Rozum w filozofii egzystencji

Rozum w filozofii egzystencji pokazuje, że prowadzona na gruncie filozofii egzystencji krytyka rozumu, a niekiedy wręcz walka z nim, może być pojmowana jako próba zakreślenia mu właściwego miejsca – po jego przesadnym wywyższeniu w nowożytnym racjonalizmie, a następnie degradacji w filozofii antyracjonalistycznej. Po wprowadzeniu w historię pojęcia rozumu i problematykę filozofii egzystencji autor kontynuuje swoje rozważania, rekonstruując stanowiska Alberta Camusa, Lwa Szestowa i Karla Jaspersa, filozofów o charakterystycznym podejściu do rozumu, co pozwala na ujęcie rozmaitych jego aspektów i w konsekwencji poszerzenie jego tradycyjnego pojmowania. Podkreślana jest w książce specyficzność doświadczenia egzystencjalnego, ponieważ w nim ujawnia się rola rozumu, jego kompetencje i ograniczenia, a także kategoria wiary religijnej, która może być dla rozumu bądź oponentem, bądź też jego sojusznikiem.                    

 

Paweł Wójs (1975) adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Pochodzi z Krakowa. Tytuł doktora uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tam też ukończył studia magisterskie z filozofii oraz z psychologii. 

 

Spis treści

 

Wstęp 

Rozdział I

Wprowadzenie w problematykę rozumu

w filozofii egzystencji 

1. Pojęcie rozumu, jego problematyczność i historia 

2. O pojęciu wiary 

3. O filozofii egzystencji 

Rozdział II

Rozum przeciw wierze: Alberta Camusa jasność myślenia 

1. Doświadczenie absurdu 

2. Pojęcie sensu i pojęcie absurdu 

3. Rozum a absurd

4. Samobójstwo jako wyraz akceptacji absurdu 

5. Plus ratio quam vis caeca valere solet 

6. Myśl prometejska – bunt 

7. Myśl południa – zasada miara 

Rozdział III

Wiara przeciw rozumowi: Lwa Szestowa niezakorzenienie 

1. Doświadczenie tragedii

2. Uwagi o metodzie 

3. Konieczność i niemożliwe 

4. Dwa typy myślenia. Odparcie racjonalizmu 

5. Świadomość historyczna 

6. Prawda w życiu duchowym 

7. Przyjaciel z filozoficznych antypodów 

8. Biblijna krytyka rozumu 

Rozdział IV

Rozum i wiara: Karla Jaspersa wiara filozoficzna 

1. Intelekt (Verstand) i nauka 

2. Rozum (Vernunft) i filozofia 

3. Wiara i jedność poznania 

4. Rozum jako wiązadło rodzajów ogarniającego 

5. Prymat rozumu 

6. Prawda filozoficzna rodzi się w komunikacji

egzystencjalnej 

Zakończenie – „rozum rozszerzony” 

Bibliografia 

Indeks nazwisk