Paideia starożytnej Grecji i Rzymu Filozofia i Pedagogika. Tom I

Celem serii naukowej „Filozofia i Pedagogika” jest przede wszystkim ukazanie wkładu wniesionego przez rożne osoby do historii myśli edukacyjnej. Nie chodzi tutaj jedynie o filozofów, chociaż ci ostatni będą z pewnością stanowili większość, ale raczej o to, aby uwydatnić – przez twórczość tych osób – znaczenie rozważań filozoficznych dla myślenia o edukacji. Zadaniem autorów tekstów składających się na kolejne tomy serii jest więc odkrycie i rzetelna analiza tych elementów twórczości wybranych myślicieli, które w szczególny sposób pokazują wzajemne przenikanie się filozofii i pedagogiki.
Rozważania zawarte w każdym tomie serii „Filozofia i Pedagogika” dotyczą myślicieli usytuowanych w konkretnej epoce. Nie jest jednak rzeczą konieczną, aby tomy ukazywały się zgodnie z historycznym porządkiem poszczególnych epok. Możliwa jest więc sytuacja, gdy po ukazaniu się na przykład tomu Wychowanie i kształcenie w filozofii człowieka renesansu pojawi się tom Pozytywistyczne dociekania i programy oświatowe. Dopuszcza się także możliwość ukazywania się jednocześnie dwóch lub większej liczby tomów.
Przygotowany do druku tom pierwszy poświęcony jest starożytnej paidei – idei, która pozostawiła znaczący ślad w europejskiej myśli pedagogicznej i do której przez wieki nawiązywały założenia wychowawczo-edukacyjne. Układ tomu ma charakter chronologiczno-tematyczny i obejmuje zarówno czasy starożytnej Hellady, jak i okres hellenistyczny, wnoszący do kultury europejskiej nowe wartości.
Tom ten prezentuje również przeobrażenia, rozwój, a także wielowiekową trwałość niektórych założeń wychowawczych.

Seria będzie miała charakter ciągły i przewiduje opracowanie m.in. takich problemów (według epok i nurtów filozofii), jak: 
 

– Paideia starożytnej Grecji i Rzymu.

– Myśl pedagogiczna średniowiecznej Christianitas.

– Wychowanie i kształcenie w filozofii człowieka renesansu.

– Oświeceniowe idee edukacyjne: Niemcy – Anglia – Francja.

– Romantyczne wizje edukacyjne.

– Myśl pedagogiczna w kręgu neokantyzmu.

– Pozytywistyczne dociekania i programy oświatowe.

– Myśl pedagogiczna w kręgu heglizmu i marksizmu.

– Myśl pedagogiczna neoscholastyki i neotomizmu.

– Myśl pedagogiczna w kręgu amerykańskiego pragmatyzmu.

– Ideologie oświatowe w kręgu filozofii narodowych i utopii społecznych.

– Ideologie oświatowe w kręgu „filozofii zdegenerowanej” i systemów totalitarnych (faszyzm, nazizm, komunizm).

– Idee edukacyjne w kręgu krytycznego racjonalizmu.

– Myśl pedagogiczna w kręgu fenomenologii.

– Myśl pedagogiczna w kręgu niemieckiej filozofii wartości i antropologii filozoficznej.

– Myśl pedagogiczna w kręgu egzystencjalizmu.

– Idee edukacyjne w personalizmie i filozofii dialogu.

– Hermeneutyczne interpretacje idei i działań edukacyjnych.

– Myśl pedagogiczna w kręgu anglosaskiej filozofii analitycznej.

– Myśl pedagogiczna w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.

– Myśl pedagogiczna w kręgu filozofii procesu i teologii procesu.

– Myśl pedagogiczna we współczesnej konserwatywnej filozofii społecznej.

– Myśl pedagogiczna we współczesnej filozofii o inspiracji chrześcijańskiej (m.in. Karola Wojtyły).

– Postmodernistyczne dociekania i programy oświatowe.

– Idee edukacyjne w myśli filozoficznej judaizmu.

– Idee edukacyjne w myśli filozoficznej islamu.

Spis treści:

Wstęp

Maria Kocur

Arystotelesowskie poglądy konstytutywną częścią filozofii i pedagogiki

Danuta Kocurek

Cyceroński model wychowania

Antoni Gwizdak

Demokryt z Abdery i jego społeczno-ideowa moralistyka

Aleksandra Gancarz

Heurystyka Sokratesa

Wacław Korzeniowski

Archimedes – prekursor wychowania technicznego?

Sonia Czudek-Ślęczka

Koncepcje pedagogiczne św. Augustyna

Teodor Matraszek

Kształcenie i wychowanie w myśli filozoficznej Platona

Wiesława Korzeniowska

Myśl pedagogiczna Plutarcha z Cheronei

Miriam Prokešová

Marcus Fabius Quintilianus – inspiracja dla współczesności

Danuta Kocurek

Veterum sapientia w pismach Seneki Młodszego

Mirosława Pindór

Widowiska teatralne zagrożeniem dla procesu wychowawczego

według Jana Chryzostoma

Michal Hospodár

Wychowanie w nauczaniu św. Augustyna