Pedagogika autorytarna Geneza, modele, przemiany

Książka jest próbą interpretacji teorii wychowania autorytarnego w Polsce na przestrzeni lat 1948-1989. Stanowi opracowanie łączące przegląd literatury z elementami autorskiej analizy wybranych teorii i koncepcji wychowania.

Celem pracy było dokonanie metaforycznej analizy współczesnej pedagogiki autorytarnej. Zagadnienia przeanalizowano z teoretycznego, filozoficznego oraz historycznego punktu widzenia.

Autorka starała się przedstawić, na czym polega odrębność pedagogiki autorytarnej jako odrębnego systemu wychowawczego, czym różni się od innych teorii i jakie czynniki decydują o jej strukturze i efektywności.

            Adresatami publikacji są zarówno teoretycy, jak i praktycy pedagogiki, którzy dzięki tej pozycji mają szansę zgłębić istotę zjawisk odnoszących się do autorytarnego systemu wychowania, które mimo pluralizmu ofert są stale obecne we współczesnej teorii i praktyce pedagogicznej. Jednym z celów pracy jest także uwrażliwienie na niebezpieczeństwa kryjące się w tym typie oddziaływań wychowawczych.

 

Spis treści

 

Wstęp

 

Rozdział I

Ideowo-fi lozofi czne, społeczno-kulturowe

i psychologiczne założenia totalitaryzmu i autorytaryzmu

 

Geneza i znaczenie pojęcia t o t a l i t a r y z m

Źródła ideologii totalitarnych

Krytyka liberalizmu i demokracji z perspektywy zwolenników totalitaryzmu

Liberalizm

Demokracja

Faszyzm jako ideologia wychowania

Specyfika instytucji totalnych

Ukryte wymiary instytucji edukacyjnych

Geneza i znaczenie pojęcia a u t o r y t a r y z m

Pojęcie o s o b o w o ś c i a u t o r y t a r n e j

Totalitaryzm – autorytaryzm – autokratyzm

 

Rozdział II

Pedagogika autorytarna w Polsce w latach 1948–1989

 

Polska w latach 1948–1989. Państwo totalitarne czy autorytarne?

Model autorytarnej ideologii wychowawczej w Polsce na przestrzeni lat 1948–1989

Istota wychowania i kształcenia autorytarnego w Polsce

– etapy rozwoju autorytarnej refl eksji pedagogicznej

Lata 1948/1949–1955/1956

Charakterystyka systemu oświaty

Działalność edukacyjna i wychowawcza szkoły

Lata 1956/1957–1969/1970

Charakterystyka systemu oświaty

Działalność edukacyjna i wychowawcza szkoły

Lata 1970/1971–1989

Charakterystyka systemu oświaty

Działalność edukacyjna i wychowawcza szkoły

Szkoła polska (1948–1989) jako instytucja totalna

 

Rozdział III

Współczesne teorie i ideologie wychowania autorytarnego

 

Naukowe teorie wychowania autorytarnego

Teoretyczne podstawy wychowania według Heliodora Muszyńskiego

Źródła i rozumienie pojęcia w i e d z a p e d a g o g i c z n a

Pojęcie w y c h o w a n i a

Cel, treści (wartości) i zadania wychowania

Istota oddziaływań pedagogicznych

Aktorzy procesu wychowania – konceptualizacja aktywności wychowanka i pojmowanie roli wychowawcy

Metody, techniki i środki wychowania

Mierniki wychowania

Recepcja teoretycznych podstaw wychowania H. Muszyńskiego jako podejścia autorytarnego w polskiej literaturze pedagogicznej

Teoretyczne podstawy wychowania według Krzysztofa Konarzewskiego

Źródła i rozumienie pojęcia w i e d z a p e d a g o g i c z n a

Pojęcie w y c h o w a n i a

Cel, treści (wartości) i zadania wychowania

Istota oddziaływań pedagogicznych

Aktorzy procesu wychowania – konceptualizacja aktywności wychowanka i pojmowanie roli wychowawcy

Metody, techniki i środki wychowania

Mierniki wychowania

Recepcja teoretycznych podstaw wychowania K. Konarzewskiego jako podejścia autorytarnego w polskiej literaturze pedagogicznej

Potoczne teorie wychowania autorytarnego

Wychowanie autorytarne w ujęciu Stanisława Sławińskiego

Źródła i rozumienie pojęcia w i e d z a p e d a g o g i c z n a

Pojęcie w y c h o w a n i a

Cel, treści (wartości) i zadania wychowania

Istota oddziaływań pedagogicznych

Aktorzy procesu wychowania – konceptualizacja aktywności wychowanka i pojmowanie roli wychowawcy

Metody, techniki i środki wychowania

Mierniki wychowania

Recepcja wychowania w ujęciu S. Sławińskiego jako podejścia

autorytarnego w polskiej literaturze pedagogicznej

Wychowanie autorytarne w ujęciu Jamesa Dobsona

Źródła i rozumienie pojęcia w i e d z a p e d a g o g i c z n a

Pojęcie w y c h o w a n i a

Cel, treści (wartości) i zadania wychowania

Istota oddziaływań pedagogicznych

Aktorzy procesu wychowania – konceptualizacja aktywności wychowanka i pojmowanie roli

Metody, techniki i środki wychowania

Mierniki wychowania

Recepcja wychowania w ujęciu J. Dobsona jako podejścia autorytarnego w polskiej literaturze pedagogicznej

 

Rozdział IV

Perspektywy rozwoju oraz miejsce pedagogiki autorytarnej we współczesnej systematyce pedagogicznej

 

Zakończenie

Bibliografia Publikacje książkowe

Artykuły w czasopismach

Dokumenty i akty prawne

Strony internetowe