Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym

Doktor Justyna Dobrołowicz Autorka podjęła w swojej książce bardzo poważny temat dyskursywnej jakości krytycznej wizji edukacji tworzonej przez współczesną polską prasę jako znaczącej dla formowania się czytelniczych sposobów myślenia o niej. Rzecz jest o tyle skomplikowana, że edukacja, zawsze osadzona w społecznych kontekstach, jest obecnie specyficznie uwikłana ideologicznie, politycznie i ekonomicznie, co tworzy gęstość zależności i trudności rozszyfrowywania jej sensów oraz nadawania im znaczeń przez czytelników prasy jako uczestników życia społecznego. Autorka podjęła ambitny zamiar naświetlenia tej kwestii.

Z recenzji prof. dr hab. Joanny Rutkowiak

    Praca składa się z sześciu rozdziałów. Otwiera ją rozdział teoretyczny, którego celem jest omówienie zmian gospodarczych i kulturowych szczególnie ważnych dla funkcjonowania edukacji. Zmiany te tworzą konteksty, w których dyskurs jest realizowany i w dużej mierze decydują o jego treści. W rozdziale drugim, w związku z wieloma niejasnościami, które towarzyszą badaniom dyskursu, podjęłam próbę uporządkowania wiedzy o dyskursie i metodach jego analizy. Kolejne cztery rozdziały pracy mają charakter badawczy. Przeprowadzone analizy wybranych opiniotwórczych czasopism pozwoliły ustalić, jakie wątki tematyczne związane z edukacją są podkreślane w prasie; jak zbudowany jest dyskurs, jakich użyto w nim środków językowych; jakie rezultaty dla zachowania i sposobu myślenia czytelników może przynieść lektura tekstów o edukacji zamieszczonych na łamach tygodników opinii.
 

     Kończąc uwagi wstępne, składam serdeczne podziękowania Paniom Recenzentkom: prof. zw. dr hab. Marii Czerepaniak-Walczak i prof. zw. dr hab. Joannie Rutkowiak, za życzliwe rady, krytyczne uwagi oraz cenne wskazówki, które zdecydowały o ostatecznym kształcie książki.

 Spis treści:

Wstęp           

1. Społeczno-kulturowe konteksty prasowego dyskursu na temat edukacji         

1.1. Neoliberalny przełom kulturowy        
1.1.1. Ekonomizacja edukacji        
1.1.2. Konsumpcjonizm a edukacja        
1.1.3. Kult sukcesu       
1.2. Mediatyzacja współczesności        

2. Teoretyczno-metodologiczne problemy badań nad dyskursem       

2.1. Pojęcie dyskursu – trudności definicyjne        
2.2. Analiza dyskursu jako metoda poznawania
rzeczywistości społecznej       

3. Założenia metodologiczne        

3.1. Uzasadnienie wyboru tematu        
3.2. Przedmiot i cel badań      
3.3. Stanowisko badawcze     
3.3.1. Paradygmat interpretatywny    
3.3.2. Poststrukturalizm jako perspektywa badań własnych  
3.4. Dobór i charakterystyka materiału badawczego     
3.5. Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD) jako metoda badań własnych  

4. Forma prasowego dyskursu na temat edukacji  

4.1. Gatunkowe zróżnicowanie wypowiedzi prasowych o edukacji    
4.2. Lingwistyka dyskursu  
4.3. Neoliberalna nowomowa   

5. Główne wątki prasowego dyskursu na temat edukacji     

5.1. Ekonomizacja edukacji     
5.2. Efektywność edukacji     
5.3. Równość szans edukacyjnych     
5.4. Problemy ucznia wychowanka     
5.5. Problemy nauczyciela wychowawcy    

6. Edukacja prywatna czy państwowa?
Hegemonia ekonomicznego myślenia o edukacji     

Zakończenie     

Aneks     
Wykaz analizowanych tekstów prasowych    
Tabele  
Spis fotografii      

Bibliografia