Psychopedagogika relacji. Analiza transakcyjna dla nauczycieli i wychowawców

Analiza transakcyjna (AT) to koncepcja psychoterapeutyczna zapoczątkowana przez Erica Berne’a (1910–1970) w końcu lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Szybko znalazła szerokie zastosowanie w innych obszarach wiedzy i praktyki m.in. poradnictwie, coachingu, usprawnianiu struktur organizacyjnych firm i przedsiębiorstw oraz w edukacji. Ta ostatnia dziedzina jest stosunkowo mało znana w Polsce. Książka w sposób całościowy przybliża najważniejsze zagadnienia tej koncepcji i na tym tle ukazuje różnorodne problemy wiążące się z nauczaniem i wychowaniem. Koncentruje się głównie na relacjach, jakie mają miejsce między nauczycielem a uczniami oraz ich rodzicami. Przekazuje aktualny stan badań na ten temat i stanowi cenną inspirację dla własnych twórczych poszukiwań. Może być wartościową pomocą dla nauczycieli i wychowawców, ale też pedagogów szkolnych, doradców i socjoterapeutów oraz wszystkich tych, którzy w pracy z dziećmi i młodzieżą dążą do ich zrozumienia oraz wypracowania praktycznych metod trafnego postępowania.

Spis treści:

Wstęp

1. Relacje międzyludzkie

1.1. AT – koncepcja dialogu
1.2. AT – relacje edukacyjne
1.3. AT – dobre i trudne relacje z uczniami
1.4. AT – relacje z rodzicami ucznia
1.5. AT – relacje uczniów z rówieśnikami
1.6. AT – relacje jako transakcje

2. Wprowadzenie do analizy transakcyjnej

2.1. AT – Eric Berne i jego koncepcja
2.2. AT – kanoniczne zasady
2.3. AT – język
2.4. AT – metodologia i diagnoza
2.5. AT – modele i metafory
2.6. AT – inspiracje i nurty
2.7. AT – podejście relacyjne
2.8. AT – obszary zastosowań
2.9. AT – edukacyjna analiza transakcyjna
2.10. AT – badania naukowe

3. Struktura i funkcje osobowości

3.1. AT – model strukturalny osobowości
3.2. AT – model funkcjonalny osobowości
3.3. AT – wyłączenia i kontaminacje
3.4. AT – integracja osobowości
3.5. AT – integracja osobowości i cele edukacyjne
3.6. AT – stany Ja i rodzina
3.7. AT – stany Ja nauczyciela
3.8. AT – stany Ja w procesie nauczania
3.9. AT – inspirująca rola stanów Ja

4. Transakcje

4.1. AT – pojęcie transakcji
4.2. AT – transakcje równoległe
4.3. AT – transakcje skrzyżowane
4.4. AT – transakcje ukryte
4.5. AT – dewaloryzacje transakcyjne
4.6. AT – reguły komunikacji
4.7. AT – transakcje konfliktowe
4.8. AT – inne rodzaje transakcji
4.9. AT – parametry udanych transakcji
4.10. AT – transakcje w okresie dorastania
4.11. AT – transakcje nauczyciela z uczniem
4.12.  AT – badania i analizy nad transakcjami nauczycieli z uczniami i rodzicami

5. Głody i głaski

5.1. AT – głody w analizie transakcyjnej
5.2. AT – równowaga głodów edukacyjnych
5.3. AT – model 6P w edukacji
5.4. AT – kontrola głodów edukacyjnych i ich równowaga
5.5. AT – głaski, czyli znaki rozpoznania
5.6. AT – nauczycielskie znaki rozpoznania
5.7. AT – ekonomia znaków rozpoznania
5.8. AT – afirmacje jako znaki rozpoznania
5.9. AT – paradoksy znaków rozpoznania
5.10. AT – badania głodów i znaków rozpoznania w edukacji

6. Pozycje życiowe

6.1. AT – pojęcie pozycji życiowych
6.2. AT – rozwój pozycji życiowych
6.3. AT – pozycje życiowe nauczyciela
6.4. AT – pozycje życiowe i akulturacja emigrantów
6.5. AT – pozycje życiowe a skrypt
6.6. AT – badania pozycji życiowych

7. Skrypty życiowe

7.1. AT – pojęcie skryptu życiowego
7.2. AT – nakazy skryptowe (drivery)
7.3. AT – zakazy skryptowe (injunctions)
7.4. AT – programy skryptowe (script programs)
7.5. AT – spirala skryptu
7.6. AT – wzorce skryptowe
7.7. AT – waluta skryptu
7.8. AT – Zwycięzcy i Przegrani
7.9. AT – skrypt jako przekaz międzygeneracyjny
7.10. AT – uczucia zastępcze i autentyczne
7.11. AT – terapia i badania skryptu

