Rozwój kwalifikacji naukowych nauczycieli akademickich nauk technicznych

Głównym przedmiotem książki jest opis procesu zdobywania odpowiednich kwalifikacji i kompetencji naukowych związanych z uzyskiwaniem stopni i tytułów naukowych: doktora, doktora habilitowanego i profesora. W związku z tym podkreślono kluczową rolę nauczyciela pracy naukowej i wychowawcy naukowców oraz nieocenione znaczenie specjalistycznych seminariów naukowych, warunkujących prawidłowy przebieg omawianych procesów.

Omówiono także cele i warunki uzyskiwania stopni i tytułów naukowych, układy ról osób biorących w tym udział, wybrane zagadnienia naukoznawstwa i metod nauk technicznych oraz zasady publikowania uzyskanych wyników prac naukowych.

Książka adresowana jest do doktorantów, habilitantów i doktorów habilitowanych przygotowujących się do uzyskiwania kwalifikacji koniecznych do pełnienia funkcji profesora jako nauczyciela i wychowawcy przyszłych naukowców.

Spis treści:

Wprowadzenie  

Rozdział 1. Uczelnie akademickie
1. Wprowadzenie       
2. Koncepcja uczelni akademickich       
3. Koncepcja politechnik    
4. Charakterystyka kształcenia akademickiego 
5. Charakterystyka procesu wychowania      
6. Granice specjalizacji w procesie kształcenia akademickiego 
7. Konieczność działalności badawczej nauczycieli akademickich       
8. Wzajemne uwarunkowania pracy dydaktycznej i naukowo-badawczej 
9. Model nauczyciela akademickiego    
Bibliografia 
Załącznik 1. Wielka Karta Uniwersytetów Europejskich 

     

Rozdział 2. Proinnowacyjne kształcenie inżynierów
1. Wprowadzenie      
2. Wyzwania współczesnej cywilizacji europejskiej    
3. Współczesne znaczenie pojęć „technika” i „inżynier”      
4. Cechy charakterologiczne i intelektualne twórczych inżynierów    
5. Charakterystyka współczesnej działalności inżynierów    
6. Społeczne uwarunkowania pracy inżynierów      
7. Etyczne aspekty zawodu inżyniera    
8. Rodzaje intelektualnej działalności inżynierów    
9. Warunki pobudzania aktywności innowacyjnej       
10. Warunki rozwijania kwalifikacji  
11. Aktualizacja wiedzy jako niezbędny warunek twórczości technicznej    
12. Cele i formy kształcenia ustawicznego 
13. Cechy wynalazku      
14. Zasady wartościowania wynalazków    
15. Klasyfikacja inżynierów      
16. Uwagi i wnioski końcowe    
Bibliografia  
Załącznik 1. Zasady etycznego postępowania inżynierów i techników      
Załącznik 2. Polskie określenie pojęcia „inżynier” sprzed 350 lat    

Rozdział 3. Pracownicy naukowi
1. Definicja pojęcia „pracownik nauki” i jego funkcje  
2. Ewolucja pojęcia „naukowiec”    
3. Podział pracowników nauki      
4. Klasyfikacja naukowców   
5. Ochrona nauki przed skutkami działalności pseudonaukowców      
6. Cechy osobowości kandydatów do pracy naukowej  
7. Kryteria oceny pracowników naukowych 
8. Wychowywanie kadr naukowych      
9. Formy kształcenia i podnoszenia kwalifikacji    
10. Warunki uzyskiwania kwalifikacji naukowych      
11. Instytucjonalne uwarunkowania kształcenia kadr naukowych   
12. Zagadnienia rekrutacji i selekcji pracowników nauki   
13. Zasady działania specjalistycznego zespołu naukowego      
14. Zasady programowania indywidualnego rozwoju naukowego 
15. Dynamika rozwoju osobowości    
Bibliografia    

Rozdział 4. Nauka i wiedza naukowa
1. Nauka jako proces poznawczy  
2. Przegląd znaczeń terminu „nauka”    
3. Funkcje nauki – rola i znaczenie   
4. Wiedza naukowa i kryteria naukowości  
5. Klasyfikacja nauk   
6. Technika, technologia i nauki techniczne  
7. Charakterystyka rozwoju nauk technicznych    
8. Kształcące i wychowawcze aspekty pracy badawczej    
Bibliografia  

Rozdział 5. Metody nauk technicznych
1. Wprowadzenie    
2. Pojęcia podstawowe      
3. Rodzaje działalności naukowej    
4. Ogólne określenie przedmiotu badań nauk technicznych   
5. Opis faz cyklu działalności badawczo-rozwojowej    
6. Model metodologiczny rozwiązywania problemów naukowych  
7. Obserwacja naukowa    
8. Eksperyment naukowy    
9. Pomiary naukowe    
10. Hipotezy naukowe      
11. Warunki uznania rozwiązania problemu naukowego    
12. Kryteria naukowości pracy badawczej      
Bibliografia    

