Prawo mieszkaniowe. Regulacje i praktyka

Publikacja poświęcona została problematyce prawa mieszkaniowego z perspektywy prawa administracyjnego i cywilnego. Określono w niej uwarunkowania rozwoju prawa mieszkaniowego w Polsce, uwzględniając zagadnienia związane z polityką mieszkaniową realizowaną przez państwo, w tym instrumenty wsparcia dla rozwoju mieszkalnictwa.

Opracowanie przedstawia regulacje prawne dotyczące budownictwa mieszkaniowego w systemie deweloperskim i spółdzielczym, zarządzania nieruchomością lokalową, w tym w ramach wspólnoty mieszkaniowej i spółdzielni mieszkaniowej oraz nieruchomości zabytkowych, a także zasad korzystania z cudzych lokali mieszkalnych, również mieszkaniowego zasobu gminy. Obok analizy przepisów prawnych, autorzy przedstawili bogate orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz sądów administracyjnych.

Książka jest adresowana do prawników, pracowników organów samorządu terytorialnego, studentów kierunków związanych z administracją i gospodarką nieruchomościami oraz wszystkich posiadających lub planujących posiadanie mieszkania.

Autorzy – dr hab. Helena Kisilowska – profesor Politechniki Warszawskiej, dr inż. Rafał Godlewski, dr Dominik Sypniewski, dr Agnieszka Woźniak, dr Cezary Woźniak, mgr Urszula Legierska i mgr Anna Małkowska – stanowią zespół naukowy Zakładu Prawa i Administracji Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, który od wielu lat zajmuje się problematyką nieruchomości, zarówno w aspekcie prawa administracyjnego, jak i cywilnego.

Spis treści:

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I. Uwarunkowania rozwoju prawa mieszkaniowego w Polsce

1.1. Koncepcja prawa do zamieszkania
1.2. Polityka mieszkaniowa
1.3. Prawo do zamieszkania w Konstytucji RP  
1.4. Polityka mieszkaniowa w Polsce
1.5. Rozwój zasobu mieszkaniowego w Polsce

Rozdział II. Budownictwo mieszkaniowe w systemie deweloperskim

2.1. Ustawa deweloperska
2.1.1. Rozwój systemu deweloperskiego w Polsce
2.1.2. Geneza ustawy deweloperskiej
2.1.3. Zakres przedmiotowy ustawy deweloperskiej  
2.1.4. Zakres podmiotowy ustawy deweloperskiej
2.2. Ochrona nabywców na gruncie ustawy deweloperskiej
2.2.1. Uwagi ogólne
2.2.2. Geneza i rozwój umowy deweloperskiej
2.2.3. Umowa rezerwacyjna
2.2.4. Obowiązki przedkontraktowe dewelopera
2.2.5. Forma zawarcia umowy deweloperskiej
2.2.6. Treść umowy deweloperskiej
2.2.7. Odstąpienie od umowy
2.2.8. Niedozwolone postanowienia umowne w umowach deweloperskich
2.2.9. Instrumenty finansowe
2.2.10. Upadłość dewelopera
2.3. Podsumowanie. Perspektywy zmian w ustawie deweloperskiej

Rozdział III. Zarządzanie nieruchomością lokalową przez jej właściciela

3.1. Zarządzanie nieruchomością lokalową przez jej właściciela
3.2. Zarządzanie nieruchomością wspólną
3.2.1. Współwłasność – uwagi ogólne
3.2.2. Zasady zarządzania rzeczą wspólną w ramach współwłasności ułamkowej
3.3. Uprawnienie do rozporządzania nieruchomością lokalową przez jej właściciela

Rozdział IV. Wspólnoty mieszkaniowe

4.1. Istota wspólnoty mieszkaniowej według ustawy o własności lokali
4.1.1. Definicja wspólnoty mieszkaniowej
4.1.2. Powstanie wspólnoty mieszkaniowej
4.1.3. Funkcjonowanie wspólnoty mieszkaniowej
4.2. Zarząd nieruchomością wspólną
4.2.1. Uwagi ogólne
4.2.2. Prawa i obowiązki zarządcy
4.2.2.1. Obowiązki zarządcy nieruchomości w świetle znowelizowanej ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 391 ze zm.)
4.2.3. Zarząd przymusowy
4.3. Likwidacja wspólnoty

