Pedagogika. Podręcznik dla pierwszego stopnia kształcenia na poziomie wyższym

Podręcznik może być wykorzystywany przez studentów pedagogiki, pedagogiki specjalnej, kierunków przygotowujących do zawodu pedagoga i nauczyciela, jak również przez środowisko naukowe i dydaktyczne oraz osoby zajmujące się zawodowo problemami edukacji. Korzystając z niego, studenci zyskają rozeznanie w najważniejszych trendach pedagogicznego myślenia o edukacji, a także ogólnie poznają dorobek współczesnych nauk humanistycznych i społecznych. Będzie on zatem przydatny w kontekście zarówno tych przedmiotów, których celem jest wprowadzenie do studiowania pedagogiki, jak i tych, których celem jest syntetyzowanie wiedzy i doświadczeń nauk humanistycznych związanych z praktyką edukacyjną.

Pierwsza część książki obejmuje początki i rozwój pedagogiki w cywilizacji zachodniej, część drugą poświęcono najważniejszym problemom pedagogiki współczesnej, a także zagadnieniom łączenia teorii pedagogicznej z praktyką edukacyjną. W obu częściach odpowiednie miejsce zajmuje problematyka związana z pedagogiką polską.

Spis treści:

Wstęp

Część I. Geneza i rozwój pedagogiki

Rozdział 1. Geneza i rozwój pedagogiki w cywilizacji zachodniej

Wprowadzenie
1.1. Nowoczesny model nauki
1.1.1. Powstanie i rozwój uniwersytetów
1.1.2. Model nauki w cywilizacji europejskiej epoki nowoczesnej
1.1.3. Proces instytucjonalizacji i dyscyplinaryzacji w nauce
1.2. Powstanie i rozwój pedagogiki
1.2.1. Wkład Immanuela Kanta w proces instytucjonalizacji pedagogiki
1.2.2. Wkład innych filozofów w rozwój pedagogiki niemieckiej
1.2.3. Przyczyny oporu wobec instytucjonalizacji pedagogiki w XIX wieku
1.3. Prekursorzy badań nad edukacją
1.3.1. Johann Friedrich Herbart – prekursor pedagogiki europejskiej
1.3.2. John Dewey – prekursor badań nad edukacją w kulturze amerykańskiej
1.4. Recepcja doktryny edukacyjnej Herbarta i Deweya
1.4.1. Recepcja doktryny nauczania wychowującego przez herbartystów
1.4.2. Recepcja doktryny nauczania i uczenie się przez działanie Deweya
Uwagi końcowe

Rozdział 2. Rozwój pedagogiki w Polsce

Wprowadzenie
2.1. Rola Galicji w tworzeniu warunków dla rozwoju nauki i oświaty
2.1.1. Wizja rozwoju pedagogiki i jej związków z praktyką edukacyjną wygenerowana na Uniwersytecie Lwowskim
2.1.2. Wizja rozwoju pedagogiki i jej związków z praktyką edukacyjną wygenerowana na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie
2.2. Ruchy społeczne na rzecz zmian w praktyce edukacyjnej na przełomie XIX i XX w.
2.3. Pedagogika w II Rzeczpospolitej
2.4. Pedagogika od 1939 roku do przełomu lat 60. i 70.
2.4.1. Pedagogika w latach 1939–1944
2.4.2. Pedagogika od 1945 roku do przełomu lat 60. i 70.
2.4.2.1. Kategorie pojęciowe potrzebne do opisu wielkiej zmiany kulturowej po roku 1945
2.4.2.2. Skuteczność działań zmierzających do likwidacji pedagogiki tradycyjnej
2.4.2.3. Skuteczność działań w tworzeniu warunków dla powstania  „nowej” pedagogiki
2.4.3. Pedagogika w latach 70. i 80.
Uwagi końcowe

Część II. Kluczowe problemy współczesnej pedagogiki

Rozdział 3. Proces przechodzenia od pedagogiki tradycyjnej do pedagogiki współczesnej

Wprowadzenie
3.1. Charakterystyka świata, w którym narodził się nowoczesny model nauki
3.2. Charakterystyka procesu przechodzenia od świata nowoczesnego do świata ponowoczesnego
3.3. Zmiana założeń konstytuujących model nauki w procesie zmiany
3.4. Zmiana w pedagogice
3.5. Zmiana relacji między pedagogiką a praktyką edukacyjną
Uwagi końcowe

Rozdział 4. Przedmiot badań i system pojęciowy współczesnej pedagogiki polskiej

Wprowadzenie
4.1. Procesy edukacyjne jako przedmiot badań pedagogicznych
4.1.1. Procesy nauczania i uczenia się w systemie oświatowym
4.1.2. Procesy społecznego uczenia się ludzi
4.2. Uwarunkowania dyskursu edukacyjnego jako przedmiot badań pedagogicznych
4.2.1. Warunki, w jakich dyskurs jest możliwy
4.2.2. Interesy związane ze społecznym dyskursem o edukacji
4.2.3. Źródła i przyczyny niezadowalającego zakresu i poziomu dyskursu
Uwagi końcowe

Rozdział 5. Związek teorii pedagogicznej z praktyką edukacyjną

Wprowadzenie
5.1. Wiedza naukowa o edukacji (teorie pedagogiczne) i jej związek z filozofią  oraz szczegółowymi dyscyplinami naukowymi
5.2. Pedagogie jako wytwory kulturowe
5.2.1. Ograniczenia związane z użyciem (zastosowaniem) wiedzy naukowej
5.2.2. Rehabilitacja refleksyjności w warunkach zmiany kulturowej
5.2.3. Pedagogie na mapie pojęciowej współczesnej pedagogiki
5.3. Status polityki oświatowej i jej związek z pedagogiką
Uwagi końcowe

Zakończenie

Gra o edukację

Uwagi metodyczne

Bibliografia prac cytowanych

Wykaz terminów zdefiniowanych w podręczniku

Wykaz skrótów

Spis tablic i rycin