8. Trójkąt dramatyczny

8.1. AT – Trójkąt Dramatyczny Stephena Karpmana
8.2. AT – inspiracje Trójkąta Dramatycznego
8.3. AT – Trójkąt Zwycięzcy
8.4. AT – Piramida Mocy
8.5. AT – Trójkąt Dramatyczny w skali makrospołecznej i politycznej
8.6. AT – role nauczyciela w Trójkącie Dramatycznym
8.7. AT – dramat przemocy szkolnej

9. Gry transakcyjne

9.1. AT – pojęcie gry transakcyjnej
9.2. AT – poznawanie gier transakcyjnych
9.3. AT – transakcyjne gry szkolne
9.4. AT – przykłady gier szkolnych
9.5. AT – gry o władzę
9.6. AT – gry zespołowe
9.7. AT – samoobrona w grach
9.8. AT – badania gier transakcyjnych

10. Rozwój dzieci i młodzieży

10.1. AT – spiralny model rozwoju
10.2. AT – rozwój a stany Ja
10.3. AT – puzzle rozwojowe
10.4. AT – metafora roślin i ogrodnika

11. Autonomia

11.1. AT – pojęcie autonomii
11.2. AT – rozwój i znaczenie autonomii
11.3. AT – cechy autonomii
11.4. AT – zintegrowane cechy autonomii
11.5. AT – Uważny Dorosły
11.6. AT – autonomia i skrypt
11.7. AT – autonomia w edukacji

12. Symbioza

12.1. AT – pojęcie symbiozy
12.2. AT – rozwój i znaczenie symbiozy
12.3. AT – Syndrom Nadopiekuńczej Matki
12.4. AT – symbioza i fobia szkolna
12.5. AT – koluzje transakcyjne
12.6. AT – edukacyjne konteksty symbiozy

13. Pasywność i dyskontowanie

13.1. AT – pojęcie pasywności
13.2. AT – strategie pasywności
13.3. AT – pasywność w adaptacjach osobowości
13.4. AT – pasywność szkolna
13.5. AT – przeciwdziałanie szkolnej pasywności
13.6. AT – pojęcie dyskontowania
13.7. AT – matryca dyskontowania
13.8. AT – badania nad pasywnością szkolną

14. Układ odniesienia

14.1. AT – pojęcie ram odniesienia
14.2. AT – kulturowe i społeczne przejawy ram odniesienia
14.3. AT – ramy odniesienia w analizie transakcyjnej
14.4. AT – edukacyjne aspekty transakcyjnych ram odniesienia

15. Kontrakt

15.1. AT – pojęcie kontraktu
15.2. AT – kontrakt w pomocy psychologicznej
15.3. AT – kontrakty w analizie transakcyjnej
15.4. AT – kontrakty edukacyjne
15.5. AT – niektóre wymogi zawierania kontraktów edukacyjnych
15.6. AT – kontrakt edukacyjny współcześnie

16. Czas i przestrzeń

16.1. AT – problematyka czasu i przestrzeni w psychologii oraz pedagogice
16.2. AT – transakcyjna strukturalizacja czasu
16.3. AT – proksemiczny wymiar transakcji szkolnych
16.4. AT – czasoprzestrzeń transakcji szkolnych
16.5. AT – badania czasu i przestrzeni szkolnej

17. Adaptacje osobowości, część I

17.1. AT – osobowość i jej adaptacje
17.2. AT – bycie dzieckiem
17.3. AT – typy adaptacji osobowości
17.4. AT – Dziecko Niekochane
17.5. AT – Dziecko Nieufne
17.6. AT – Dziecko Zaniedbane

18. Adaptacje osobowości, część II

18.1. AT – Dziecko Zawłaszczone
18.2. AT – Dziecko Wycofane
18.3. AT – Dziecko Pokonane
18.4. AT – Dziecko Negatywistyczne
18.5. AT – Dziecko Wykorzystane
18.6. AT – Dziecko Manipulujące

19. Adaptacje osobowości, część III

19.1. AT – Dziecko Odreagowujące
19.2. AT – Dziecko Uwiedzione
19.3. AT – Dziecko Zdyscyplinowane
19.4. AT – Dziecko w rozwoju

20. Płynność funkcjonalna

20.1. AT – model strukturalny i funkcjonalny
20.2. AT – droga do koncepcji płynności funkcjonalnej
20.3. AT – nauczyciel i płynność funkcjonalna
20.4. AT – Indeks Płynności Funkcjonalnej Temple
20.5. AT – badania płynności funkcjonalnej

Zakończenie
Bibliografia
Załączniki