4. Wymuszanie reformy przez testowanie   

5.5. Wnioski z badań skutków reformy skoncentrowanej 

na standardach i testowaniu 

5.6. „Światowej klasy standardy” czy zwiększanie barier?   

Bibliografia   

Rozdział 6. Prywatne może być publiczne? Vouchery –

najbardziej radykalna forma prywatyzacji amerykańskiej edukacji 

6.1. Prywatyzacja jako główny temat polityki oświatowej w XXI wieku

6.2. Vouchery w perspektywie ich adwokatów   

6.3. Opozycja przeciw voucherom i rynkowym reformom edukacji 

6.4. Trudności we wprowadzaniu voucherów 

6.5. Szkic rozwoju voucherów   

6.6. Między deklaracjami a celami rzeczywiście realizowanymi 

6.7. Prognozy dotyczące przyszłości voucherów   

6.8. Podsumowanie 

Bibliografia 

Rozdział 7. Szkoły czarterowe w Stanach Zjednoczonych –
wybór publiczny czy prywatny?   

7.1. Czym są szkoły czarterowe?   

7.2. Teoria wyboru publicznego czy neoliberalna ideologia? 

7.3. Cele ruchu szkół czarterowych 

7.4. Szkic rozwoju szkół czarterowych   

7.5. Tworzenie szkół czarterowych i ich funkcjonowanie   

7.6. Typy szkół czarterowych   

7.7. Osiągnięcia uczniów szkół czarterowych 

7.8. Niepowodzenia i problemy ruchu wyboru szkoły   

7.9. Dalsze zwiększanie publicznego finansowania 

prywatyzacji szkolnictwa 

Bibliografia   

Rozdział 8. „Nie zostawimy żadnego dziecka w tyle”. Reforma edukacji

prezydenta George’a W. Busha   

8.1. Reforma George’a W. Busha na tle reform wprowadzonych 

od czasu prezydentury Ronalda Reagana 

8.2. „No child left behind” („Nie zostawimy żadnego dziecka w tyle”) – 

mierz i karz 

8.3. Rozliczanie rozliczania   

8.3.1. Standardy będące wyzwaniem?   

8.3.2. Do czego prowadzi obsesja testów? 

8.3.3. Dzieci zostawione w tyle   

8.3.4. Czy można zmierzyć adekwatny postęp roczny szkoły?   

8.3.5. Rozliczanie jako centralna kwestia NCLB 

i wyniki strategii presji 

8.4. Rekomendacje dotyczące dalszych reform edukacji 

i niektóre przyczyny porażki NCLB   

8.5. Ustawa Busha a neoliberalizm 

Bibliografia   

Rozdział 9. „Wyścig w górę” – kolejne zaklęcie

amerykańskiej polityki oświatowej   

9.1. Stanowisko polityczne Baracka Obamy 

9.2. Neoliberalna polityka oświatowa 

9.3. Stanowisko Baracka Obamy i Arnego Duncana 

w sprawach edukacji przed wyborami w roku 2008 

9.4. American recovery and reinvestment act   

9.5.Zarys koncepcji reformy edukacji Baracka Obamy 

i Arnego Duncana   

9.6. Race to the Top 

9.6.1. Granty dla szkół publicznych   

9.6.2. Reformowanie profesji nauczycielskiej   

9.6.3. Wspólne podstawowe standardy edukacyjne 

9.6.4. Usilne popieranie rozwoju szkół czarterowych   

9.6.5. Tworzenie systemu danych o osiągnięciach uczniów

i nauczycieli   

9.6.6. Zakończenie programu Race to the Top   

9.7. Kampania wyborcza w 2012 roku i nowy plan reformy edukacji   

9.8. Oceny działań Baracka Obamy i Arnego Duncana w edukacji   

9.9. Plany Baracka Obamy i Arnego Duncana

na drugą kadencję i kolejne „rozliczenia rozliczających”   

Bibliografia   

Rozdział 10. Reforma amerykańskich uniwersytetów –

czas przetrwania   

10.1. Kapitalistyczny reżim akademicki i jego mechanizmy   

10.2. Kto rządzi w uczelniach? Niezwykłe upolitycznienie

szkolnictwa wyższego   

10.3. Sytuacja kadry uczelnianej   

10.4. Atak na uczelnie kształcące pedagogów   

10.5. Sytuacja studentów w kapitalistycznym reżimie akademickim 

10.6. Podsumowanie przyczyn reform uniwersytetów oraz ich skutków 

Bibliografia   

11.
Zakończenie – amerykański sposób reformowania edukacji   

11.1. Stany Zjednoczone globalną agendą neoliberalnych zmian

w szkolnictwie 

11.2. Podsumowanie celów i efektów poszczególnych 

faz amerykańskiego ruchu reform   

Bibliografia