Otyłość dziecięca z perspektywy dzieci i rodziców. Aspekt behawioralny, emocjonalny, poznawczy

Otyłość należy do chorób cywilizacyjnych, a liczba osób nią dotkniętych z roku na rok wciąż wzrasta. Postęp cywilizacyjny i techniczny sprzyja rozwojowi otyłości. Szczególnie niepokojący jest fakt, że zaburzenie to coraz częściej występuje u najmłodszych członków społeczeństwa – dzieci i młodzieży. W Polsce, wśród dzieci w wieku szkolnym, na nadwagę i otyłość cierpi co piąty chłopiec i co siódma dziewczynka. Z tych statystyk widać, że otyłość dzieci i młodzieży staje się wyzwaniem nie tylko dla zdrowia publicznego, ale i samych młodych ludzi i ich rodzin.

W prezentowanej książce przedstawiono podstawowe informacje związane z diagnozą i badaniami otyłości dziecięcej, ze szczególnym skupieniem się na aspektach związanych z funkcjonowaniem psychologicznym. Zaprezentowano także badania własne w tym zakresie, które uwzględniają diadyczną perspektywę (dziecko – rodzic) postrzegania problemu otyłości dziecięcej. Ostatni rozdział poświęcony został wybranym strategiom prewencyjnym i interwencyjnym u dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała w Polsce i na świecie.

Spis treści:

Wprowadzenie
 
Rozdział 1. Otyłość w grupie dzieci i młodzieży
 
1.1. Rozpowszechnienie
1.2. Definicja i diagnoza
1.3. Wieloczynnikowe uwarunkowania otyłości
1.3.1. Wybrane czynniki socjoekonomiczne
1.3.2. Wybrane czynniki fizjologiczne
1.3.3. Wybrane czynniki rodzinne
1.3.4. Wybrane czynniki psychospołeczne
1.4. Konsekwencje otyłości
 
Rozdział 2. Wybrane aspekty funkcjonowania behawioralnego, emocjonalnego i poznawczego wśród dzieci i młodzieży
 
2.1. Wprowadzenie
2.2. Obraz ciała
2.2.1. Definicja i charakterystyka
2.2.2. Ocena negatywnego obrazu ciała w grupie dzieci i młodzieży
2.2.3. Wybrane czynniki biorące udział w kształtowaniu się obrazu ciała
2.2.4. Obraz ciała a inne aspekty funkcjonowania psychologicznego
2.2.5. Pomiar obrazu ciała w grupie dzieci i młodzieży
2.3. Style jedzenia
2.3.1. Rozwój i charakterystyka sposobu odżywiania się
2.3.1.1. Definicja
2.3.2. Nienormatywne style i zachowania żywieniowe oraz powiązane z nimi inne aspekty funkcjonowania psychologicznego w grupie dzieci i młodzieży
2.3.3. Pomiar postaw i zachowań żywieniowych w grupie dzieci i młodzieży
2.4. Doświadczane emocje
2.4.1. Definicja
2.4.2. Emocje i stres a inne aspekty funkcjonowania psychologicznego w grupie dzieci i młodzieży
2.4.3. Pomiar doświadczania emocji w grupie dzieci i młodzieży
 
Rozdział 3. Perspektywa diadyczna (dziecko – rodzic): teoria i badania
 
3.1. Perspektywa diadyczna – wprowadzenie
3.2. Diady w badaniach
 
Rozdział 4. Psychologiczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z otyłością – badania własne
 
4.1. Cele badań
4.2. Charakterystyka grupy
4.3. Narzędzia badawcze
4.3.1. Zachowania żywieniowe dzieci oceniane z perspektywy rodziców: Child Eating Behaviour Questionnaire (CEBQ)
4.3.2. Style jedzenia dzieci i młodzieży: Dutch Eating Behaviour Questionnaire for Children (DEBQ-C)
4.3.3. Emocje doświadczane przez dzieci i młodzież: Positive and Negative Affect Scale for Children (PANAS-C)
4.3.4. Niezadowolenie z ciała: Children’s Body Image Scale (dzieci) i Figure Rating Scale (młodzież)
4.3.5. Zmienne socjodemograficzne oraz motywacja do zmiany wyglądu i sposobu odżywiania się
4.4. Analiza statystyczna
4.5. Wyniki i ich dyskusja
4.5.1. Hipotezy 1-6: porównanie dzieci i młodzieży o zróżnicowanym wskaźniku masy ciała w zakresie niezadowolenia z ciała, stylów jedzenia oraz doświadczanych emocji
4.5.2. Hipotezy 7-14: porównanie dzieci i młodzieży o zróżnicowanym wskaźniku masy ciała w zakresie ich zachowań żywieniowych ocenianych przez rodziców
4.5.3. Hipoteza 15 – perspektywa diadyczna: analiza związku pomiędzy wskaźnikiem masy ciała dzieci i młodzieży a tym wskaźnikiem u rodziców oraz subiektywną oceną  dotyczącą statusu materialnego rodziny i motywacji do zmiany masy ciała i sposobu odżywiania się dzieci i młodzieży
4.5.4. Hipoteza 16 – perspektywa diadyczna: analiza zależności pomiędzy emocjonalnym jedzeniem/emocjonalnym objadaniem się u dzieci i młodzieży a kategorią BMI rodziców i ich dzieci (prawidłowa vs nadmierna masa ciała) oraz niezadowoleniem z ciała u dzieci
4.5.5. Ograniczenia badań i implikacje
 
Rozdział 5. Wybrane strategie prewencyjne i interwencje u dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała
 
5.1. Nadwaga i otyłość w świetle wskazań dotyczących działań prewencyjnych i interwencyjnych
5.1.1. Polskie Towarzystwo Otyłości Dziecięcej
5.2. Wybrane obszary oddziaływań i ich grupy docelowe
5.2.1. Opis wybranych oddziaływań w grupie dzieci i młodzieży
5.2.1.1. Działania w Polsce
5.2.1.2. Działania na świecie
 
Bibliografia
Załącznik