Rozdział 6. Modele w naukach technicznych
1. Wprowadzenie    
2. Ogólne pojęcie modelu    
3. Modele nominalne i realne      
4. Ogólna klasyfikacja modeli naukowych      
5. Budowa modeli naukowych 
6. Cechy modeli naukowych   
7. Wymagania prostoty i adekwatności    
8. Procedura budowania modelu fizycznego    
9. Budowa modeli matematycznych    
10. Klasyfikacja modeli matematycznych    
11. Etapy badań modelowych    
12. Cykl badawczy modelowania matematycznego    
13. Poznawcze i kształcące znaczenie modeli naukowych    
14. Uwagi i wnioski końcowe   
Bibliografia   

Rozdział 7. Ewolucja koncepcji stopni i tytułów naukowych
1. Geneza stopni i tytułów naukowych 
2. Układy stopni i tytułów naukowych   
3. Ewolucja regulacji prawnych  
4. Stopnie i tytuł naukowy przed ostatnią reformą 
5. Geneza i założenia ostatniej reformy    
6. Postanowienia reformy z 2011 roku    
7. Uwagi i wnioski końcowe  
Bibliografia      

Rozdział 8. Proces doktoryzowania
1. Ogólne założenia    
2. Ogólne cele doktoryzowania    
3. Społeczny charakter procesu uzyskiwania doktoratu    
4. Układy ról w procesie doktoryzowania  
5. Kształtowanie cech osobowości pracownika naukowego 
6. Czynniki wpływające na poziom doktoratów    
7. Studia doktoranckie      
8. Zalecany rodzaj oraz zakres tematyki rozpraw doktorskich   
9. Wybór tematyki i programu rozpraw doktorskich  
10. Ogólne zalecenia opracowywania rozpraw doktorskich    
11. Promotor – jego rola i obowiązki    
12. Recenzje i recenzenci    
13. Egzaminy doktorskie      
14. Publiczna obrona rozprawy doktorskiej 
15. Promocja doktorska    
16. Publikowanie rozprawy doktorskiej oraz kwestia współautorstwa    
Bibliografia      

Rozdział 9. Proces habilitowania
1. Wprowadzenie      
2. Przyczyny niskiej sprawności uzyskiwania habilitacji przed reformą    
3. Ogólne założenia i cele habilitowania  
4. Różnice między rozprawą doktorską a dysertacją habilitacyjną   
5. Ogólne wymagania dotyczące dysertacji habilitacyjnych 
6. Zagadnienia określania dyscypliny naukowej habilitacji    
7. Warunki dysertacji habilitacyjnych      
8. Dysertacje związane z osiągnięciami technicznymi    
9. Zespołowe dysertacje doktorskie i habilitacyjne    
10. Ogólne zalecenia opracowywania dysertacji habilitacyjnych    
11. Recenzje w postępowaniu habilitacyjnym 
12. Kolokwium habilitacyjne   
13. Wykład habilitacyjny  
14. Wnioski i uwagi końcowe   
Bibliografia    

Rozdział 10. Proces uzyskiwania kwalifikacji profesora
1. Wprowadzenie   
2. Profesor i jego rola w zakresie kształcenia kadr naukowych      
3. Szkoła naukowa i jej rola   
4. Autorytet naukowy i jego znaczenie 
5. Warunki uzyskiwania tytułu profesora   
6. Przyczyny niskiej sprawności uzyskiwania stopni i tytułu naukowego    
7. Uwagi uzupełniające   
Bibliografia   

Rozdział 11. Zgromadzenia i dyskusje naukowe
1. Wprowadzenie    
2. Rodzaje zgromadzeń naukowych  
3. Przegląd celów konferencji naukowych   
4. Rola dyskusji w działalności naukowej   
5. Podstawy logiczne dyskusji
6. Zasady wygłaszania referatów  
7. Zasady uczestniczenia w dyskusji naukowej   
8. Rola przewodniczącego obrad 
Bibliografia    

Rozdział 12. Zasady redagowania publikacji naukowych
1. Rola publikacji naukowych w procesie badawczym  
2. Klasyfikacja publikacji naukowych   
3. Role czasopism naukowych 
4. Ogólne zasady pisarstwa naukowego      
5. Styl tekstów naukowych   
6. Zasady budowy akapitu    
7. Wprowadzenie do terminologii   
8. Rola i zalecany przedmiot wprowadzenia do publikacji  
9. Ogólne zasady redagowania prac teoretycznych    
10. Rodzaje równań fizycznych    
11. Symbolika wielkości fizycznych i technicznych  
12. Redagowanie schematów blokowych algorytmów obliczeń      
13. Ogólne zasady redagowania publikacji eksperymentalnych      
14. Redagowanie wykresów   
15. Wzory empiryczne  
16. Zasady redagowania wniosków i uwag końcowych   
17. Zasady doboru bibliografii   
18. Zasady redagowania streszczeń autorskich  
19. Zasady redagowania tytułu publikacji   
20. Kwestie autorstwa publikacji    
21. Zagadnienia podziękowań autora    
22. Problematyka redagowania podręczników akademickich    
Bibliografia   

Załącznik 1. Podstawowe symbole matematyczne      
Załącznik 2. Zestawienie ważniejszych symboli mechaniki płynów
w zakresie przepływów jednowymiarowych   

Skorowidz rzeczowy