Tradycyjne nauki buddyjskie są zaskakująco aktualne w naszym nowoczesnym świecie. Także dziś potrzebujemy jasnej ścieżki, by zrobić właściwy użytek ze swojego życia. Ludzki umysł, choć jest podstawą do określania własnego "ja", wciąż pozostaje dla nas zagadką. Może być spokojny lub wzburzony, przyczyniać się do braku poczucia szczęścia i zadowolenia, ale też prowadzić do niezwykłej błogości i spełnienia w stanie nirwany. To, co możemy zrobić, to starać się zdobyć mądrość i zapewnić sobie sprzyjające warunki do praktyki duchowej.
Ta książka stanowi trzecią część znakomitego cyklu poświęconego podążaniu buddyjską ścieżką. Mówi o kluczowych założeniach buddyzmu: o niezadowoleniu, które płynie z cyklicznej egzystencji, sansary, o wyzwalaniu się z niej i o umyśle. Podpowiada, jak rozwijać cechy sprzyjające przebudzeniu, i wyjaśnia, jak tkwiąca w każdym z nas natura Buddy prowadzi do wyzwolenia. Niewiedza, która powoduje, że pozostajemy w kole sansary, jest mylnym stanem umysłu. Można się jej pozbyć dzięki mądrości. W tej książce pokazano, jak pewność siebie i szczere wysiłki związane z podążaniem właściwą ścieżką, oczyszczaniem swojej natury Buddy i rozwijaniem przymiotów towarzyszących przebudzeniu wiodą do uwolnienia i błogości nirwany.
Wybrane zagadnienia:
- czym jest jaźń
- Cztery Szlachetne Prawdy i ich szesnaście cech
- uwolnienie od cyklicznej egzystencji
- potencjał umysłu i odnalezienie prawdziwej wolności
- rozważania o naturze Buddy
Praktykuj dharmę. Ćwicz sześć doskonałości!
Spis treści
O autorach
Przedmowa
Skróty
Wstęp
Rozdział 1. Jaźń, Cztery Prawdy i ich szesnaście cech
- Trzy pytania dotyczące jaźni
- Cztery Prawdy
- Gruba i subtelna postać Czterech Prawd
- Szesnaście cech Czterech Szlachetnych Prawd
Rozdział 2. Obracanie się w cyklicznej egzystencji: prawda o duhkha
- Zrozumienie, czym naprawdę jest duhkha
- Krainy egzystencji
- Trzy rodzaje duhkha
- Uczucia, splamienia i duhkha
- Sześć wad cyklicznej egzystencji
- Osiem niezadowalających stanów
- Zgłębianie prawdziwego duhkha za pomocą dziesięciu punktów
- Nasza ludzka wartość
Rozdział 3. Prawdziwe przyczyny duhkha
- Sześć rdzennych splamień
- Więcej odmian skalań
- Splamienia
- Ukryte tendencje
- Wtórne splamienia
- Okowy
- Zmazy
- Przeszkody
Rozdział 4. Splamienia, ich powstawanie i antidota
- Osiemdziesiąt cztery tysiące splamień
- Kolejność, w jakiej pojawiają się splamienia
- Czynniki powodujące pojawianie się splamień
- Uczucia towarzyszące splamieniom
- Etyczny wymiar splamień
- Siły przeciwdziałające splamieniom
- Splamienia - nasz prawdziwy wróg
Rozdział 5. Splamienia i karma, jej nasiona oraz ślady
- Splamienia nabyte i wrodzone
- Splamienia grube i subtelne
- Nasiona, ślady i stan ustania
- Ślady a koncepcje obecne w innych religiach oraz psychologii
- Cnota, nieszlachetność, zasługa i podstawy cnoty
Rozdział 6. Karma, wszechświat i ewolucja
- Pochodzenie wszechświata
- Umysł i świat zewnętrzny
- Prawa natury oraz prawo karmy i jej skutków
- Karma i nasze aktualne środowisko
- Karma, instynktowne zachowanie i nasze ciała
Rozdział 7. Obracanie się w cyklicznej egzystencji: dwanaście ogniw współzależnego powstawania
- Współzależne powstawanie
- Jak powstaje cykliczna egzystencja?
- 1. Niewiedza (awidja)
- 2. Formujące działanie (samskara karman)
- 3. Świadomość (widżniana)
- 4. Nazwa i forma (nama-rupa)
- 5. Sześć źródeł (sadajatana)
- 6. Kontakt (sparśa)
- 7. Odczucie (wedana)
- 8. Pragnienie (trszna)
- 9. Przywiązanie (upadana)
- 10. Ponowna egzystencja (bhawa)
- 11. Narodziny (dżati)
- 12. Starzenie się lub śmierć (dżaramarana)
Rozdział 8. Współzależne powstawanie: obracanie się w sansarze
- W jaki sposób dwanaście ogniw tworzy życie?
- Przykład
- Elastyczność
- Tradycja palijska: sposób, w jaki się obracamy
- Przykład z palijskiej sutry
- Kto obraca się w cyklicznej egzystencji?
- Ostateczna natura dwunastu ogniw
Rozdział 9. Determinacja dotycząca zapewnienia sobie wolności
- Korzyści płynące z medytowania nad dwunastoma ogniwami
- Jak tchnąć energię w pozbawioną emocji praktykę Dharmy?
- Czy trędowaty może znaleźć szczęście?
- Współczucie dla nas samych i dla innych
- Granica rozwijania pragnienia, by zapewnić sobie wolność
Rozdział 10. Poszukiwanie prawdziwego spokoju
- Dharani "wszystkich zjawisk" (je dharma)
- Normalna i odwrócona kolejność skalanego i oczyszczonego aspektu dwunastu ogniw
- Transcendentalne współzależne powstawanie (tradycja palijska)
- Karma w sansarze i poza nią
Rozdział 11. Wolność od cyklicznej egzystencji
- Etapy prowadzące do wyzwolenia i pełnego przebudzenia
- Dwa rodzaje zaciemnień
- Nirwana
- Tradycja palijska: nirwana
- Bodhi
Rozdział 12. Umysł i jego potencjał
- Potencjał umysłu
- Czy wyzwolenie jest osiągalne?
- Doskonałe przymioty mogą być rozwijane w nieograniczony sposób
- Stany umysłu związane ze splamieniami i natura umysłu
- Równość sansary i nirwany
- Poziomy umysłu
Rozdział 13. Natura buddy
- Potencjał umysłu według założeń tradycji palijskiej
- Szlachetna skłonność według założeń waibhasziki i sautrantiki
- Natura buddy według założeń czittamatry
- Natura buddy według założeń madhjamaki
- Natura buddy według założeń Tantry
- Dziewięć porównań dotyczących tathagatagarbhy
- Trzy aspekty tathagatagarbhy
- Trzy aspekty skłonności buddy
- Łamigłówka
Rozdział 14. Bardziej szczegółowe rozważania na temat natury buddy
- Trzy obroty kołem Dharmy i natura buddy
- Więź między Sutrą a Tantrą
- Nic nie ma zostać usunięte
- Zdolność do stworzenia trzech kai
- Dharmakaja natury buddy
- Nieskazitelna mądrość trwająca w splamieniach
- Przyczynowy umysł przejrzystego światła
- Co zachowuje ciągłość aż do przebudzenia?
- Dzogczen i mahamudra
- Czy jesteśmy już buddami?
- Świadomość naszej natury buddy eliminuje przeszkody
Przypisy
Słowniczek
Literatura dodatkowa