Profilaktyka i resocjalizacja nieletnich zagrożonych uzależnieniem od środków psychoaktywnych

Książka stanowi kompendium wiedzy nt. specyfiki problemu wchodzenia w obszar zagrożenia uzależnieniem od środków psychoaktywnych, w tym od alkoholu. Pokazane zostały konteksty sytuacji społeczno-prawnych nieletnich sprawców czynów zabronionych. Opisy dotyczą osób młodych i ich środowisk obciążonych przestępczością, dodatkowo mających kontakt ze środkami psychoaktywnymi. Wskazane są możliwości racjonalizacji wymienionych problemów. Warto podkreślić, że rekomendacje te dotyczą nie tylko oddziaływań na sprawców czynów zabronionych, ale też mogą być przydatne wychowawcom, nauczycielom, pracownikom socjalnym, kuratorom, policjantom, którzy zajmują się młodzieżą wchodzącą w sferę problemów związanych z niedostosowaniem społecznym.

Spis treści:

Wstęp

Rozdział 1. Wielowymiarowość problematyki demoralizacji i przestępczości nieletnich

1.1. Wybrane czynniki osobowe i społeczno-kulturowe dotyczące przestępczości nieletnich
1.1.1. Charakterystyka zjawiska przestępczości nieletnich i znaczenie środków psychoaktywnych w kryminogenezie
1.1.2. Zaburzenia osobowości i zaburzenia zachowania jako istotne czynniki etiologiczne przestępczości i problemów z nią związanych
1.1.3. Podkulturowe tło zachowań agresywnych i przemocowych nieletnich
1.1.4. Konceptualizacja okoliczności i czynników warunkujących jakość ludzkiego funkcjonowania w strukturze społecznej
1.2. Społeczno-prawne podstawy systemu sprawiedliwości naprawczej i idei probacji w oddziaływaniach wobec nieletnich
1.2.1. Wychowanie resocjalizujące, profilaktyka i praca socjalna wobec demoralizacji nieletnich i problemów z nią związanych
1.2.2. Sądowe środki oddziaływań resocjalizacyjnych wobec nieletnich sprawców czynów zabronionych
1.3. Wybrane doświadczenia międzynarodowe dotyczące rozwiązywania problemów demoralizacji i przestępczości nieletnich a działania krajowe

Rozdział 2. Konteksty środowiskowe kontaktów nieletnich z alkoholem i innymi środkami psychoaktywnymi

2.1. Psychozależność i środki psychoaktywne we współczesnej literaturze specjalistycznej
2.2. Wybrane środowiska socjalizacyjne a zagrożenie uzależnieniem od środków psychoaktywnych
2.2.1. Rodzinne czynniki chroniące i obciążające a przyjmowanie środków psychoaktywnych
2.2.2. Grupa rówieśnicza a kontakt nieletnich ze środkami psychoaktywnymi
2.2.3. Wpływ przekazów medialnych na powstawanie u nieletnich gotowości do przyjmowania środków psychoaktywnych

Rozdział 3. Resocjalizacja i profilaktyka w zakładach dla nieletnich – stan obecny i perspektywy

3.1. Nieletni w zakładzie dla nieletnich – charakterystyka problemu
3.1.1. Mikrosystemy wychowawcze w zakładach dla nieletnich w Polsce – zakładowa oferta profilaktyczna i resocjalizacyjna dla nieletnich zagrożonych uzależnieniem od środków psychoaktywnych
3.1.2. Usamodzielnienie nieletnich opuszczających zakłady resocjalizacyjne jako cel oddziaływań systemowych
3.2. Nowe zjawiska i tendencje w obszarze przestępczości nieletnich a kierunki ewolucji instytucjonalnych form oddziaływań profilaktycznych i resocjalizacyjnych

Rozdział 4. Metodologiczne podstawy badań własnych

4.1. Cele badań własnych
4.2. Problemy i hipotezy badawcze
4.3. Zastosowane metody badawcze, techniki i narzędzia
4.4. Organizacja i teren badań, charakterystyka badanej grupy

Rozdział 5. Problem środków psychoaktywnych na tle cech sytuacji społeczno-prawnych badanych nieletnich w świetle uzyskanych wyników

5.1. Poziom demoralizacji badanych nieletnich a środki psychoaktywne w ich egzystencji
5.2. Czynniki ochronne i obciążające w najbliższych środowiskach badanych nieletnich
5.3. Mikrosystemowe oddziaływania profilaktyczne i resocjalizacyjno-terapeutyczne realizowane wobec badanych nieletnich
5.4. Ocena skali zagrożeń rozwojowych dotyczących środowisk nieletnich w kontekście możliwości realizowania oddziaływań profilaktycznych i resocjalizacyjnych

Rozdział 6. Propozycje optymalizujące oddziaływania profilaktyczne i resocjalizacyjne wobec nieletnich zagrożonych uzależnieniem od środków psychoaktywnych

6.1. System oddziaływań profilaktycznych i resocjalizacyjnych wobec środowisk nieletnich przyjmujących środki psychoaktywne
6.1.1. Systemowość oddziaływań wobec nieletnich
6.1.2. Programowanie oddziaływań wobec nieletnich z problemem środków psychoaktywnych
6.2. Propozycje dotyczące zakładowych (mikrosystemowych) oddziaływań profilaktycznych i resocjalizacyjnych wobec nieletnich nadużywających środków psychoaktywnych
6.2.1. Proces diagnozy resocjalizacyjnej a system wychowawczy schroniska dla nieletnich
6.2.2. Programowe rozwiązywanie problemów dotyczących zachowań przemocowych nieletnich
6.2.3. Przykład programu oddziaływania wobec nieletnich obciążonych problemem środków psychoaktywnych

Zakończenie

Bibliografia