Rozdział V. Spółdzielcze prawa do lokalu

5.1. Geneza i rodzaje spółdzielczych praw do lokali
5.2. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
5.2.1. Przedmiot, podmiot i treść
5.2.2. Powstanie i wygaśnięcie
5.2.3. Przeniesienie własności lokalu będącego przedmiotem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego
5.3. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
5.3.1. Przedmiot, podmiot i treść
5.3.2. Powstanie i wygaśnięcie
5.3.3. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu we własność
5.4. Odrębna własność lokalu w spółdzielni mieszkaniowej
5.4.1. Przedmiot, podmiot i treść  
5.4.2. Powstanie odrębnej własności lokali w spółdzielni mieszkaniowej

Rozdział VI. Najem i inne formy korzystania z cudzych lokali mieszkalnych

6.1. Uwarunkowania prawne ochrony praw lokatorów
6.1.1. Geneza ustawy o ochronie praw lokatorów
6.1.2. Ustawa o ochronie praw lokatorów a przepisy innych ustaw. Zakres podmiotowy
6.1.3. Zakres przedmiotowy ustawy
6.2. Prawa i obowiązki właściciela i lokatora
6.2.1. Umowa o odpłatne korzystanie z lokalu  
6.2.2. Prawa i obowiązki strony umowy najmu
6.2.3. Regulacja czynszu
6.2.4. Rozwiązanie umowy o odpłatne używanie lokalu
6.2.5. Inne prawa i obowiązki właściciela i lokatora
6.3. Najem okazjonalny
6.4. Zasób mieszkaniowy gminy
6.4.1. Zasady gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy
6.4.2. Najem lokali wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego
6.4.3. Lokale socjalne
6.4.4. Pomieszczenia tymczasowe

Rozdział VII. Formy pomocy państwa w zakresie mieszkalnictwa

7.1. Program „Mieszkanie dla Młodych” (MDM)
7.2. Program budownictwa społecznego (TBS)
7.3. Mieszkaniowy zasób gminny
7.3.1. Lokale socjalne
7.3.2. Lokale związane ze stosunkiem pracy
7.3.3. Pozostałe lokale należące do gminnego zasobu mieszkaniowego
7.4. Tymczasowe pomieszczenia
7.5. Dodatki mieszkaniowe
7.6. Podatek jako element pomocy w kwestiach związanych z mieszkalnictwem
7.6.1. Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn
7.6.2. Ulga mieszkaniowa przy sprzedaży mieszkania
7.6.3. Preferencje w podatku od nieruchomości
7.7. Kasy mieszkaniowe (rachunki oszczędnościowo-kredytowe i kredyty kontraktowe)

Rozdział VIII. Wykorzystywanie nieruchomości zabytkowych na cele mieszkaniowe

8.1. Uwagi wstępne
8.1.1. Podstawowe pojęcia
8.1.2. Ochrona zabytków  
8.2. Obowiązki właścicieli i posiadaczy nieruchomości zabytkowych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe
8.2.1. Obowiązki związane z nabywaniem nieruchomości zabytkowych oraz obrotem nieruchomościami zabytkowymi
8.2.2. Obowiązek udostępnienia nieruchomości  
8.2.3. Obowiązki informacyjne
8.2.4. Obowiązek posiadania stosownej dokumentacji
8.2.5. Obowiązek uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków  
8.2.6. Obowiązki związane z wykonywaniem prac bez wymaganego pozwolenia
8.2.7. Obowiązek przeprowadzenia prac konserwatorskich lub robót budowlanych w wyniku wydanego nakazu  
8.2.8. Obowiązki związane z odkryciem, znalezieniem przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, że jest zabytkiem
8.2.9. Obowiązek finansowania badań archeologicznych
8.3. Prawa właścicieli i posiadaczy nieruchomości zabytkowych wykorzystujących je na cele mieszkaniowe
8.3.1. Uprawnienia związane z nabyciem nieruchomości zabytkowej
8.3.2. Pomoc finansowa ze strony państwa
8.3.3. Zwolnienia podatkowe
8.3.3.1. Zwolnienie z podatku od nieruchomości
8.3.3.2. Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn  
8.3.4. Kredyt hipoteczny jako źródło finansowania nieruchomości zabytkowych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe
8.3.5. Prawo do uzyskania zaleceń konserwatorskich  
8.4. Odpowiedzialność karna
8.5. Podsumowanie

Bibliografia