Od eksportu do innowacji. Uczenie się przez eksport polskich przedsiębiorstw

Książka jest pierwszym w polskim piśmiennictwie ekonomicznym zwartym opracowaniem przedstawiającym w sposób kompleksowy koncepcję uczenia się przez eksport (learning by exporting). Tytułowe uczenie się dotyczy przedsiębiorstw, które wchodząc w interakcje z podmiotami rynku zagranicznego, stają przed koniecznością wdrożenia innowacji. Spełnianie innych niż krajowe standardów jakościowych, skutkujące niezbędnymi zmianami dostawców materiałów, wprowadzaniem nowych funkcji w oferowanym produkcie, modyfikacją sposobu czy skróceniem czasu dostawy, stymuluje przedsiębiorstwa do rozwoju w zakresie stosowanych technologii oraz wspierających je rozwiązań organizacyjnych i marketingowych.

Mechanizm uczenia się przez eksport jest intuicyjnie dość łatwy do uchwycenia i uzasadnienia, ale w badaniach naukowych w wielu przypadkach nie udaje się w przekonujący sposób wykazać jego występowania. Autorka próbuje dociec, dlaczego tak się dzieje. Zwraca przy tym uwagę na nie dość precyzyjną definicję uczenia się przez eksport, niewystarczającą podbudowę teoretyczną czy ograniczenia metody dotychczasowych badań empirycznych. Z wykorzystaniem samodzielnie zaprojektowanej procedury badawczej zmierza do ustalenia, w jakim stopniu polskie przedsiębiorstwa, w tym szczególnie podmioty high-tech, rzeczywiście uczą się przez eksport.

Zagadnienia poruszane w książce są ważne nie tylko w kontekście opracowywania strategii rozwojowych przedsiębiorstw. Mają one także istotne znaczenie w dyskusji nad wspieraniem innowacji przez państwo. Jeśli bowiem przedsiębiorstwa uczą się przez eksport, adekwatne narzędzia nakierowane na stymulowanie internacjonalizacji mogą jednocześnie służyć podnoszeniu innowacyjności krajowej gospodarki.

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Handel międzynarodowy jako źródło innowacji

1.1. Rola handlu z zagranicą w procesie międzynarodowej dyfuzji technologii
1.2. Import a zwiększanie zdolności technologicznych
1.3. Eksport a zwiększanie zdolności technologicznych
1.4. Konceptualizacja pojęcia uczenia się przez eksport (learning by exporting)

Rozdział 2. Teoretyczne podstawy uczenia się przez eksport

2.1. Miejsce uczenia się przez eksport w wybranych teoriach ekonomicznych
2.2. Makro- i mezoekonomiczna perspektywa badawcza
2.3. Mikroekonomiczna perspektywa badawcza

Rozdział 3. Uczenie się przez eksport w świetle badań empirycznych

3.1. Badania jakościowe i ilościowe na próbach celowych
3.2. Badania ekonometryczne na próbach losowych
3.3. Determinanty uczenia się przez eksport

Rozdział 4. Znaczenie eksportu dla aktywności innowacyjnej polskich przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego

4.1. Procedura i zakres badań empirycznych
4.2. Intensywność sprzedaży zagranicznej
4.3. Obecność na rynkach zagranicznych a skłonność do wprowadzania innowacji
4.4. Eksport a prawdopodobieństwo wprowadzenia innowacji technologicznych

Rozdział 5. Uczenie się przez eksport w polskich przedsiębiorstwach wysokiej techniki

5.1. Cele i założenia badawcze
5.2. Metodyka badania, dobór i charakterystyka próby badawczej
5.3. Miejsce eksportu w działalności badanych przedsiębiorstw
5.4. Przyuczanie do eksportu
5.5. Uczenie się po podjęciu eksportu
5.6. Przenikanie innowacji do przedsiębiorstw nieprowadzących eksportu
5.7. Wielokrotne studium przypadku przedsiębiorstw przygotowujących się do podjęcia eksportu
5.8. Wnioski z przeprowadzonych badań empirycznych
Zakończenie
Bibliografia

Załączniki

Załącznik 1. Podsumowanie przeglądu badań ekonometrycznych nad uczeniem się przez eksport
Załącznik 2. Wykaz dziedzin i produktów wysokiej techniki
Załącznik 3. Wrażliwość, swoistość i ogólna trafność oszacowanych modeli logitowych
Załącznik 4. Wyniki analizy zależności
Załącznik 5. Podsumowanie wielokrotnego studium przypadku

Spis tabel

Spis rysunków