Przeciwdziałanie praniu pieniędzy. Krytyczne spojrzenie na taktyczne i prawne aspekty zwalczania prania pieniędzy w Polsce
- Wydawca: Difin Rok wydania: 2016 Oprawa:broszurowa ISBN: 9788380850644 Ilość stron: 210 Format: 16x23 cm
Pranie pieniędzy to przestępstwo, które uderza w szerokie spektrum istotnych społecznie dóbr prawnych. Dzieje się tak dlatego, że jego zadaniem jest nadanie pozoru legalności korzyściom majątkowym pochodzącym z popełnienia dowolnego czynu zabronionego. Skuteczna walka z tym zjawiskiem równoznaczna jest zatem z ograniczeniem szerokiego katalogu przestępczości generującej korzyści majątkowe, czyniąc ich popełnianie nieopłacalnym. Niestety, czynność wykonawcza prania pieniędzy, w oderwaniu od bazowego czynu zabronionego, nie różni się niczym od dziesiątek tysięcy legalnych transakcji dokonywanych każdego dnia przez uczestników rynku wymiany dóbr i usług. Ponadto, pranie pieniędzy to przestępstwo „bez granic”, w odróżnieniu od praktyki jego ścigania.
W praktyce śledczej istnieją dwa algorytmy ścigania prania pieniędzy, inicjowane wykryciem czynu bazowego, generującego korzyści majątkowe oraz inicjowane wytypowaniem transakcji podejrzewanej o związek z korzyściami majątkowymi pochodzącymi z jakiejkolwiek działalności przestępczej. Badania autora wykazały jednak, że skuteczne ściganie prania pieniędzy inicjowane transakcją podejrzaną w praktyce nie istnieje. Autor poszukuje zatem rozwiązań zmierzających do poprawy skuteczności ścigania prania pieniędzy inicjowanego transakcją podejrzaną, a poszukiwania odbywają się na dwóch płaszczyznach, prawno-porównawczej oraz taktyki kryminalistycznej. Ich wynikiem są propozycje optymalizujące, zarówno na płaszczyźnie prawno-porównawczej, jak i taktycznej. W tym ostatnim przypadku, autor proponuje zastosowanie taktycznego modelu działania (Model 3S), opartego o elementy oportunizmu procesowego, zarówno w ujęciu kryminalistycznym, jak i karnoprocesowym.
Spis treści:
Skróty
Słowo wstępne
Część I. Cel, założenia badawcze i metodyka badań
Rozdział 1. Cel pracy
Rozdział 2. Uzasadnienie dla podjęcia badań
Rozdział 3. Pytania badawcze
Rozdział 4. Przyjęta metoda badawcza
Część II. Kryminalizacja prania pieniędzy
Rozdział 1. Pranie pieniędzy w ujęciu historycznym
Rozdział 2. Początki kryminalizacji prania pieniędzy na świecie
Wstęp
Konwencja Wiedeńska
40 Rekomendacji FATF
Konwencja Strasburska
Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Konwencja z Palermo
Konwencja z Meridy
Konwencja Warszawska
Podsumowanie ustaleń z przeglądu regulacji międzynarodowych
Rozdział 3. Regulacje krajowe w wybranych państwach
Niemcy
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone
Podsumowanie ustaleń z przeglądu regulacji krajowych
Rozdział 4. Historia kryminalizacji prania pieniędzy w Polsce
Geneza
Dobro chronione przez przepisy kryminalizujące pranie pieniędzy
Historia kryminalizacji prania pieniędzy
Rozdział 5. znamiona przestępstwa prania pieniędzy z art. 299 § 1 k.k.
Wstęp
Przedmiot ochrony
Strona przedmiotowa
Podsumowanie analizy znamion przestępstwa prania pieniędzy z art. 299 § 1 k.k. w tekście przepisów kryminalizujących paserstwo
Rozdział 6. Przepadek mienia
Rozdział 7. Racjonalizacja znamion przestępstwa prania pieniędzy z art. 299 § 1 k.k. oraz ich wykładni – propozycje de lege ferenda
Propozycja wprowadzenia odpowiedzialności karnej za pranie pieniędzy na zasadzie winy nieumyślnej
Propozycja złagodzenia wymogu wskazania pochodzenia przedmiotu prania
pieniędzy z popełnienia konkretnego czynu zabronionego
Uwagi końcowe do propozycji racjonalizujących
Część III. Kryminalistyczny aspekt walki z praniem pieniędzy
Wstęp
Rozdział 1. Pranie pieniędzy w kontekście modus operandi sprawcy
Rozdział 2. Proponowany model ścigania
Etap I: Typowanie transakcji podejrzanych przez instytucje obowiązane
Podsumowanie Etapu I
Etap II: Analizy GIIF
Podsumowanie Etapu II
Etap III: Czynności sprawdzające prokuratury
Wprowadzenie
Model 3S w działaniach prokuratury
Etap III a: Weryfikacja formalno-merytoryczna zawiadomienia GIIF
Etap III b: Czynności sprawdzające
Podsumowanie Etapu III
Etap IV: Postępowanie przygotowawcze – faza dowodowa
Czas trwania Etapu IV i jego forma procesowa
Dwie fazy postępowania
Kompletność merytoryczna aktu oskarżenia
Faza in rem
Faza in personam
Sporządzenie aktu oskarżenia – wstęp do etapu postępowania sądowego
Podsumowanie Etapu IV
Bibliografia