Rusz się człowieku kl. III: Obudowa metodyczna programu wychowania fizycznego „Rusz się człowieku”. Klasa III szkoły podstawowej (PDF) Edukacja wczesnoszkolna: Plan pracy: 120 scenariuszy zajęć

Oddaję w Państwa ręce ostatnią część cyklu poradników dotyczących realizacji zajęć wychowania fizycznego na pierwszym etapie edukacyjnym. Poradniki stanowią obudowę metodyczną programu wychowania fizycznego dla szkoły podstawowej „Rusz się człowieku”. Zostały przygotowane z myślą o nauczycielach nauczania wczesnoszkolnego jako forma wzbogacenia ich bazy dydaktycznej. Prezentowany w nich materiał jest szczegółowy, a opisy czynności proste i czytelne nawet dla osób z małym doświadczeniem w prowadzeniu zajęć wychowania fizycznego.

W nauczaniu wczesnoszkolnym proces edukacji przebiega w sposób zintegrowany, a tempo pracy musi być dostosowane do możliwości psychoruchowych i percepcyjnych każdego ucznia. Edukacja na tym etapie wymaga od nauczyciela niezwykłej staranności w doborze treści, środków, strategii, metod kształcenia. Praca z dziećmi w klasach młodszych jest odpowiedzialna, ponieważ stanowi podstawę dalszej edukacji.

Jednocześnie wychowanie fizyczne jest przedmiotem, który wymaga od nauczycieli specjalistycznej wiedzy i specyficznych umiejętności. W systemie kształcenia kandydatów na nauczycieli brakuje specjalizacji „wychowanie fizyczne w edukacji wczesnoszkolnej”. Dlatego od kilkunastu lat pojawiają się opinie o zaniedbaniach lub wręcz błędach w edukacji fizycznej uczniów klas początkowych. Absolwenci akademii wychowania fizycznego nie są właściwie przygotowani do pracy z małymi dziećmi, natomiast studia z pedagogiki wczesnoszkolnej dają dużą wiedzę ogólną, dydaktyczną i metodyczną, ale w obszarze wiedzy praktycznej i umiejętności związanych z wychowaniem fizycznym niedostatki są spore.

Zajęcia wychowania fizycznego prowadzone w ramach edukacji wczesnoszkolnej powinny być dla uczniów przyjemnością i zabawą, a przede wszystkim wyzwalać radość z ruchu. Specyfika wychowania fizycznego umożliwia poznanie wartości oraz norm społecznych, zapewnia właściwy rozwój emocjonalny, wspiera kreatywność, wdraża do zachowań zapewniających bezpieczeństwo własne i innych. Zajęcia ruchowe sprzyjają kształtowaniu sprawności fizycznej, samodzielności oraz poczucia odpowiedzialności i obowiązku. Każde zajęcia powinny służyć rozwojowi fizycznemu, psychicznemu oraz społecznemu. Ponadto powinny wywoływać zaciekawienie, zdumienie, zadowolenie, a także kształtować umiejętność rozumienia uczuć i emocji swoich oraz innych osób. Organizacja lekcji wychowania fizycznego powinna być dostosowana do indywidualnych możliwości oraz potrzeb rozwojowych każdego dziecka.

Jedną z najważniejszych potrzeb dzieci jest potrzeba ruchu, dlatego zajęcia wychowania fizycznego powinny być prowadzone każdego dnia. Wskazane jest, aby co najmniej jedna godzina zajęć wychowania fizycznego w tygodniu odbywała się w sali gimnastycznej z wykorzystaniem wszelkich środków i sprzętów sportowych. Nauczyciel w codziennej pracy powinien uwzględniać zabawy i gry ruchowe zapobiegające wadom postawy oraz ćwiczenia kształtujące nawyki utrzymania prawidłowej postawy. W realizacji celów określonych w podstawie programowej niezbędne jest właściwe zaplanowanie przez niego pracy.

Prezentowane scenariusze zajęć stanowią zwartą całość, mogą być jednak realizowane jako pojedyncze lekcje lub stanowić inspirację do budowy własnych pomysłów. Nauczyciel może w dowolny sposób zmieniać kolejność zajęć lub ich układ, dostosowując treści do tematów z innych edukacji.

Materiał przewidziany do realizacji podzielono na cykle tematyczne, a każdy z nich omówiono w postaci szczegółowych scenariuszy kolejnych zajęć. W niniejszym poradniku zamieszczono 120 scenariuszy zajęć. W każdym konspekcie podano: temat zajęć, zakres umiejętności ruchowych, przekazywanych wiadomości i kształtowanych postaw, miejsce zajęć, przybory do wykorzystania oraz dokładną charakterystykę czynności uczniów.

Proponowane do realizacji gry i zabawy zaczerpnięto z książki Romana Trześniowskiego Zabawy i gry ruchowe (w konspektach podano jedynie ich nazwy). Pozostałe – oparte na pomysłach własnych lub innych autorów – opisano szczegółowo.

Mam nadzieję, że poradnik umożliwi realizację zadań określonych w podstawie programowej oraz ułatwi sprostanie wymogom postawionym nauczycielom edukacji wczesnoszkolnej w dziedzinie wychowania fizycznego. Podane przykłady metod i form pracy, ćwiczeń, zabaw, gier i całych scenariuszy powinny nie tylko pomóc w prowadzeniu zajęć wychowania fizycznego, ale także zachęcić do tworzenia własnych ciekawych rozwiązań metodycznych.