Starym szlakiem i inne wiersze
- Wydawca: Universitas Rok wydania: 2009 Oprawa: miękka ISBN: 9788324208692 Ilość stron: 152 Format: A5
Józef Mączka (1888-1918) - najwybitniejszy poeta legionowy, ułan II Brygady i żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej, zmarł na cholerę pod Jekaterynodarem we wrześniu 1918 r. Jest autorem jedynego tomiku Starym szlakiem (1917), swego czasu ogromnie popularnego i wydawanego czterokrotnie. Wiersze Mączki, ukazując żołnierski "trud i znój", apoteozując posłannictwo legionisty oraz głosząc potrzebę oddania życia za ojczyznę, były w okresie I wojny światowej często wykonywane jako pieśni. Niniejsza edycja jest pierwszym od 1938 r. wydaniem całego tomiku Starym szlakiem; została ona wzbogacona o wiersze nieznane, rozproszone dotąd w czasopismach.
Obecny wybór poezji Józefa Mączki składa się z trzech części. Pierwszą z nich stanowi tomik Starym szlakiem, przedrukowany tu w całości. Podstawą ustalenia tekstu było jego I wydanie (Kraków 1917. Nakładem Centralnego Biura Wydawnictw NKN) – jedyne jakie ukazało się za życia poety. W drugiej części umieszczono wiersze Mączki dodane przez męża siostrzenicy poety Piotra Józefa Hausvatera w III wydaniu tomiku Starym szlakiem z roku 1934 (w 1938 powtórzono to wydanie jako IV). Podstawą przedruku tych wierszy jest wydanie III tomiku – za wyjątkiem wszakże tych utworów, których pierwodruki w czasopismach ukazały się jeszcze za życia autora. Trzecia część niniejszego wyboru zawiera niektóre utwory rozproszone poety, zagubione w różnych czasopismach lat 1917—1919 i od tego czasu nigdy nie publikowane.
SPIS RZECZY
Andrzej Romanowski Złoty sen wolności (o poezji Józefa Mączki)
STARYM SZLAKIEM 1917
Wizje
Wstań, Polsko moja!
STARYM SZLAKIEM
Starym szlakiem
Przysięga
Chrzest
Mołotków
"Droga Legionów"
Toast
Przed bitwą
Szrapnel
Złote ognie
Straże
Gadu-gadu
Trzy Maryje
Na starą nutę...
Muzyka wieczoru
Przed szturmem
Szare roty
Czemu mnie wołasz?
W czarne noce
W świąteczny wieczór
Na powitanie Najczcigodniejszego Ks. Biskupa Władysława Bandurskiego przy stole wigilijnym ułanów w Legionowie 1915 r.
Święto duchów
Fanfary 1 pułku piechoty Legionów
Modlitwa ułanów polskich pełniących straż przy Grobie Chrystusa Pana w noc rezurekcyjną Roku Pańskiego 1916 - w Legionowie
Sosny cmentarza w Wołczecku
Ułańskie czako
WAM
Wam...
Matuli mojej...
Do pamiętnika chorążyny W.G.
Dziewczyno moja!
Z urlopu
Jesienią
Nad Pilicą
CIENIOM POLEGŁYCH
Cieniom poległych
Rotmistrzowej sławie
Poległej braci
Stary kapral
Sierota
W odwrocie
Ranny
Widziałem...
O Sławo!...
ROZKAZ
Rozkaz
ZWIASTUN
Zwiastun
Manifest
Zmartwychwstanie
KIEDYŚ
Krwawy spadek
Kiedyś...
STARYM SZLAKIEM (1934) - WIERSZE DODANE
Wspomnienie
Szara godzina
Oczy
Kwiaty szronu
Kraina snów
Zanim złote błysną świty
Ani z soli - ani z roli
Sztandar polski
Czuj duch!
Z pola ćwiczeń
Rozkaz
Fata pędzą...
W "ziemiance"
Ze wspomnień. W namiocie
WIERSZE ROZPROSZONE
Szwadron Brzezińskiego
Czemuś nam smutna, Matko miła...
A gdy przyjdzie to orędzie...
Zamek w Drzewicy
Ruiny zamku w Drzewicy
Posłanie do kraju
NOTA. PRZYPISY