Pedagogie postu Preteksty – konteksty – podteksty

„Zbiór tekstów zawartych w tej książce dotyczy szeroko pojętej edukacji w sytuacji gwałtownych zmian jej kontekstów politycznych, kulturowych i gospodarczych po 1989 roku w Polsce. (…) Na nasze polskie i regionalne przeobrażenia ‘socjalizmu’ w demokrację, gospodarkę rynkową i otwarcie na Zachód nałożyły się globalne procesy technologiczne, ekonomiczne, informacyjne, komunikacyjne i kulturowe porzucania epoki nowoczesności na rzecz epoki ponowoczesnej, a w kulturze i nauce trwał i trwa zwycięski pochód postmodernizmu – jako zwycięski wobec oświecenia i pozytywizmu sposób myślenia, wartościowania i zachowań.

   Studia, eseje i raporty z badań były wywołane przez nową, niezwykle trudną sytuację dziejową, którą przeżywaliśmy i której nadal doświadczamy, była ona dla nich głównym zbiorem pretekstów; są próbą jej wieloaspektowego zrozumienia z perspektywy pedagogicznej, ogarnięcia kontekstów przemian edukacji; są wreszcie próbą spenetrowania ukrytych, niewidocznych funkcji instytucji edukacyjnych, niejako jej podtekstów”.

  Jak zatem nazwać przemiany systemów otoczenia edukacji po 1989 roku?  Za niezwykle trafną metaforę uznaję określenie B. Barana, który napisał, że po socjalizmie w Polsce z tych różnych post-ów został nam tylko …post. (…) I stąd tytuł tego zbioru – Pedagogie postu (…)

(Ze słowa wstępnego autora)        

 Spis treści:

Słowo wstępne           

Pedagogia przejścia i pogranicza            

Edukacja jako trwały podmiot i przedmiot blokady rozwoju.
Hipotezy dysfunkcjonalności po 20 latach        

Mimikra czy sternik?
Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego       

Demokracja w edukacji czy edukacja dla demokracji?      

Edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności      

Zapętlenie kwestii edukacyjnej w sytuacji gwałtownej zmiany jej kontekstu       

Rynek edukacyjny a demokracja – sprzeczne wyzwania      

I cóż po pedagogu w zbójeckich czasach?        

Lęk i edukacja wobec przyszłości świata  

Potrzeba kształcenia w humanistycznej mądrości     

Mądrość jako oferta czwartej pedagogiki Pierwszego Pedagoga  

30 grzechów głównych w kształceniu nauczycieli  

Zmienić kształcenie nauczycieli    

Mity i funkcje szkoły. U korzeni dominującego paradygmatu edukacyjnego  

Ukryta przemoc jako podstawa racjonalności funkcjonowania szkoły     

Praca w szkole jako złudzenie. Studium przypadku    

Socjopedagogiczne problemy płci
(zarys wykładu i konwersatorium)    

Epidemie społeczne w środowisku akademickim    

Pedagogie pozoru i ułudy  

O różnym rozumieniu „równych szans” edukacyjnych     

Długotrwałe sprzężenie poziomu podstawowej alfabetyzacji i jakości życia w dorosłości  

Nierówno pod sufitem     

Nowe nierówności społeczne w edukacji wyższej    

Szkoła potem. Nadzieje i zwątpienia    

Potrzeba edukacji krytycznej     

Szkoła do/dla zmiany społecznej – warunki konieczne  

Bibliografia    

Indeks nazwisk